زردی کودکان با چه زمینه هایی ایجاد می شود چه مشکلاتی با خود بهمراه دارد و علل مختلف بروز این عارضه در نوزادان چیست با چه روش های پیشگیرانه ای می توانیم با آن برخورد کنیم
ناسازگاریهای خونی میان مادر و نوزاد، کم بودن شیرمادر در روزهای اول تولد کودک، خونریزیهای داخلی نوزادان، بیماری فاویسم و ابتلای مادر کودک به دیابت از عواملی هستند که سبب افزایش بیش از حد بیلی روبین در بدن نوزادان میشوند.
چند روزی میشود که مینا صاحب فرزند شده است. متأسفانه کودک او نارس است. او در هنگام تولد آزمایشهای مربوط به تشخیص بیماری زردی را انجام نداده است. مینا اطلاعاتی در مورد لزوم انجام این آزمایش نمیدانسته و حتی از تأثیر انجام آزمایشات هنگام تولد بر سلامتی نوزادان نیز آگاه نبوده است. مینا چند روز پس از تولد فرزندش احساس میکند که چهره کودکش زرد شده است. او بسیار نگران سلامتی فرزندش شده و حدس میزند که زردی گرفته. پس از تغییر رنگ ادرار کودک، مطمئن میشود که کودکش بیمار است بنابراین به متخصص کودکان مراجعه میکند. پزشک نیز پس از معاینه و آزمایش متوجه میشود که میزان بیلی روبین بسیار شدید است و بهتر بود که این بیماری پس از تولد و با بررسی میزان بیلی روبین خون تشخیص داده میشد.
نکاتی درباره زردی کودکان
امکان ابتلای همه نوزادان به بیماری زردی در هنگام تولد وجود دارد. ابتلا به این بیماری در وهله اول، ممکن است مادران را بترساند اما جالب این است که بدانید ابتلا به زردی میتواند حتی فوایدی برای نوزادان داشته باشد. نکتهای که اغلب پزشکان و متخصصان کودک آن را بارها تکرار کردهاند این است که در هنگام تولد نوزادان باید مورد بررسی و پایش بیلی روبین قرار گیرند تا این بیماری بسرعت تشخیص داده شود بنابراین تشخیص زود هنگام این بیماری بسیار حائز اهمیت است چراکه افزایش بیش از حد میزان بیلی روبین میتواند نوزادان را دچار عوارض جدی کند. دکتر وجیهه غفاری فوق تخصص نوزادان در گفتوگو با «ایران» با اشاره به اینکه ابتلا به زردی در میان نوزادان بسیار شایع است، میگوید: ابتلا به بیماری زردی فواید بسیاری برای نوزادان دارد. این بیماری میتواند باعث کاهش عفونتهای دوران نوزادی شود همچنین بیماری زردی به عنوان یک ماده آنتی اکسیدان از ارگانهای حیاتی کودک حفاظت میکند. علائم ابتلا به این بیماری ممکن است حتی 3 تا 7 روز پس از تولد ظاهر شوند.
وی میافزاید: در هنگام دچار شدن به بیماری زردی هموگلوبین خون تبدیل به ماده زرد رنگی به نام بیلی روبین میشود. ابتلا به زردی در نوزادی مسأله خطرناکی نیست اما افزایش میزان بیلی روبین خون میتواند نوزادان را دچار عوارض جدی کند همچنین افزایش میزان بیلی روبین خون میتواند باعث عبور این ماده از مویرگهای خونی مغز شده و موجب آسیب به دستگاه عصبی و ایجاد مشکلات عصبی دائمی در نوزادان شود.
این فوق تخصص نوزادان در خصوص درمان این بیماری، اظهار میدارد: پایش دقیق مقدار بیلیروبین نوزادان در روزهای تولد بسیار حائز اهمیت است. 60 درصد نوزادان سالم و 80 درصد نوزادان نارس دچار زردی میشوند اما درصد کمی از آنها نیاز به اقدام درمانی دارند. داروهایی مانند فنوباربیتال و بیلی ناستر که به صورت سنتی یا صنعتی برای درمان زردی به کار گرفته میشوند نقشی مؤثر در درمان این بیماری ندارند. در حال حاضر فوتوتراپی یا نوردرمانی، روش درمان استانداردی است که برای درمان زردی استفاده میشود.
دکتر غفاری، در خصوص عواملی که سبب افزایش میزان بیلی روبین نوزادان میشود، خاطرنشان میکند: ناسازگاریهای خونی میان مادر و نوزاد، کم بودن شیرمادر در روزهای اول تولد کودک، خونریزیهای داخلی نوزادان، بیماری فاویسم و ابتلای مادر کودک به دیابت از عواملی هستند که سبب افزایش بیش از حد بیلی روبین در بدن نوزادان میشوند. در اغلب موارد، هنگام بررسی علت ابتلا به زردیهای شدید علل خاصی را نمیتوان پیدا کرد که به این حالت افزایش تشدید یافته زردی فیزیولوژیک گفته میشود. این فوق تخصص نوزادان، در خاتمه با اشاره به اینکه کم بودن شیر مادر در روزهای اول تولد و افزایش بیلی روبین کمک بسزایی در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مختلف میکند، تصریح میکند: اغلب نوزادان تنها با مصرف مکرر شیر مادر و پایش گاهگاهی سطح بیلی روبین از این مرحله عبور میکنند و تعداد کمی از آنها در این زمان نیاز به بستری و نور درمانی دارد بنابراین در این زمان استفاده از شیر خشک به علت عوارض شدید آن به هیچ عنوان توصیه نمیشود.