معمولا خانم های خانه دار در طی تهیه غذا دچار مشکلات گوناگونی می شوند آن ها با بروز حساسیت های گوناگون در پوستشان مواجه می شوند می خواهیم روش های پیشگیری از بروز این عارضه را بدانیم
مرضیه نوروزی: حساسیت‌های پوستی در بین خانم‌های خانه‌دار یکی از مشکلات پوستی‌ای است که در ایام نزدیک به عید نوروز به طور بارزی مشاهده می‌شود، در این ایام معمولا خانم‌ها، علاوه بر کارگران با موارد شوینده معمولی که همگی دارای اثرات قلیایی قوی هستند، جهت تمیزی بیشتر از یک سری مواد ساینده و جرم‌گیر و سفیدکننده به طور رایج‌تری استفاده می‌کنند درحالی که این مواد شامل دترژان‌ها، سورفاکتان‌ها و حلال‌های آلی هستند که همگی به طور بالقوه توانایی آسیب رساندن به لایه‌ای اپیدرم را دارا هستند.
اینکه استفاده از این محصولات می‌تواند چه عوارض متعددی را به همراه داشته باشد و از چه طریق منجر به آسیب‌های پوست شود، موضوعی است که دکتر فریده مهتی‌پور، جراح و متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به آن اشاره می‌کند.
حین خانه‌تکانی، مراقب حساسیت‌های پوستی باشید
وقتی که بحث حساسیت‌های پوستی پیش می‌آید، طیف وسیعی از علائم پوستی در ذهن شکل می‌گیرد. اولین بحثی که به طور شایع‌تر در این زمینه مطرح می‌شود، حساسیت‌های تماسی است. حساسیت تماسی یعنی حساسیتی که ناشی از تماس یک ماده خارجی با سطح پوست است. این نوع حساسیت می‌تواند به شکل حاد ظاهر شود که در این حالت در اثر تماس مستقیم یک ماده یا گروهی از مواد خارجی در داخل یک ترکیب خاص ایجاد می‌شود که این مواد ذاتا توانایی آسیب رساندن به بافت پوست را دارا هستند. در این حالت یک پاسخ التهابی در محل برانگیخته می‌شود که به شکل یک ناحیه قرمز رنگ با حاشیه‌ای مشخص و تغییرات تاولی ریز در محل تماس خود را نشان می‌دهد. این وضعیت چنانچه شدید باشد، می‌تواند منجر به تاول پوستی بزرگتر یا زخم سطحی نیز بشود و در صورت مالش دادن پوست، امکان کنده شدن سطحی پوست ناحیه وجود دارد که در زیر ناحیه کنده شده یک ناحیه قرمز براق با ترشحات خونی یا آبکی پدیدار می‌شود. نمونه بارز و واضح این نوع تماس را موقع تماس پوست با اسیدها یا قلیاها مشاهده می‌کنیم. به ویژه اسیدها که سوختگی ناشی از آنها سریع بوده و واکنش فوری در محل تماس ایجاد می‌کند.
توجه داشته باشید که اکثریت موارد ناشی از تماس مستقیم در دست‌ها ایجاد می‌شود، هر چند که امکان بروز حساسیت و سوختگی در سایر نقاط بدن نیز وجود دارد. این حالت در مورد حساسیت‌های شغلی نیز به وفور مشاهده می‌شود. یعنی در افرادی که در محیط‌های مرطوب با مواد خاص سروکار دارند، در 80 درصد مورد آسیب در ناحیه دست‌ها مشاهده می‌شود. کارگران مواد غذایی، پرسنل بهداشتی درمانی، آرایشگرها و کارگران ساختمانی از جمله این افراد محسوب می‌شوند. ولی آنچه در کشور ما به‌خصوص در ایام عید شایع است، حساسیت پوستی در خانم‌های خانه‌دار است.
هرچند در طول سال، پزشکان پوست بیشتر با اگزمای مزمن و تحت حاد بیماری مواجه هستند ولی در این ایام نزدیک به عید، آسیب‌های حاد به طور شایع‌تری مشاهده می‌شود. حلال‌های مختلف شامل الکل، گزیلن، استرها استون و کتون بوده که هر یک به تنهایی قدرت آسیب رساندن به پوست را دارا هستند. علت آسیب پوستی در مصرف این مواد، شسته شدن لایه چربی سطحی، آسیب سلولی و افزایش خروج آب میانی بافتی پوست به دلیل آسیب رسیدن به لایه شاخی پوست است. همه این موارد در نهایت باعث نازک شدن لایه‌های سطحی پوست می‌شود. علاوه بر این صابون‌ها و پاک‌کننده‌های قوی و نیز سورفاکتان‌های استفاده شده در این مواد می‌تواند آسیب حاد و مزمن را در پوست باعث شود.
با توجه به اینکه این آسیب‌های شیمیایی پوست در این ایام می‌توانند با آسیب‌های فیزیکی نیز همراه شود، به طوری که ضربه‌ها و بریدگی‌ها و زخم‌ها و خراش‌های سطحی در اثر کار سریع و مداوم به وفور در پوست دست‌ها مشاهده می‌شود، این آسیب‌های فیزیکی عبور و ورود مود را به درون پوست به آسانی امکان‌پذیر کرده و واکنش‌های قوی و شدیدتری را شاهد خواهیم بود. با توجه به رطوبت هوای کمی که در این روزها در کشور خود شاهد هستیم، وجود این رطوبت کم زمینه را برای خشکی و ترک‌های ریز پوستی و در نتیجه ایجاد آسیب بیشتر فراهم می‌کند.
در ضمن، بانوان در این ایام با گیاهان تزئینی و خانگی نیز بیشتر سروکار دارند، باید توجه داشت که به هنگام کار کردن با هر نوع گیاهی احتمال حساسیت و آسیب پوستی نسبت به خارها و موهای سطحی برخی از گیاهان و یا در برخی از موارد به علت وجود برخی از ترکیبات بی‌شمار موجود در گیاه یا عصاره آن ممکن است حساسیت تماسی نسبت به گیاهان نیز ایجاد شود.
حتی در این ایام که مهمانی و پخت و پز بیشتر می‌شود بد نیست بدانید که تماس با مواد غذایی چه موقع تمیز کردن و چه موقع پخت و پز می‌تواند منشا حساسیت یا کهیرهای تماسی باشد. این مواد معمولا شامل گوشت خام، سیر و پیاز، هویج، انجیر، اسفناج، گوجه‌فرنگی، پنیر و برخی از مرکبات است.
مشکل شایع دیگری که در این بین داریم تمایل به استفاده از عطری و اسپری، مواد آرایش و بدلیجات مختلف است که به عنوان وسایل تزئینی مورد استفاده دختر خانم جوان قرار می‌گیرد و بسیاری از این دختر خانم‌ها با واکنش‌های حساسیتی خفیف یا تشدید به ما مراجعه می‌کنند. از این رو تاکید می‌شود که حین استفاده از مواد شوینده احتیاطات لازم صورت بگیرد و حتما از دستکش استفاده شود و در ایام عید مراقب باشیم که محصولات آرایشی به مدت طولانی روی پوست نماند.
