چه چیزی شما نیاز دارید درباره واسکولیت بدانید؟

واسکولیت التهاب عروق خونی است. این اتفاق  زمانی می افتد  که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به  رگ های خونی حمله میکند و این به دلیل عفونت، دارو، یا بیماری های دیگر اتفاق می افتد. علت اغلب ناشناخته است.
واسکولیت بر شریان ها، سیاهرگ ها و مویرگ ها تاثیر می گذارد. عروق خون  را از قلب به اعضای بدن می رساند.. مویرگ ها رگ های خونی کوچک  هستند که  شریان های کوچک و رگ ها را به هم متصل میکندواسکولیت به معنای التهاب و ورم رگ ها و عروق خونی است. التهاب رگ ها می تواند باعث ورم دیواره رگ ها و در نتیجه کاهش جریان گردش خون و حتی انسداد رگ ها و عدم خون رسانی به بافت ها و اندام های مختلف بدن شود.ین بیماری می تواند در هر قسمتی از بدن، رگ های خونی را تحت تاثیر قرار دهد و علائم گوناگونی را بوجود بیاورد و دارای عوارض بالقوه ای نیز می باشد.

انواع واسکولیت

واسکولیت ها دو نوع هستند:

الف: واسکولیت اولیه که هیچ زمینه ای برای آن پیدا نمی شود و از لحاظ شیوع نادر است.

ب: واسکولیت ثانویه که در اثر بیماری روماتیسمی مانند لوپوس و غیره ایجاد می شود. این نوع واسکولیت شیوع بالاتری دارد.

بیماری کاوازاکی (کاواساکی)، سندرم چرگ اشتراوس و بیماری پورپورا از انواع بیماری واسکولیت می باشند.

آسیب ناشی از واسکولیت

آسیبی که این بیماری می تواند بوجود بیاورد بستگی به این دارد که در چه عضوی از بدن باعث التهاب شده باشد.

هر چقدر رگ ها و عروقی که تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته باشند بزرگ تر باشند، آسیب بیشتری را وارد می کنند و هر چقدر این رگ ها در نقاط حساس و مهم بدن و یا در بافت های حیاتی بدن باشند، آسیب بوجود آمده جدی تر خواهد بود.

غیر از آسیبی که این بیماری به رگ ها وارد می کند، می تواند باعث آسیب به اندام و بافت هایی شود که نیازمند تامین خون بوسیله این رگ ها می باشند.

علائم بیماری واسکولیت

علامت اصلی این بیماری التهاب و درد می باشد. با توجه به اینکه در اکثر مواقع این التهابات در اعضای داخلی بدن رخ می دهد، شما نمی توانید آنها را ببینید.

این بیماری دارای علائم گوناگونی می باشد که در افراد مختلف متفاوت است.

بیشتر افرادی که دچار این بیماری هستند دارای احساس ناخوشایند به همراه تب، تعرق، خستگی مفرط و کاهش وزن می شوند. اینها علائم اولیه بیماری هستند که شما در صورت مواجهه با آن حتماً باید به پزشک مراجعه نمایید.

علائم این بیماری در نقاط مختلف بدن به قرار زیر می باشد:

پوست : ایجاد لکه های قرمز بر روی پوست که برجسته هستند. همچنین خونریزی سطحی پوست و یا باز شدن زخم های سطح پوست

بینی : خشک شدن داخل بینی و خونریزی بینی

چشم ها : بعضی از گونه های واسکولیت باعث تغییراتی ناگهانی در دید و یا قرمزی و دردناک شدن چشم شما می شوند (در صورت مواجهه با این حالت سریعاً به پزشک مراجعه نمایید)

عضلات : درد عضلات و همچنین ضعیف شدن آنها

ریه ها : سرفه و تنگی نفس

اعصاب : سوزش و یا ضعف در بازوها و پاها

کلیه ها : مشکل در دفع ادرار و یا ادرار خونی

انگشتان دست و پا : رنگ انگشتان سفید و یا آبی می شود، احساس سوزش در سرما بوجود می آید و اگر بدون پوشش (دستکش و جوراب) در سرما قرار گیرید صدمه می بینند.

سردرد، درد فک ها و مشکلات بینایی (دوبینی یا تاری دید) از علائم گونه ای از واسکولیت هستند که به آن آرتریت سلول بزرگ گفته می شود.

علل واسکولیت

اکثر مواقع علت دقیق بوجود آمدن آن ناشناخته می باشد.

واسکولیت از نسلی به نسل دیگر منتقل نمیشود، اما عوامل ژنتیکی در پیدایش این بیماری موثر می باشد.

علت بعضی از انواع واسکولیت عفونت ها می باشد، مخصوصا هپاتیت.

در بعضی موارد، داروهای خاصی نیز باعث بوجود آمدن این بیماری می شوند، برای مثال آلوپورینول که جهت درمان بیماری نقرس استفاده می شود.

این فرضیه وجود دارد که اکثر انواع بیماری واسکولیت گونه ای از بیماری های خودایمنی می باشند. در بیماری های خودایمنی، مکانیسم دفاعی بدن، کار عادی خود را که مقابله با عفونت ها می باشد انجام نمی دهد و به جای آن، به قسمت های سالم بدن حمله کرده و باعث التهاب می گردد.

راه های تشخیص واسکولیت

اگر احساس می کنید دچار علائم واسکولیت شده اید، هرچه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک از شما درباره استفاده از داروها و یا درمان های پزشکی که در چند هفته گذشته داشته اید، سوال خواهد کرد و انجام آزمایش های زیر را برای شما تجویز خواهد کرد.

– آزمایش خون

– عکسبرداری با اشعه X

– سی تی اسکن و MRI

– بیوپسی یا نمونه برداری از بافت بدن

– آزمایش ادرار

– آزمایشات مربوط به عملکرد کبد

– اکوکاردیوگرام و الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) برای بررسی صحت عملکرد قلب

– هنگامی که اندام های داخل شکم مانند کلیه و روده تحت تاثیر این بیماری قرا می گیرند، از فرآیندی به نام آنژیوگرام برای بررسی تاثیر بیماری در این اندام ها استفاده می شود.

درمان واسکولیت

– استفاده از قرص های استروئیدی

–  تزریق داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

– تزریق ایمونوگلوبولین برای بیماران مبتلا به نوع کاوازاکی

– معالجات ضد ویروسی برای افراد مبتلا به هپاتیت و واسکولیت

– تعویض پلاسمای خون که به شستشوی خون نیز معروف می باشد.

– دیالیز و تصفیه خون که در مواردی که کلیه ها دچار آسیب جدی شده باشند صورت می گیرد.

توصیه های لازم

1- تمرینات بدنی : واسکولیت باعث خستگی بدن می شود و بسیار مهم است که در صورت نیاز، شما استراحت کافی داشته باشید. اگرچه باید بوسیله تمرینات بدنی منظم، عضلات و مفاصل خود را فعال و سالم نگه دارید. با تمرینات معتدل و آرام شروع نمایید و به طور منظم مقدار و زمان آن را زیاد کنید. با پزشک خود درباره مقدار و نحوه انجام تمرینات بدنی مشورت نمایید.

2- تغذیه : واسکولیت نیازمند رعایت رژیم غذایی خاصی نیست، مگر آنکه بیماری شما با مصرف برخی غذاها تشدید شود.

داشتن یک رژیم غذایی سالم برای هر فردی مهم می باشد، مخصوصا اگر از قرص های استروئیدی استفاده می نمایید، زیرا استفاده از این قرص ها باعث زیاد شدن اشتها و در نتیجه افزایش وزن می گردد. هنگام استفاده از قرص‌های استروئیدی در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان می باشید که استفاده فراوان از کلسیم در رژیم غذایی از این مشکل جلوگیری خواهد کرد.

3- کشیدن سیگار را ترک کنید. سیگار باعث باریک تر شدن رگ ها و دیواره داخلی آنها و در نتیجه وخامت مشکل می گردد.

4- بدن خود را گرم نگه دارید. اگر انگشتان دست و یا پاهای شما در اثر سرما کبود می شوند، می تواند به علت عارضه رینود باشد. پوشیدن لباس گرم و استفاده از جوراب و دستکش در سرما باعث هرچه بهتر شدن گردش جریان خون در اعضای بدن و گشادی رگ ها می گردد.

منبع- تبیان