دکتر خسرو صادق‌نیت در نشست خبری هفتمین کنگره روز جهانی خواب، اختلالات تنفسی را یکی از مهم‌ترین اختلالات شایع در کشور عنوان کرد و افزود: شیوع این اختلالات که مهم‌ترین علت آن خر و پف شبانه است، به حدی بالا است که مردم آن را عادی تلقی می‌کنند. بیش از 80 نوع اختلال خواب وجود دارد که معمولا در زمان خواب صورت می‌گیرد و خود بیمار متوجه آن نمی‌شود. به همین علت بسیار دیر به پزشک مراجعه می‌کند و این امر باعث بروز عوارض متعددی برای فرد و اطرافیان می‌شود.
وی خواب‌آلودگی در طی روز، افزایش فشار خون، چاقی، بروز افسردگی، دیابت و همچنین بیماری‌های مرگباری مثل مشکلات قلبی و عروقی و همچنین تصادفات رانندگی را از عوارض اختلال در خواب عنوان کرد و افزود: یک‌چهارم مردان خر و پف و وقفه تنفسی دارند که معمولا بعد از سن 40 سالگی رخ می‌دهد. برای زنان این رقم 10 درصد ذکر شده است که بعد از سن 50 سالگی اتفاق می‌افتد. حدود 30 درصد افراد تجربه بی‌خوابی دارند. 10 درصد مردم نیز ممکن است بی‌خوابی مزمن داشته باشند که این بیماری به دلایل مختلف در زنان شایع‌تر است.
وی عدم رعایت بهداشت خواب و بی‌نظمی در آن، کار در شیفت شب و همچنین بیداری تا پاسی از شب به دلیل استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را باعث بی‌نظمی در خواب روز دانست و ادامه داد: مصرف برخی داروها مثل فشار خون و اعصاب و روان و همچنین ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و پروستات بزرگ که همراه با درد است می‌تواند خواب را برهم زند.
صادق‌نیت، اختلال در شروع خواب, بیداری مکرر در حین خواب, بیداری در صبح خیلی زود قبل از خاتمه خواب و همچنین نداشتن احساس سرخوشی برای کسانی که به اندازه کافی خوابیده‌اند را از انواع چهارگانه بی‌خوابی عنوان کرد.
رییس انجمن خواب ایران بی‌خوابی را در بروز حملات صرع موثر دانست وافزود: برخی تشنج‌ها ممکن است در زمان خواب رخ دهد، اما طی روز علامت خاصی نداشته باشد. توجه به مشکلات اختلالات خواب فرد می‌تواند در درمان موثر او تاثیر جدی داشته باشد.
خستگی و خواب آلودگی، مهم‌ترین عوامل حوادث شغلی
در ادامه این نشست، زهرا بنفشه آل محمد درخصوص تاثیر اختلالات خواب بر حوادث و همچنین بهره‌وری شغلی، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین علل حوادث شغلی، خستگی و خواب‌آلودگی است که تست خواب به عنوان راه درمان آن پیشنهاد می‌شود. بیماری نارکولپسی که طی آن فرد به صورت ناگهانی و بدون کنترل دچار حمله خواب می‌شود یا ممکن است در اثر هیجان‌زدگی با ضعف عضلات روبه‌رو شود نیز از عوامل ایجاد اختلال در خواب است.
این فلوشیپ خواب، نداشتن ساعات خوابی برای فرد و همچنین عدم رعایت بهداشت خواب و ساعت مکفی برای خوابیدن را از مهم‌ترین دلایل خواب‌آلودگی و بروز حوادث ترافیکی عنوان کرد و افزود: شیفت‌کاری افراد را در معرض اختلال خواب قرار می‌دهد. برخی این اختلال ریتم را که منجر به بروز بیماری‌هایی مثل گوارشی، قلب و عروقی و خلقی می‌شود را به سختی تحمل می‌کند.
تنظیم شیفت‌های کاری به صورت چرخشی و در جهت عقربه ساعت و استراحت کافی از جمله راهکارهایی برای تحمل راحت‌تر شیفت‌های کاری است.
2 تا 4 بعد از ظهر و نیمه شب، ساعاتی حادثه خیز برای رانندگان
در ادامه آرزو نجفی، فلوشیپ خواب، ساعات 2 تا 4 بعدازظهر و نیمه شب را که افراد در آن به صورت طبیعی دچار خواب‌آلودگی می‌شوند به عنوان ساعات حادثه‌خیز دانست و توصیه کرد: خواب خوب پیش از سفر، استفاده کمتر از مواد غذایی چرب و شیرین و همچنین استراحت به مدت 20 دقیقه در زمان خواب‌آلودگی حین رانندگی از بروز حادثه در حین رانندگی جلوگیری می‌کند. افرادی که با خواب‌آلودگی مفرط روبه‌رو هستند احتمال تصادف در آنان افزایش پیدا می‌کند و آنها باید در کوتاه‌ترین زمان درمان شوند.
این فلوشیپ خواب در خصوص “خستگی پرواز” که معمولا در زمان مسافرت‌های هوایی که به سرعت از نصف‌النهارها عبور می‌کنند نیز توضیح داد: خواب‌آلودگی در طول روز، بی‌خوابی شبانه، اختلالات گوارشی، عروقی، اضطراب و افسردگی، از عوارض خستگی پرواز است که با توجه به اختلاف ساعت مبدا و مقصد، مدتی طول می‌کشد تا چرخه خواب فرد تنظیم شود.
نجفی افزود: سفر به مناطق شرقی همراه با علایم بیشتری خواهد بود. بروز این اختلال در سیاستمداران، خلبانان، ورزشکاران و کسانی که مشاغل مهمی دارند، باعث عدم تمرکز و بروز مشکل می‌شود. نوردرمانی تحت نظر پزشک، استفاده از داروهای خواب‌آور یا هورمون‌های مرتبط با خواب بر حسب مقصد سفر می‌تواند از بروز این اختلال پیشگیری کند.
کدام بیماری‌های روانپزشکی با بی‌خوابی ارتباط دارند؟
در ادامه رامین نیافر، روانپزشک و فلوشیپ اختلالات خواب در خصوص رابطه بیماری‌های روانپزشکی و همچنین ایجاد اختلال در خواب افراد گفت: اگر فرد دچار بی‌خوابی شود، در آینده ممکن است با بیماری‌های روانی اضطراب و افسردگی روبه‌رو می‌شود و در روابط اجتماعی و کارکردهای روزانه او نیز اختلال ایجاد خواهد شد.
وی افزود: بیماری اضطراب با خواب ارتباط زیادی دارد و می‌تواند آن را منقطع کند. حمله‌های اضطرابی می‌تواند طی شبانه‌روز برای فرد اتفاق افتد. در این حالت فرد به طور ناگهانی از خواب بیدار می‌شود و با تپش قلب شدید، تنگی‌نفس و همچنین احساس مرگ روبه‌رو می‌شود.
این روانپزشک و فلوشیپ اختلالات خواب، اختلال اضطراب پس از سانحه، اختلالات خلقی مانند افسردگی، اسکیزوفرنی‌ها، اختلالات دو قطبی، مصرف موادمخدر مثل کوکایین یا شیشه، وابستگی به قرص‌های خواب‌آور، ابتلا به دمانس و آلزایمر در سالمندی و همچنین سوءمصرف الکل را از عوامل بی‌خوابی برشمرد.
نیافر ادامه داد: بیماری وحشت خواب که بیشتر در کودکان اتفاق می‌افتد، حرف زدن در خواب، کابوس‌های شبانه، فلج خواب یا همان بختک که فرد بیدار است ولی قادر به حرکت اعضای بدن نیست، شب ادراری، ناله در خواب و غذا خوردن در خواب از مهم‌ترین بیماری‌های روانپزشکی هستند که با اختلال خواب در ارتباط هستند.
در ادامه امین آمالی، فلوشیپ خواب و متخصص گوش و حلق و بینی اختلالات شدید خواب مثل خرخر را با جراحی قابل درمان عنوان کرد و افزود: در حال حاضر با عمل جراحی می‌توان صدای خرخر را بسیار کاهش داد، اما عوارض مختلفی مثل وقفه تنفسی خواب را که به عنوان حملات اختلالات خواب نامیده می‌شوند، ممکن است نتوان کاهش داد. همچنین استفاده از پروتزهای دهانی می‌تواند در درمان این اختلالات استفاده شود.
وی افزود: ما در دو سال اخیر در درمان بیمارانی که از اختلالات خواب ناشی از بیماری‌های گوش و حلق و بینی رنج می‌برند پیشرفت قابل توجهی داشته‌ایم. خرخر کردن حین خواب از مهم‌ترین اختلالات خواب است که در اثر وقفه‌های تنفسی ایجاد می‌شود. ما بهترین نتایج خود را برای درمان خرخر در موارد خفیف و متوسط دیده‌ایم.
هفتمین کنگره روزجهانی خواب7 تا 10 اردیبهشت ماه سال آینده، با همکاری رشته‌های مرتبط مانند گوش و حلق و بینی، روان پزشکی، طب کار، مغز و اعصاب، اطفال، ریه و … توسط انجمن خواب ایران برگزار می‌شود.
ارتباط صرع و اختلال خواب، روش‌های درمانی شناختی – رفتاری اختلالات، بیماری‌های شغلی و اختلال خواب، خستگی و روش تشخیص آن، جراحی اختلالات خواب از مهم ترین محورهای این کنگره با 16 امتیاز بازآموزی برای رشته‌های مذکور خواهد بود.
ایسنا
