اگر به فرزندتان پول تو جیبی بدهید باعث افزایش اعتماد به نفس وی خواهید شد و به وی پس اندازکردن را آموزش میدهید وی سعی میکند به بهترین صورت از پول خود استفاده کند و در جریان مخارج خود قرار میگیرد می خواهیم این موضوع را از دید روانشناسان بررسی کنیم
*سیمین قربانی:مهارت هایی که والدین در سنین مختلف به فرزندان شان آموزش می دهند طیف وسیعی را شامل می شود و هر یک از این مهارت ها در چگونگی زندگی آینده آن ها تاثیر بسزایی دارد. در این مطلب سعی می کنیم به میزان «پول تو جیبی»، آموزش مدیریت این منابع و همچنین حد و مرزهای آن بپردازیم.
آموزش استفاده از پول در سنین 6 سالگی آغاز می شود. در این سن شمارش، جمع و تفریق و میزان ارزشمندی پول را می توان در کنار آموزش های رسمی قرار داد. اهداف والدین از اختصاص دادن میزان معینی از پول به فرزندشان، مختلف است. با این حال این کار مزیت هایی نیز دارد.
* امکانات محدود، خواسته های نامحدود:
والدین با اختصاص میزان معینی از پول ماهانه یا روزانه به فرزند، در حال آموزش مدیریت خواسته ها و امکانات در دسترس به او هستند. وقتی نوجوان پول هفتگی خود را پیش از موعد به پایان می رساند یا بخش زیادی ازآن را صرف خرید وسیله ای می کند و ناچار است تا پایان موعد مقرر با میزان پول کمتری سر کند و … به وی می آموزد که برای بهره بردن صحیح از منابع، باید برنامه ریزی، صرفه جویی یا پس انداز کرد.
* تشخیص نیاز به یک وسیله یا دوست داشتنی بودن آن:
گاهی والدین با در اختیار گذاشتن انواع امکانات از غذا و خوراکی گرفته تا وسایل و لباس و … در دسترس فرزندشان، فرصت ایجاد احساس نیاز در وی را از فرزندشان سلب می کنند. در این صورت نوجوان پس از در اختیار داشتن پول، همه آن را به یکباره صرف خرید وسیله ای می کند که تنها دوست دارد آن را داشته باشد و شاید هیچ گاه بهره لازم را از آن نبرد. با این حال به مرور زمان یاد می گیرد بین احساس نیاز به داشتن یک وسیله تا صرفا دوست داشتنی بودن آن تفاوت قائل شود در نتیجه مدیریت پول تو جیبی و نحوه خرج کردن آن را می آموزد.
* آموزش آینده نگری اقتصادی:
والدین با در اختیار گذاشتن پول در سنین نوجوانی به فرزندشان وی را برای ورود به دنیای اقتصادی و مواجه شدن احتمالی با شرایط نامطلوب اقتصادی، آماده می کنند.
* تامین بی قید و شرط یا صبر کردن برای دستیابی به وسیله ای دلخواه:
نوجوان خواستار برآورده شدن سریع آن چیزی است که در لحظه به آن احساس نیاز می کند. در این شرایط با در اختیار داشتن پول تو جیبی، یادگیری این که برای داشتن آن وسیله باید بهایی پرداخت شود و برای تامین بهای آن کالا باید مدت زمانی برای ذخیره کردن پول صرف و صبر کرد.
* کسب اعتماد به نفس:
صرف نظر از این که فرزند شما پول تو جیبی را در چه زمینه هایی خرج می کند، در حال محک زدن میزان توانایی ها، آموخته ها و قدرت عملکرد خود است. نوجوان سعی دارد به هویتی موفق و قابل اعتماد دست یابد و یکی از راه های تمرین و نایل آمدن به موفقیت، میزان رضایت درونی وی از عملکردش است. نوجوانی که برای تامین نیازهای شخصی اش هنوز استقلال داشتن را تمرین نکرده است، از ورود به دنیای بزرگسالی ترس دارد و می توان گفت اعتماد به نفس لازم را کسب نکرده است.
پاسخ به چند سوال رایج درباره پول توجیبی
* آیا پول تو جیبی نوجوان باید در ازای کار یا خدمتی باشد؟
بهتر است پس از توافق بر سر میزان پول دریافتی به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه، چرایی این تصمیم نیز برای فرزند روشن شود. والدین می خواهند فرزندشان نحوه صحیح استفاده از پول را یاد بگیرد، بین خواسته هایش تعادل ایجاد و استقلال را تجربه کند؛ بنابراین هرگونه تهدید یا شرط و شروط برای داشتن پول توجیبی توصیه نمی شود.
استفاده از جملاتی نظیر: اگر اتاقت رو مرتب نکنی، پول تو جیبی نمی گیری یا حالا که نمره هایت پایین شده از پول تو جیبی خبری نیست و … کاملا اشتباه و مضر است و شما را از هدف آموزشی دور می کند. به علاوه نوجوان را برای تامین نیازهایش به راه های نامناسب مانند برداشتن پول بی اجازه از جیب و کیف خود، سوق خواهید داد.
* اگر نوجوان با پولش جنس بی کیفیت خرید، چه کنیم؟
به جای سرزنش کردن وی که: «سرت را کلاه گذاشتند، بهتر از این هم می توانستی بخری »و …، این که توانسته است به تنهایی خرید کند را ستایش کنید. بعدها می توانید به صورت عملی شیوه تشخیص کیفیت جنس، متناسب بودن قیمت اجناس و دیگر مسائل را به وی آموزش دهید.
* اگر فرزندمان پیش از موعد پولش را خرج کرد و یا پول بیشتری خواست چه کنیم؟
همه چیز به توافقات بین شما بستگی دارد. پس از گفت و گو با او در صورت منطقی بودن نتایج از نظر شما و فرزندتان می توانید مبلغی را که اضافه بر معمول می خواهد به وی بدهید و یادآور شوید که مبلغ اضافه تر را به صورت قرضی به وی می دهید و ملزم است در زمانی که با هم توافق کردیدآن را باز گرداند یا از دریافتی ماه بعدی کسر می کنید. این شرایط بهترین موقعیت برای آموزش مدیریت صحیح پول و شیوه خرج کردن آن است.
قرار نیست هر بار فرزندتان را از شرایط بحرانی نجات دهید. برای کسب استقلال و سوق دادن وی به سمت خودکفایی لازم است بتواند از پس حل شرایط برآید.
*مشاور
روزنامه خراسان
