درصد کمی از بیماران قلبی که حتی از اختلالات حاد قلبی و عروقی رنج می‌برند به پیوند قلب نیاز پیدا می‌کنند. در واقع، پیوند قلب آخرین انتخاب درمانی برای بیماران نارسایی قلب است که به درمان‌های متداول و روش‌های غیردارویی پاسخ نداده‌اند. به بیان دیگر، برای ورود به فهرست پیوند باید مطمئن شد بیمار قلبی به هیچ یک از درمان‌های متداول پاسخ مثبت نمی‌دهد و تمام مواردی که می‌تواند به تشدید علائم منجر بشود نیز باید درمان شود.
نکته مهمی که برای خیلی از افراد در مورد پیوند قلب، پرسش‌هایی به وجود می‌آورد روال زندگی بیمار با قلب پیوندی است و این که می‌تواند سال‌های طولانی با قلبی که متعلق به دیگری است زندگی و فعالیت طبیعی داشته باشد یا خیر.
دکتر بابک شریف کاشانی، متخصص قلب و عضو هیأت علمی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر این که بسیاری از بیمارانی که پیوند قلب می‌شوند بعد از گذراندن دوره نقاهت به زندگی عادی خود برمیگردند، می‌گوید: فقط این دسته از بیماران باید به مصرف مرتب داروها و توصیه‌های گروه پزشکی توجه جدی داشته باشند. به بیان دیگر، توجه به موازین بهداشتی، پرهیز از رفتارهای پرخطر، مصرف منظم داروها و انجام واکسیناسیون‌های لازم از مواردی است که این بیماران باید رعایت کنند.
پیوند، آخرین ایستگاه درمان نارسایی قلب
پیوند قلب آخرین انتخاب درمانی در بیماری‌های شدید قلبی به‌خصوص نارسایی قلب است. در این روش با همکاری متخصصان جراحی قلب، نارسایی قلب و سایر تخصص‌ها، قلب بیمار با قلب یک فرد مرگ مغزی عوض می‌شود.
رئیس بخش پیوند قلب بیمارستان مسیح دانشوری با تاکید بر این که هماهنگی کامل و همکاری دائمی میان گروه‌های تخصصی برای اجرای پیوند موفق لازم است، توضیح می‌دهد: پیوند یک کار تیمی پیچیده است و یک گروه به تنهایی نمی‌تواند عهده‌دار اجرای آن باشد. در بیماران متقاضی پیوند ابتدا باید مطمئن شد تمامی درمان‌های متداول دارویی و غیردارویی امتحان شده و پاسخ نداده‌اند. بسیاری از موارد معرفی شده برای پیوند با تصحیح نحوه درمان و توجه به مشکلات آن از فهرست پیوند خارج می‌شوند.
این متخصص می‌افزاید: رسیدن به وزن مطلوب، داشتن تغذیه مناسب، درمان کم‌خونی، درمان بیماری‌های تیروئید یا مشکلات ریوی در این بیماران می‌تواند نتایج چشمگیری در خروج بیمار از فهرست پیوند داشته باشد. در صورتی که این بیماران به رغم اقدامات فوق هنوز هم کاندیدای پیوند باشند باید تحت نظر مراکز پیوند و بعد از انجام آزمایش‌های تخصصی و مشاوره‌های لازم در فهرست پیوند قرار بگیرند. در این موارد در صورت پیدا شدن عضو اهدایی مناسب، بیمار برای پیوند به بیمارستان منتقل و عمل جراحی پیوند انجام می‌شود.
پیوند قلب، سن و سال می‌شناسد
جالب است بدانید سقف سنی پیوند در حال حاضر در کشور ما 60 سال است ولی غیر از سن، نکاتی مانند گروه خونی و قد و وزن هم در نظر گرفته می‌شود تا بهترین نتیجه ممکن به‌دست بیاید. بعلاوه باید توجه داشت کم خونی و مشکلات تیروئید و حتی بیماری‌های عفونی نیز می‌توانند باعث تشدید علائم قلبی پس از انجام پیوند شوند.
دکتر شریف کاشانی با بیان این مطالب می‌گوید: در مورد اهدا کننده قلب هم تیم پیوند علاوه بر قد و وزن و گروه خونی به مسائلی مانند احتمال وجود بیماری قلبی، رفتارهای پرخطر و نتایج بررسی‌های غیر‌تهاجمی مانند نوار قلب و اکوکاردیوگرافی توجه می‌کنند و در صورت وجود هر گونه مشکل زمینه‌ای پیوند انجام نخواهد شد. در بعضی موارد حتی آنژیوگرافی قلب دهنده نیز برای اطمینان از سلامت عروق قلب پیوندی انجام می‌شود.
بعد از پیوند قلب
دوره بعد از جراحی یک دوره پر التهاب است. در این دوران گروه‌های مختلف پزشکی به‌خصوص تیم جراحی قلب، بیهوشی و مراقبت ویژه در حفظ و نگهداری بیمار نقش عمده‌ای دارند.
وی در این باره می‌گوید: در این دوره علاوه بر مسائل متداول جراحی قلب باید به عفونت‌ها و شروع درمان پیشگیری از رد پیوند هم توجه داشت.
هدف از پیوند، بازگشت بیمار به یک زندگی فعال و بدون علامت است و بسیاری از بیماران پیوندی بعد از گذراندن دوره نقاهت به زندگی عادی خود برمیگردند. مسلماً این بیماران باید مادام‌العمر تحت نظر گروه پیوند باشند و تنظیم دقیق داروهای پیوند، ارزیابی دوره‌ای، پیشگیری و درمان زودرس بیماری‌های ثانویه همگی برای حفظ سلامت و کارایی این افراد اهمیت خاصی دارند.
وی تاکید می‌کند: واکسیناسیون علیه بیماری‌های خاص مانند آنفلوآنزا و پرهیز از رفتارهای پر خطر نیز به طور جدی برای این دسته از بیماران توصیه می‌شود. در نهایت با توجه به نتایج مناسب پیوند در بیمارانی که دوره حاد بعد از عمل را پشت سر گذاشته‌اند، در صد بالایی از این بیماران سال‌ها بعد از پیوند نیز زندگی فعال و بدون علامتی را می‌گذرانند.
روزنامه جام جم
