معده عضوی بین مری و روده کوچک است که در آن هضم پروتئین آغاز می شود. معده سه وظیفه دارد. این مواد غذایی بلعیده با اسید معده مخلوط می شود. سپس به روده کوچک فرستاده میشود.اکثر مردم ازمشکلات معده از قبیل سوء هاضمه و سوزش معده مشکل دارند. شما می توانید این مشکلات را با تغییر در شیوه زندگی، مانند اجتناب از غذاهای چرب و یا آهسته غذا خوردن کاهش دهند. سایر مشکلات از قبیل زخم های معده یا گاستروپارزی است
گاستروپارزی اختلالی است كه در صورت عدم كاركرد صحیح مشکلاتی در عضلات معده ایجاد می شود. گاهی اوقات به طور عامیانه به این مشكل “تاخیر تخلیه معده “می گویند. بعداز قورت دادن غذا، عضلات معده شروع به انقباض و تنگ شدن می كنند. این كار باعث خرد شدن غذا و ورود آن به روده كوچك می شود تا در ادامه مراحل هضم روی آن صورت گیرد. اگر گاستروپارزی داشته باشید، عضلات معده شما نمی توانند بدرستی منقبض شوند. این كار سبب تاخیر یا عدم ایجاد فرایند خرد شدن غذا و فرستادن آن به روده كوچك می شود.
علائم گاستروپارزی چیست؟
علائم گاستروپارزی می تواند خفیف یا شدید باشد و شامل موارد زیر است:
- سوزش سر دل یا درد معده
- تهوع
- استفراغ، بخصوص بالا آوردن تكه های هضم نشده غذا
- احساس پری معده حتی پس از خوردن مقادیر اندك غذا
- باد گلو داشتن
- از دست دادن اشتها
- كاهش وزن
- ناپایداری قند خون (در بیماران دیابتی)
این علائم در بسیاری از بیماری ها دیده می شوند. بنابراین تشخیص گاستروپارزی مشكل خواهد بود.
چه كسانی در معرض گاستروپارزی هستند؟
بیماران دیابتی بیشتر از سایرین در معرض گاستروپارزی هستند زیرا قند خون بالا سبب آسیب به عصب واگ می شود. عصب واگ به عضلات معده فرمان می دهد كه چه موقع منقبض شوند. آسیب این عصب یكی از شایع ترین علل گاستروپارزی است. بعلاوه دیابت سبب آسیب به عروق خونی اكسیژن رسان به عصب واگ می شود و از این طریق نیز می تواند سبب گاستروپارزی شود.
موارد دیگری كه منجر به گاستروپارزی می شوند عبارتند از:
- برخی داروها مانند داروهای ضد درد، ضد افسردگی و …
- اعمال جراحی روی مری، معده یا روده كوچك
- رادیوتراپی معده یا قفسه سینه برای درمان سرطان
- اختلالات خوردن مثل آنوركسیا عصبی و بولیمیا
- بیماری رفلكس معده به مری ( ورود محتویات معده به مری)
- سایر اختلالات همچون پرکاری تیروئید، اسكلرودرمی، پاركینسون و برخی بیماری های خود ایمنی
- عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا
پزشك چگونه می تواند گاستروپارزی را تشخیص دهد؟
پزشك شما را معاینه می كند و از شما سوالاتی می پرسد. به خاطر داشته باشید كه تمام داروهایی كه به صورت نسخه ای یا بدون نسخه مصرف می كنید را برای پزشك نام ببرید. ممكن است لازم باشد آزمایش خون انجام دهید تا برخی قاكتورها در خون شما اندازه گیری شود.
ممكن است پزشك بخواهد برخی تست های دیگر انجام دهد تا مطمئن شود كه انسداد یا سایر مشكلات پزشكی ندارید.
این تست ها عبارتند از:
- رویت قسمت بالای مری، این كار بوسیله اندسكوپ انجام می شود. طی این عمل به شما یك آرام بخش داده می شود و انتهای گلو بی حس می شود تا شما درد یا ناراحتی حس نكنید.
- سونوگرافی تخلیه معده، با استفاده از امواج فوق صوت اندام های داخلی شما رویت می شود.
- تست باریوم و اشعه X. هنگامی كه معده خالی است، محلول باریوم خورده می شود و حركت آن در بدن با اشعه X دنبال می شود تا مشخص شود مشكل در كدام ناحیه است.
- بررسی تخلیه معده. در این آزمایش موادی كه رادیو اكتیو هستند خورده می شوند. یك اسكنر از مواد رادیو اكتیو داخل بدنتان عكسبرداری می كند و مدت زمان تخلیه كامل معده محاسبه می شود.
- كپسول های پایش معده-روده. یك كپسول یا قرص كوچك قورت داده می شود كه با حركت در بدن اطلاعات را جمع آوری می كند. این اطلاعات به كامپیوتری كه روی مچ یا گردن شما بسته می شود ارسال می شود. پس از چند روز كپسول در مدفوع شما دفع می شود و پزشك اطلاعات جمع آوری شده توسط آن را بررسی می كند.
درمان گاستروپارزی چگونه است؟
درمان خاصی برای گاستروپارزی وجود ندارد. درمان ها بیشتر برای رفع عامل ایجاد كننده است و یا جهت رفع علائم. ممكن است پزشك از شما بخواهد مصرف برخی از داروهایتان را قطع كنید. بدون مشورت با دكتر هیچ دارویی را قطع نكنید. ممكن است پزشك شما اختلالات خوردن و عادات بد غذایی شما را اصلاح كند. عفونت یا سایر مشكلاتی كه سبب گاستروپارزی می شود و نیز بایستی اصلاح شود.
تغییر رژیم غذایی، از آنجایی كه شما دیگر قادر نخواهید بود تا طبق معمول مواد خوراكی مصرف كنید، مهم است كه اطمینان حاصل شود كه شما به اندازه كافی مواد مغذی دریافت می كنید، لازم است تا:
- وعده های بیشتر با حجم كمتر مصرف كنید.
- غذاهای نرم تر مثل سبزیجات و سوپ و …. كه به خوبی پخته شده باشند مصرف كنید.
- مصرف چربی خود را محدود كنید. چربی ها حركات و تخلیه معده را به تاخیر می اندازند. فیبرم هم به دلیل هضم سخت تر بایستی كمتر مصرف شود.
- شربت های مكمل مصرف كنید
- غذای خود را در مخلوط كن ریخته و تبدیل به پوره كنید
داروها: داروهای ضد تهوع كه به كنترل تهوع و استفراغ كمك می كنند. متوكلوپرامید و اریترومایسین می توانند به انقباض عضلات معده كمك كنند. این داروها عوارض جانبی دارند كه بایستی بر اساس نسبت ضرر به منفعت تجویز شوند.
لوله غذارسانی: اگر مشكل گاستروپارزی شما شدید باشد، یك لوله از پوست رد شده و وارد روده می شود و یا از بینی و دهان رد شده و به روده شما می رسد. در بیماران دیابتی با این وسیله می توان از نوسان قند خون جلوگیری كرد.
مشكلات ناشی از گاستروپارزی چیست؟
كاهش وزن، سوء تغذیه و دهیدراتاسیون (از دست دادن آب بدن). در صورتی كه غذای كافی مصرف نكنید یا استفراغ كنید مواد مغذی به اندازه كافی به بدن شما نمی رسد.
- تشكیل توده های سفت غذا: هنگامی كه غذا هضم نشود تشكیل توده های سفتی می دهد كه منجر به تهوع و استفراغ می شود. در موارد شدید این توده ها می توانند از ورود سایر غذاها به روده جلوگیری كنند، این وضعیت خطرناك است و بایستی توده سفت شده با جراحی خارج شود.
- عفونت باكتریایی: وقتی غذا برای مدت طولانی در معده باقی بماند باكتری ها شروع به رشد می كنند كه سبب عفونت می شود.
- مشكلات كنترل قند خون: وقتی شما گاستروپارزی دارید، زمان غذا خوردن شما نرمال نیست به همین دلیل در افراد دیابتی كه گاستروپارزی دارند، مشكلات زیادی در كنترل قند خون وجود دارد.
- منبع-http://www.familydoctor.ir/
