یائسگی زمان در زندگی یک زن زمانی متوقف شدن است. این حالت معمولا به طور طبیعی در اغلب موارد پس از سن 45 سالگی رخ می دهد. یائسگی به دلیل متوقف شددن تولید استروژن هورمون و پروژسترون در تخمدان زن اتفاق می افتدیائسگی یک مرحله طبیعی از زندگی زنان است که با یک سری تغییرات همراه است. برخی از تغییرات دورة یائسگی، مانند پوکی استخوان، بیماری های قلبی عروقی، مشکلات ادراری، کم شدن ترشحات زنانه و تغییرات پستان ها تا دورة سالمندی نیز باقی مانده و یا بیشتر می شود. در بعضی از مردان سالمند نیز با افزایش سن و کاهش هورمون مردانه ، به طور طبیعی تغییراتی ایجاد می شود. بنابراین لازم است که با انجام توصیه های گفته شده در این فصل از زندگی، این مشکلات و عوارض آنها را کاهش داد.
سن یائسگی ۵۱ سالگی است اما از ۴۰ تا ۶۰ سالگی در زنان مختلف می تواند متفاوت باشد. یائسگی زیر ۴۰ سال را یائسگی زودرس می گویند .
خانم ها باید بدانند یائسگی یأس از زندگی نیست خانم ها باید یائسگی را به عنوان یک پیامد خوش از دوران سن باروری خود تلقی کنند، همان طور که در زمان بلوغ (که یک مرحله از زندگی می باشد) نباید فکر کنند که پریود شدن یک پدیده بد می باشد.باید بدانند این مرحله نیز جزو فیزیولوژی و کارکرد بدن یک خانم است و باید آن را با روی خوش بپذیرند و کارهای مناسب این مرحله را انجام دهند. لازم به ذکر است، سن متوسط یک خانم بعد از یائسگی، دقیقا برابر سن متوسط زمان باروری او می باشد(حدود ۳۰ سال).
نشانه های یائسگی یا پیش یائسگی چه چیزهایی هستند:
گر گرفتگی
احساس گرم شدن ناگهانی و شدید که به طور متوسط ۴ الی ۵ دقیقه طول می کشد. گاهی این احساس با تپش قلب، سرگیجه، ضعف، تعریق و در انتها احساس سرما همراه است. علت گرگرفتگی، کاهش و قطع تدریجی هورمون استروژن از تخمدان هاست. گرگرفتگی در طول شب، شایع تر از روز است. این گونه حالات و تغییرات جسمی زنان، گاهی به حدی هستند که مانع خواب شبانه می شوند و زنان را به اختلالات خواب دچار می سازند.
اما نگران نباشید با چند ایده ی زیر می توان این احساس گرما(گر گرفتگی) را می توان کنترل کرد :
از مواردی که این حالت را تشدید می کند می توان به مصرف نوشیدنی های داغ، غذاهای ادویه دار، الکل، آب و هوای گرم و حتی اتاق گرم، کافئین (قهوه، چایی، شکلات، کولا)، خوردن غذای زیاد یا سریع،استرس یا هیجان اشاره کرد.
* مرتب و به مقدار متوسط ورزش کنید.
*از روش‌های تنفس عمیق یا ریلاکسیشن استفاده نمایید.
*عوامل محرک را از زندگی روزمره خود حذف کنید مانند قهوه، الکل، غذاهای اوره‌دار نوشابه‌های داغ با لباس گرم
*مقدار قند خونتان باید در یک حد ثابت باشد، بدین منظور:
*هر ۵ـ۴ ساعت غذا بخورید(کم و سبک). از مصرف زیاد قند و قهوه، چای پررنگ و کاکائو خودداری کنید.
*هرگز پرخوری نکنید
*حداقل یکی از عناصر زیر را به غذای خود اضافه کنید:
ـ ویتامینE م( IUم۱۲۰۰-م۸۰۰ ) منقسم به ۳ـ۱ روز.
ـ ویتامین C به همراه بیوفلاونوئید (mgم ۳۰۰۰ ـ۱۰۰۰)
ـ گیاهان شامل جین‌سنگ، ریشه شیرین‌بیان، برمادران، مریم گلی، فلفل بری (این گیاه در ایران به صورت قطره‌های ۳۰ میلی‌لیتری با نام ویتاگنوس (vitagnus) فرموله شده است.
اختلالات خواب
کمبود خواب طولانی مدت می تواند منجر به تغییر خلق و عواطف شود.در صورتی که مشکل خواب دارید از مصرف نوشابه های کافئین دار و ورزش و فعالیت بدنی قبل از خواب اجتناب نمایید، همچنین بهره گیری از تکنیک ها و تمرینات تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق، شل کردن ماهیچه ای پیش رونده، می توانند سودمند باشند. می توانید برخی کتاب ها و یا نوارها یا سی دی هایی در مورد انواع تمرینات مختلف آرام کننده و شل کردن ماهیچه ای تهیه کرده و از آن ها استفاده نمایید.
پوکی استخوان
این وضعیت تحلیل رفتن استخوانها و افزایش خطر شکستگی آنها بخصوص در لگن و ستون مهره ها می باشد. سطح استروژن در دوره یائسگی پایین افتاده و پایین می ماند بنابراین خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد.
این خطر برای زنان لاغر اندام، سفید پوستان یا روشن پوستان بیشتر است. اقداماتی برای پیشگیری از پوکی استخوان شامل غذای پر کلسیم و ورزش منظم باید پیش از شروع یائسگی آغاز شوند. علت این امر این است که زنان شروع به از دست دادن توده استخوانی پس از سن ۳۰ سالگی می کنند، اما شکستگی های ناشی از پوکی استخوان تا ۱۰ تا ۱۵ سال پس از یائسگی بروز نمی کند.
هیچ وقت برای شروع عادات سلامتی دیر نیست اما زود شروع کردن تفاوت بسیار زیادی در سنین پیری برای شما دارد. پوکی استخوان یک علت عمده ناتوانی در زنان مسن است. یک پنجم زنانی که دچار شکستگی های ناشی از پوکی استخوان می شوند به دلیل عوارض ناشی از این شکستگی ها از بین می روند.
در زمان یائسگی بعضی پزشکان درخواست آزمایش سنجش تراکم استخوانی می نمایند و زنانی را که در خطر پوکی استخوان هستند یا به آن مبتلایند را درمان می کنند. اما منتقدین عقیده دارند که این نتایج ممکن است، غیر دقیق باشد و همیشه پیشبینی صحیحی از بروز شکستگی نمی دهند.
به دلیل این اختلاف نظر، پیشنهاد می شود که تمام زنانی که در خطر پوکی استخوان هستند، بدون توجه به نتایج سنجش تراکم استخوانی درمان شوند.
افسردگی
به نظر نمی رسد تغییرات فیزیکی یائسگی خطر افسردگی را افزایش دهند. به هر حال تغییرات بزرگی زندگی مانند یائسگی بر خلق و عواطف تأثیر می کند و خطر ایجاد افسردگی را افزایش می دهد.
تحریک پذیری
بعضی زنان تحریک پذیری یا سایر تغییرات عاطفی را گزارش می کنند. تحریک پذیری بطور شایع به وسیله خواب ناکافی ناشی از گر گرفتگی های شبانه ناشی می شود. به هر حال برخی زنان تحریک پذیر نمی شوند.
بیماریهای قلبی عروقی
پیش از یائسگی زنان خطر کمتری نسبت به مردان برای ابتلا به حمله قلبی یا مغزی دارند. پس از یائسگی این خطر در زنان افزایش می یابد و پس از ۶۵ سالگی با مردان برابر می شود.
آزمایش دیگری که درخواست می شود، آزمایش نمونه برداری از رحم است.
تغییراتی که طی یائسگی بروز می کند تا پایان عمر دوام می آورد. یک زن یکسال تمام پس از بروز آخرین قاعدگی اش یائسه تلقی می شود.
رژیم غذایی، ورزش و شیوه زندگی می تواند، نشانه ها و عوارض یائسگی را کم کند. شما می توانید:
ویتامین د مصرف کنید
ویتامین د می تواند به بدن کمک کند که کلسیم کافی از غذا دریافت نماید. می توانید ویتامین د کافی تنها با چند دقیقه در روز قرار گرفتن در معرض آفتاب دریافت کنید.
کلسیم مصرف کنید
زنان باید روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت نمایند. منابع خوب کلسیم موارد زیر هستند:
– سبزیهای برگ سبز (به جز اسفناج که حاوی ترکیبات دیگری است که می تواند میزان کلسیم قابل جذب از غذا را کاهش دهد) یک فنجان شلغم سبز ۱۹۷ میلی گرم کلسیم و کلم بروکلی ۹۴ میلی گرم کلسیم را تأمین می نماید.
– لبنیات- یک فنجان شیر حدود ۳۰۰ میلی گرم کلسیم و یک فنجان ماست ۳۷۲ میلی گرم کلسیم تآمین می نماید پنیر منبع دیگری است. ۳۰ گرم پنیر سویسی ۲۷۲ میلی گرم کلسیم تأمین می کند.
– ساردین و سالمون – ۱۲۰ گرم ساردین ۴۲۹ میلی گرم کلسیم و ۱۲۰ میلی گرم سالمون ۲۳۹ میلی گرم کلسیم تأمین می نماید.
– نشن- یک فنجان لوبیا ۱۲۷ میلی گرم کلسیم تأمین می نماید.
تعدادی از داروها برای در مان علائم یائسگی استفاده می شوند. شایعترین درمان، درمان جایگزین هورمونی است. به آن درمان جایگزینی استروژن هم گفته می شود. این درمان شامل دریافت استروژن با یا بدون پروژسترون است برای جایگزینی فقدان طبیعی هورمونها بعد از یائسگی می باشد.
در این درمان هر روزه ترکیبی از استروژن و پروژسترون به طور منظم استفاده میشود تا مشکلات مربوط به یائسگی کنترل شود یا تسکین یابد. زمانی که زن دیگر رحم ندارد استروژن می تواند به تنهایی تجویز شود. زمانی که رحم هنوز وجود دارد ترکیب استروژن و پروژسترون تجویز می شود. پروژسترون برای تعدیل اثرات استرژن بر روی رحم و کاهش خطر سرطان رحم مفید است.
خوشبختانه بسیاری از علائم و نشانه های همراه با یائسگی موقتی و گذرا هستند.
کاهش ناراحتی های واژن:
برای خشکی واژن و ناراحتی در آن منطقه، از نرم کننده های حلال در آب واژن مانندKY jelly ، مرطوب کننده ها مانند Replens و Vagisil یا استروژن واژنی استفاده کنید.
اگر احساس گرگرفتگی خواب شما را مختل می کند پس ممکن است نیاز باشد تا قبل از این که بتوانید استراحت کافی داشته باشید راه حلی برای مدیریت و تسکین گرگرفتگی ها بیابید.
توانایی بخشیدن به ناحیه کف لگن:
تمرینات تقویت کننده ماهیچه های کف لگن موسوم به تمریناتKegel ، می تواند برخی از انواع بی اختیاری های ادراری را بهبود بخشد.
تغذیه صحیح:
یک رژیم غذایی متعادل باید شامل یک طیف متنوع از: میوه جات، سبزیجات و غلات کامل باشد و از طرف دیگر باید مصرف چربی های اشباع، روغن ها و قند ها محدود گردد و نیز می بایست روزانه ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم و ۴۰۰ تا ۸۰۰ واحد بین المللی ویتامین D دریافت گردد. در صورت نیاز داشتن، از پزشک معالج خود در مورد مکمل هایی که حاوی مقادیر کافی کلسیم و ویتامین D هستند سئوال کنید.
سیگار کشیدن خطر بیماری های قلبی، سکته، سرطان و تعدادی از مشکلات سلامتی را افزایش می دهد. همچنین موجب افزایش گر گرفتگی و یائسگی زودرس می شود. باید توجه داشته باشید که هیچ وقت برای بهره مندی از فواید ترک سیگار دیر نیست.
* از تمرینات یوگا بهره ببرید:
مطالعات مقدماتی نشان می دهند که یوگا به عنوان نوعی ورزش که شامل تنفس های کنترل شده و ژست های مناسب است، ممکن است در کاهش گرگرفتگی زنان در دوره پیش از یائسگی مفید باشد. کلاس های یوگا اغلب در برخی باشگاه ها و مراکز برگزار می شوند. می توانید در یک کلاس یوگا ثبت نام کنید تا فرا بگیرید که چگونه از ژست ها و حالت های یوگا و تنفس صحیح بهره مند گردید.
* داشتن یک الگوی منظم برای ویزیت شدن و چک شدن:
با پزشک خود در مورد وقت ماموگرافی، آزمایش پاپ اسمیر، آزمایش چربی خون(کلسترول و تری گلیسرید) و دیگر تست های غربالگری مشورت کنید.
به طور کلی می توان گفت یائسگی بخش طبیعی و اجتناب ناپذیر زندگی زنان است و برای هر زنی رخ خواهد داد. تنها با آگاهی از ویژگی های خاص این دوران است که می توان با منطقی ترین شیوه ها با مسائل و مشکلات این دوره به مقابله برخاست. بیشتر خانم ها قادرند این تغییرات را به آسانی و بدون ابتلا به بحران خاصی طی کنند.
به طور کلی یائسگی طی سه مرحله ظاهر می شود:
الف) دوره شروع که توام با نامرتبی و کاهش پریودهای ماهیانه است.
ب) دوره میانی که آغازگر بیماری های خاص زنان و رسیدگی های تغذیه یی- پزشکی (مثل گرگرفتگی، تپش قلب و تغییر خلق و خو) است.
ج) دوره پایانی که همراه با قطع کامل پریود های ماهیانه به مدت یک سال است.آنچه در این مقاله می خوانید راهکارهایی است برای کاهش عوارض یائسگی در زنان .
از دیگر سفارشات برای خانم ها یائسه این است که گوشت نخورند ؛چوت زنانی که در سنین یائسگی بوده و به میزان زیاد از گوشت قرمز و لبنیات استفاده می کنند، بیشتر از همسالان خود در معرض خطر بیماری های قلبی قرار دارند.به گزارش پایگاه بهداشت ایتالیا، نتیجه این تحقیقات بر روی ۲۹۰۰ زنان یائسه انجام شده نشان می دهد، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی در زنان یائسه ای که بیش از ۴۰ درصد از رژیم غذایی شان را گوشت قرمز و انواع لبنیات به ویژه پرچرب تشکیل می دهد، تقریباً دو برابر افراد دیگر است.این بررسی ها همچنین حاکی از آن است که زنانی که به مدت ۱۵ سال رژیم غذایی پرچرب و پروتئین دارند، ۴۵ درصد بیشتر از سایرین دچار بیماری های قلبی و عروقی می شوند.
نفس عمیق فراموش نشود : روش‌های ریلاکسیشن که بر آرامش روح و روان تاکید دارد، علائم گرگرفتگی را کاهش می‌دهد. محققان معتقدند که خانم‌هایی که نمی‌توانند هورمون استفاده کنند، می‌توانند از این تکنیک بهره‌مند شوند. :اساس این تکنیک به این شرح است: در وضعیت راحتی بنشینید، چشمانتان را ببندید و تمام عضلات خود را شل کنید. در حالی که به عبور هوا از میان بینی خود توجه کامل دارید، روی آن تمرکز کرده و به‌آرامی هوا را داخل و خارج کنید (دم و بازدم).
ـ رژیم غذایی: عناصر جذب‌شده از غذاها در ساختمان هورمونها نقش دارند و حذف این عناصر حیاتی از غذاها موجب برهم خوردن تعادل هورمونی بدن میشود. خوردن غذاهای فاقد ارزش تغذیه‌ای مانند دسرهای شیرین، قهوه و… مناسب حال خانم‌های یائسه نیست. زیاده‌روی در خوردن مواد شیرین در یائسگی باعث بدتر‌شدن اوضاع است.
ـ هورمونهای گیاهی: برخی گیاهان، غذاها و ادویه‌ها حاوی مواد طبیعی هستند که فیتوهورمون نامیده می‌شوند و به بدن در تولید طبیعی استروژن و پروژسترون کمک می‌کنند. چون این هورمونهای گیاهی به‌طور سیستمیک عمل می‌کنند، طیف وسیعی از ناراحتی‌ها مثل گرگرفتگی، اختلال قاعدگی و تومورهای فیبروئید را درمان می‌کنند. غذاهایی مثل لوبیا، سویا و یام (yam) باعث تشکیل هورمونها شده و بسیاری از مشکلات یائسگی را برطرف می‌کند.
خونریزی بعد از یائسگی Postmenopausal bleeding
خونریزی ازرحم که حداقل شش ماه پس از قطع قاعدگی رخ می دهد را خونریزی بعد از یائسگی گویند.
علل این خونریزی :این خونریزی می تواند نشانه ای از بیماریها متعدد وولو، واژن ، سرویکس و مجرای ادرار باشد. شایع ترین علل خونریزی که کمتر جدی می باشد ، آتروفی واژن است که در این حالت واژن به علت کاهش سطوح استروژن پس از یائسگی خشک و ملتهب و در نتیجه آتروفی می شود . خونریزی پس از یائسگی می تواند به علت بیماری سرویکس نظیر سائیدگی (erosin) آن ونیز سرطان سرویکس باشد . در این بیماریها ، خونریزی از سرویکس ممکن است بیشتر پس از مقاربت رخ دهد . این خونریزی ممکن است به علت ضخیم شدن آندومتر(لایه داخلی رحم) یا رشد بافت سرطانی یا غیر سرطانی در رحم باشد . سرطان ولو و واژن ممکن است منجر به این خونریزی گردد، هر چند این دو بیماری بسیار نادرند.
اقدامات درمانی برای خونریزی بعد یائسگی:پزشک واژن و سرویکس را نظیر ناهنجاری معاینه خواهد نمود . اگر قسمتهای غیر طبیعی در واژن دیده شد ، یک نمونه کوچک از بافت برای آزمایش میکروسکوپی برداشته می شود . همچنیین پزشک ممکن است آزمایش اسمیر سرویکس را انجام دهد و این امر به منظور بررسی سلولهای غیر طبیعی در سرویکس می باشد . در بعضی موارد یک نمونه از بافت آندومتر جهت تجزیه و تحلیل ممکن است برداشته شود .
سونوگرافی ممکن است انجام شود . این کار به منظور نشان دادن رحم و اندازه گیری ضخامت مخاط آن است . داخل رحم نیز ممکن است معاینه شود .
درمان خونریزی: پس از یائسگی متفاوت است و بستگی به عامل زمینه ای دارد . کرمهای استروژن که در واژن استعمال می شوند ممکن است به منظور بهبود آتروفی و خشکی واژن تجویز شوند . ممکن است جراحی جهت برداشتن بافت سرطانی ضرورت داشته باشد . همچنین جراحی به منظور معالجه بیماریهای سرویکس و رحم نظیر پولیپ سرویکس یا آندومتر ضخیم شده انجام می شود. در صورت معالجه بیماری زمینه ای ، این خونریزی میبایست متوقف شود.
منبع-http://www.zibasho.com
