شروع فصل بهار و روز‌های دلنشین نوروز برای خانواده‌های ایرانی با داشتن برنامه‌های متعدد دید و بازدید و مسافرت همراه است که هیجان خوشایندی را برای کل اعضا خانواده ایجاد می‌کند.
ولی برخی شرایط مانند ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند بیماری قلبی می‌تواند شرایط را تحت تاثیر قرار دهد و دل نگرانی‌های را برای خود فرد و همراهانش به همراه داشته باشد که معمولا هر چقدر آگاهی و دانش فرد از شرایط خود بیشتر باشد و آمادگی لازم برای اتفاقات احتمالی را در خود ایجاد کند بسیاری از استرس‌ها کاهش می‌یابد.
در عین حال این نکته را نیز به خاطر داشته باشیم که در بسیاری از موارد، مشکلات در نتیجه تغییراتی در الگوی مصرف و نوع تغذیه فرد رخ می‌دهد بنابراین، با کمی دقت می‌توان از آنها پیشگیری کرد.
الگوی صحیح تغذیه
در ایام نوروز به واسطه مهمانی‌ها، دید و بازدید و سفر می‌تواند الگوی غذای فرد تحت تاثیر قرار گیرد که خود این مسئله بر روی وضعیت سلامتی اثر می‌گذارد. توصیه بر این است که حتما بیمار قلبی خود را ملزم به رعایت الگوی صحیح غذایی و نظم در غذا خوردن بکند و به خاطر داشته باشیم که هدف از تغذیه در درجه نخست حفظ سلامت است.
پس حتی افرادی که به مشکلات قلبی مبتلایند نیز می‌توانند در نوروز با الویت قرار دادن حفظ سلامت و پرهیز از رفتارهای نادرست تغذیه‌ای، ایام خوب و شادی را در کنار خانواده و دوستان سپری کنند. در زیر به مواردی در رابطه با تغذیه صحیح اشاره شده است که با رعایت آن می‌توان ایام خوب و خوشی را در نوروز برای بیماران آرزو کرد.
تنظیم برنامه غذایی
بهتر است نظم غذایی را به دلیل مهمانی یا سفر بهم نریزیم. یکی از الویت‌های غذایی بیماران قلبی دریافت وعده‌های (اصلی و میان‌وعده) روزانه به طور منظم می‌باشد که بی‌نظمی در خوردن و مشکلات به دنبال آن خود می‌تواند فشار اضافی به عملکرد قلب وارد کند.
توصیه بر این است که صبحانه به عنوان اولین و مهم‌ترین وعده روزانه مد نظر قرار گیرد و در حد متعادل و مناسب میل شود که خود مانع پرخوری در طول روز می‌شود. وعده شام تا حدامکان سبک و مختصر (انواع سالاد سبزیجات با آبلیمو و روغن زیتون / سوپ سبزیجات / لقمه‌های سالم مانند نان و پنیر و سبزیجات / شیر و خرما / ماست و خیار و گردو / ترکیب ماست و میوه‌های طبیعی ) میل شود که افراد خواب خوب و آرامی نیز داشته باشند.
برای میان‌وعده‌ها توصیه به مصرف آجیل خام و بدون نمک و مغزها، میوه‌های تازه و برگه‌ها، شیرینی‌های کوچک در حد متعادل می‌شود. از مصرف شیرینی‌های خامه‌ای و تر و انواع شکلات‌ها و کیک و آجیل شور و در مقدار زیاد در هر دید و بازدید بپرهیزید. به مصرف میان‌وعده و تنقلات در هر مهمانی و دید و بازدید توجه داشته باشید و به هیچ وجه پرخوری نکنید و به اندازه و متعادل مصرف کردن را همیشه مد نظر قرار دهید.
مصرف مواد چرب و پرسدیم را محدود کنید
در ایام نوروز به دلیل مهمانی یا سفر و نداشتن وقت کافی، تصمیم به مصرف انواع فست فود‌ها که اکثرا حاوی اسید چرب اشباع و ترانس و سدیم بالا هستند گرفته می‌شود که دریافت این مواد غذایی شرایط بیمار قلبی را بدتر می‌کند و می‌تواند منجر به بالا رفتن چربی و فشار خون گردد که تا حدامکان بهتر است پرهیز شود.
علاوه بر این از مصرف وعده‌های چرب و سنگین در مهمانی‌ها خصوصا در وعده شام خودداری کنید. مصرف غذاهای چرب و سنگین در حجم زیاد باعث افزایش ضربان قلب، بی‌نظمی در ضربان قلب، به هم خوردن ریتم خواب، تنگی نفس، مشکلات گوارشی و فشار و بار اضافی به قلب می‌شود.
مایعات کافی بنوشید
مصرف به اندازه آب و نوشیدنی‌های بدون کالری و کم کالری (چای کم رنگ، شیر کم چرب … ) را در برنامه روزانه خود داشته باشید. مصرف مایعات کافی در کنار تحرک و مصرف فیبر و سبزیجات می‌تواند مشکلات گوارشی مانند یبوست را که معمولا در مسافرت‌ها پیش می‌آید رفع کند…
کاهش استرس و حفظ آرامش هنگام سفر برای بیماران قلبی ضروری است. فرد بیمار باید برای کاهش استرس هنگام سفر، استراحت کافی قبل از سفر داشته باشد. لباس و کفش راحتی بپوشد. کنترل و بررسی مناسب پزشکی قبل از سفر داشته باشد.
فعالیت منظم و سبک روزانه و خواب منظم را مد نظر قرار دهید
رعایت دو مورد بالا باعث حفظ روحیه و شادابی و رفع خستگی و حفظ ارامش در فرد می‌شود.
مصرف مرتب دارو و چک کردن فشارخون
دارو به میزان کافی با خود به همراه داشته باشید چون ممکن است مسافرت شما بیشتر از زمان پیش‌بینی شده طول بکشد. همچنین مصرف منظم و سر وقت داروها رعایت شود. در صورت ابتلا به فشار خون چک مرتب روزانه فراموش نشود. لازم به تذکر است بیمار قلبی بایستی به علایم و نشانه‌های خود نیز توجه کامل داشته باشد و به دلیل مسافرت و برنامه‌های نوروزی نسبت به این قضیه بی‌تفاوت نباشد.
همچنین قبل از انجام سفر خصوصا سفرهای هوایی و دریایی با پزشک خود مشورت کنند و اقدامات لازم و صلاحدید پزشک معالج را لحاظ کنند. ترافیک در طول سفر، معطلی برای پارکینگ، حمل و نقل وسایل سنگین، شلوغی مکان‌ها، تاخیر در برنامه‌ها در طول سفر و … اتفاقاتی است که در طول سفرهای کوتاه و بلند اجتنابناپذیر است که در شرایط خاص صبر و تحمل بالاتر و آمادگی قبلی را می‌طلبد.
حفظ آرامش
کاهش استرس و حفظ آرامش هنگام سفر برای بیماران قلبی ضروری است. فرد بیمار باید برای کاهش استرس هنگام سفر، استراحت کافی قبل از سفر داشته باشد. لباس و کفش راحتی بپوشد. کنترل و بررسی مناسب پزشکی قبل از سفر داشته باشد. و در صورت بروز مشکل آرامش خود را حفظ کند.
همچنین وقت کافی را برای مراحل مختلف سفر مدنظر قرار دهد. از پرخوری در هنگام سفر بپرهیزند، در سفرها به خصوص سفرهای هوایی، مایعات و آب کافی نوشیده شود. از نوشیدن کافئین و مصرف سیگار خودداری شود و همراهان بیمار نیز در طول سفر باید از استعمال سیگار اجتناب کنند.
از انجام پیاده‌روی کوتاه و همراه با استراحت در هوای مناسب غافل نشوند ولی تا حدامکان در هوای بسیار گرم و یا بسیار سرد، از محل اقامت خود خارج نشوند و از طی کردن مسافت‌های طولانی به صورت پیاده به طور جدی اجتناب کنند و لازم است مایعات کافی نوشیده شود. بیماران قلبی باید طی سفر، تلفن تماس پزشک معالج و تعداد کافی از نمونه داروهای مصرفی، آخرین نسخه دارویی با ذکر میزان دفعات مصرف آن را به همراه داشته باشند.
*کارشناس ارشد تغذیه
سلامت نیوز: توصیه‌های نوروزی برای بیماران قلبی
