تا چه زمانی کودک باید از شیر مادر استفاده کند

شیر مادر اولین و مهم ترین تغذیه برای کودک است. این ماده غذایی نقش بسیار مهمی در تکامل جسمی و روحی کودک دارد ، به همین دلیل باید تا زمانی که بدن کودک به این مایع نیاز دارد ، به او شیر داده شود. اما کودک تا چه سنی به شیر نیاز دارد؟ اکثر پزشکان بر این باورند که کودک تا پایان دو سالگی باید شیر بخورد ، اما چرا؟

زیرا:

1- هنوز بهترین منبع تأمین پروتئین برای كودك است.

2- تا حدود 30 درصد كالری مورد نیاز او را تأمین می كند.

3- مواد ایمنی بخش موجود در آن، طیف حفاظتی مهمی برای كودك دارد و این طفل نوپا را كه بسیار متحرك و فعال است و با دست زدن به همه جا و همه چیز، خود را به سهولت در معرض بیماری قرار می دهد از ابتلاء به اسهال و سایر عفونت ها حفظ می كند.

4- تكامل عصبی و روانی كودك را كه با شیرمادر آغاز شده ، با تداوم واستمرارآن در سال دوم زندگی ، كامل می كند.

5- نیازهای عاطفی و روانی او را كه برای رشد و تكاملش بسیار ضروری هستند تأمین می كند.

6- با كاهش دفعات بیماری، اثر قابل توجهی در شرایط روحی و روانی و اقتصادی خانواده دارد.

7- اغلب كودكان در ایام بیماری كم اشتها هستند و به كمتر چیزی، به اندازه شیرمادر میل دارند و این منبع غذایی در ایام بیماری به بهبود آنان كمك می كند.

8- و بالاخره در جریان اسهال و استفراغ، هیچ چیز به اندازه شیرمادر برای كودك قابل تحمل نیست.

نكات مهم در تغذیه سال دوم زندگی

1- ادامه تغذیه با شیرمادر همچنان مورد تأكید است.

2- شیرمادر بعد از صرف غذای كودك داده شود.

3- دفعات تغذیه به غیر از شیرمادر 4 تا 5 بار در روز است.

4- هنوز باید در غذا تغییراتی داد تا هضم آن آسانتر باشد ؛ زیرا اگر غذا یكباره و به صورت آنچه كه در سفره خانواده است به كودك داده شود، ممكن است هضم آن  برای او مشكل باشد. مثلا بهتر است برنج به صورت كته و كاملاً نرم شده باشد . می توان آن را با كمی آب خورش نرم وله كرد وبه كودك داد.

5- نیاز كودك به كلسیم و پروتئین توسط شیرمادر و مقدار ماست پاستوریزه ای كه در روزمی خورد تامین می شود.

6- سفیده تخم مرغ كم كم به همان صورت كه درمورد زرده تخم مرغ شروع شده بود به صورت كاملا پخته و سفت شده شروع ، و به تدریج  یك سفیده كامل مصرف شود.  می توان یك روز در میان یك تخم مرغ كامل به كودك داد.

7- كودك فعالانه در غذا خوردن دخالت داشته باشد و خود غذا را با دست یا قاشق كوچك بردارد و به دهان ببرد.

8- از 11 ماهگی به بعد ، زمان انتقال از غذاهای مخصوص به غذای سفره خانواده است.

9- حبوبات از مواد غذایی دارای پروتئین، كربوهیدرات و املاح است . درسال دوم به تدریج بر تنوع حبوبات مصرفی بیفزایید . می توانید آنها را به صورت كاملاً پخته شده همراه با سیب زمینی و با روغن یا كره و ترجیحاً روغن زیتون به كودك بدهید.

10- باید توجه داشت كه هنوز هم معده كودك كوچك است و نباید آن را با مقدار زیادی میوه یا آب میوه پر كرد.

11- به كودك یك تا دو ساله تنقلاتی مثل پفك، شكلات، چیپس و… نباید داده شود و در صورتی كه فعالیت كودك زیاد باشد بستنی ، خرما، بیسكوئیت، بادام و پسته بو نداده ولی ریز شده بعد از غذا به او داده شود تا جای وعده های  اصلی غذا را نگیرد.

12- در طول سال دوم ، مصرف ویتامین هایA وD و قطره آهن باید ادامه داشته باشد و این مشكل كه آهن موجب سیاهی دندان ها می شود نباید مانع مصرف آن شود بلكه باید قطره را با قاشق چایخوری در عقب دهان كودك ریخت و متعاقب آن به او آب داد و با پارچه ای تمیز روی دندان های كودك را تمیز كرد.

13- در اواخر سال دوم احساس استقلال كودك بیشتر می شود ، خودش غذا می خورد و از همه ی غذاهای سفره خانواده به دلخواه انتخاب می نماید. مادران دراین مرحله از این زندگی باید به مصرف مواد غذایی كافی و پر انرژی كه برای  رشد كود ك لازم است، توجه نمایند.

مراحل از شیر گرفتن كودك

1- به كودك4 تا 5 نوبت در روز غذا بدهید.

2- در صورت نیاز ، میزان غذا و تعداد وعده های غذایی را افزایش دهید.

3- فواصل بین شیردهی را افزایش دهید. به عنوان مثال ممكن است ابتدا در طول صبح شیردهی را قطع كنید و پس از یك تا دو هفته، شیردهی در طول بعداز ظهر را هم قطع كنید.

4- به كودك بیشتر محبت كنید و بگذارید كودك احساس نزدیكی بیشتری با شما داشته باشد.

5- زمانی كه كودك تمایل به شیر خوردن دارد، او را با زور از خود دور نكنید زیرا ممكن است كودك عصبی و ناراحت شود.

6- سرانجام شیردهی درطول شب را قطع كنید.

تغذیه كودك از 2 تا 5 سالگی

در سالهای اولیه زندگی ، افزایش قد و وزن كودك دو تغییر اساسی در رشد و تكامل اوست. در یك سالگی ، كودك توانایی ایستادن را پیدا می كند، در 2 سالگی راه رفتن را تجربه می كند و درسه سالگی با اطمینان و اعتماد كامل ، حركات جهشی انجام می دهد. در این دوران استخوانها رشد طولی می كند و بر حجم ماهیچه ها افزوده می شود به طوری كه كودك روزانه 6 گرم افزایش وزن خواهد داشت.

نیاز انرژی

بعد از دو سالگی با كند شدن رشد، اشتهای كودك هم كاهش می یابد. پس براساس روند رشد كودك ، تقاضا برای دریافت غذا نیز تغییر می كند. هر چند میزان دریافت انرژی از یك غذا تا غذای دیگر متفاوت است، اما كل غذای دریافتی روزانه كودك ثابت است. البته نیاز انرژی كودكان براساس میزان فعالیت فیزیكی آنها متفاوت است. برای تأمین كلیه مواد مغذی مورد نیاز كودك، برنامه غذایی آنها باید شامل تركیبی از غذاهای مختلف در گروه های اصلی غذایی باشد.