بیماری حرکت یک مشکل شایع در کسانی است که با خودرو، قطار، هواپیما و به خصوص قایق مسافرت میکنند. بیماری حرکت می تواند ناگهان شروع شود، با احساس تهوع و عرق سرد همراه است. پس از آن می تواند به سرگیجه و تهوع و استفراغ منجر شود.
- بیماری حرکت یک عارضه ناخوشایند موقتی که در طی مسافرت بروز می‌کند و مشخصه آن منگی و دل‌آشوبه است.
- این اختلال مجاری نیم‌دایره گوش داخلی را درگیر می‌سازد.
- این مجاری پر از مایع مسؤول حفظ تعادل هستند.
علایم شایع
- بی‌اشتهایی
- تهوع و استفراغ
- احساس حرکت دورانی
- ضعف و بی‌تعادلی
- گیجی
- خمیازه
علل
- مسافرت به ویژه سفر با هواپیما، قایق یا اتومبیل؛ سواری تفریحی و تاب سوار شدن در پارک‌ها، حرکت نامنظم سبب تغییراتی در مایع مجاری نیم‌دایره گوش داخلی می‌شود که پیام‌هایی به مرکز استفراغ در مغز مخابره می‌کند.
عوامل تشدید کننده بیماری
- مسافرت
- استرس
- محیط دودآلود یا تهویه ناکافی محیط
- مصرف الکل
- تحریکات بینایی (جابه‌جا شدن افقی)
پیشگیری
- قبل یا در طی سفر از خوردن غذای حجیم یا مصرف الکل خودداری کنید.
- در نواحی با حداقل حرکت در هواپیما (معمولاً بر روی بال‌ها) و قایق بنشینید.
- در صورت امکان بر روی صندلی خود تکیه دهید.
- نفس‌های عمیق و آهسته بکشید.
- در صورت امکان از مکان‌هایی که در آن سیگار کشیده می‌شود دوری کنید.
- در هواپیما یا اتوبوس دستگاه تهویه بالای سر را روشن کنید تا هوا بهتر جریان پیدا کند.
- از مطالعه کردن خودداری کنید.
- قبل از مسافرت از داروهای پیشگیری‌کننده از بیماری مسافرت استفاده کنید.
- در بعضی خطوط هوایی روش‌های اصلاح رفتاری برای افرادی که دچار ترس از پرواز بوده یا بیماری مسافرت دارند ارایه می‌گردد. برای دریافت اطلاعات در این زمینه با خط هوایی مربوطه یا دفتر مسافرتی خود تماس بگیرید.
- عوامل روانی نیز در بیماری مسافرت دخیل‌اند. سعی نمایید قبل از عازم شدن به سفر نگرانی‌های خود را برطرف نمایید. در این باره خوش‌بین باشید. در صورتی که شغل یا شیوه زندگی شما ایجاب می‌کند که مرتب در سفر باشید و شما معمولاً دچار بیماری مسافرت می‌شوید برای دریافت روان‌درمانی یا مشاوره با متخصص مربوطه اقدام نمایید.
- یک روش درمانی پیشگیری‌کننده عبارتست از حساسیت‌زدایی (تمرین‌های خاص برای استفاده از چشم‌ها که ممکن است به جلوگیری از بروز علایم بیماری مسافرت کمک کند).
عواقب موردانتظار
- در صورت تداوم علایم، پس از پایان سفر یا مدت کوتاهی پس از آن رفع می‌شوند.
عوارض احتمالی
- از دست دادن آب بدن در اثر استفراغ
- افتادن و آسیب‌های ناشی از بی‌تعادلی
درمان
اصول کلی
- به محض بروز علایم، سعی کنید در یک اتاق تاریک استراحت کرده و یک دستمال خیس شده با آب خنک را بر روی چشم‌ها و پیشانی خود بگذارید.
- جلوی استفراغ خود را نگیرید چرا که به تخفیف تهوع کمک می‌کند ولی خود را مجبور به استفراغ نکنید.
داروها
- برای موارد خفیف، مسفر داروهای بدون نسخه نظیر دیمن‌هیدرینات (درامامین) یا مکلزین (بونین) قبل و در طی سفر ممکن است کافی باشد.
- برای مسافرت ممکن است برچسب‌های پوستی اسکوپولامین تجویز گردد. پس از پایان سفر فوراً این برچسب‌های پوستی را بردارید؛ مصرف بلندمدت آن توصیه نمی‌شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
- برای به حداقل رساندن علایم در طی سفر، در وضعیت تکیه داده استراحت کرده و نگاه خود را به یک جسم دور متمرکز کنید.
رژیم غذایی
- قبل یا در طی سفرهای کوتاه از غذاهای سبک استفاده کرده یا اصلاً غذا نخورید.
- برای سفرهای طولانی‌تر، از مصرف مکرر مقادیر اندک آشامیدنی (چای و آب‌میوه) برای حفظ مایعات بدن استفاده کنید.
- از مصرف الکل، نوشیدنی‌های کربناته و نوشیدنی‌های بسیار سرد خودداری کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما قصد سفر دارید و سابقه بیماری مسافرت ناتوان‌کننده در گذشته داشته‌اید.
