آیا میدانستید با کاهش دریافت منیزیم در بدنتان با چه مشکلات زیادی مواجه خواهید شد و بدنتان در خطر چه عوارضی قرار خواهد گرفت و باید با استفاده از انواع مواد غذایی این کمبود را جبران کنید
منیزیم یکی از اساسی‌ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است که کمبود آن شاید بیش از هر ماده غذایی دیگری سبب بروز انواع بیماری‌ها شود؛ با این حال مطالعات نشان می‌دهد حتی در کشورهای توسعه‌یافته هم افراد زیادی دچار کمبود این ماده مهم معدنی در بدنشان هستند.
مطالعات نشان می‌دهد کمبود منیزیم مشکل شایعی حتی در کشورهای توسعه یافته است. برای نمونه اکثر آمریکایی‌ها به کمبود این ماده معدنی مبتلا هستند. متخصصان می‌گویند رد پای این کمبود را می‌توان در بروز بسیاری از بیماری‌ها مشاهده کرد. منیزیم را به‌نوعی شاید بتوان اساسی‌ترین ماده معدنی مورد نیاز بدن به‌شمار آورد زیرا برای برقراری تعادل الکتریکی همه سلول‌های بدن لازم است و کمبودش از کمبود هر ماده غذایی دیگری بیشتر سبب بروز انواع بیماری‌ها خواهد شد. افزون بر این، متخصصان می‌گویند از آنجا که فقط یک درصد منیزیم مورد نیاز بدن در خون ذخیره می‌شود، اغلب بسادگی هم نمی‌توان کمبودش را تشخیص داد.
به گزارش دی‌آرسیرکوس، با این حال، افراد بسیار کمی از نقش عظیم منیزیم در بدن آگاهند. به عبارت دقیق‌تر، پس از اکسیژن، آب، و مواد غذایی اصلی، منیزیم را می‌توان مهم‌ترین عنصر مورد نیاز بدن به‌شمار آورد: منیزیم از کلسیم، پتاسیم، یا سدیم هم مهم‌تر است زیرا میزان هر سه ماده معدنی یادشده را در بدنمان تنظیم می‌کند.
علائم کمبود منیزیم
نخستین علائم کمبود منیزیم بسیار ظریف است. از آنجا که اکثر منیزیم مورد نیاز بدنمان در بافت‌های بدن ذخیره می‌شود، عموما نخستین علائم به‌صورت گرفتگی عضلات پا، درد در ناحیه پنجه پا، یا «انقباض ناگهانی» عضلات گوناگون بدن بروز می‌کند. البته این‌ها تنها علائم نخستین کمبود منیزیم نیستند. در برخی افراد علاوه بر موارد فوق علائمی از جمله بی‌اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ، خستگی، و ضعف نیز بروز می‌کند. با وخیم‌تر شدن این کمبود، کار ممکن است به کرختی، تغییر در ویژگی‌های شخصیتی، ضربان نامنظم قلب، و اسپاسم عروق کرونری نیز بکشد.
دانشمندان می‌گویند کمبود منیزیم واقعا می‌تواند بر همه سیستم‌ها و ارگان‌های بدن اثر نامطلوب بگذارد. مثلا اثر این کمبود بر عضلات مخطط، یا عضلات اسکلتی که به استخوان‌ها متصل هستند و عامل حرکت بدن به‌شمار می‌روند، متنوع است و به همین دلیل عوارض متعددی هم درپی دارد. پرش عضلانی، گرفتگی عضلات، کشیدگی عضلات، و سختی و دردناکی عضلات همه و همه می‌تواند ناشی از کمبود منیزیم باشد و خودش را به‌صورت کمردرد، درد در ناحیه پشت، درد گردن، سردردهای عصبی، و اختلال در عملکرد مفصل فک و آرواره نشان دهد. از عوارض دیگر این کمبود می‌توان به بروز گرفتگی در ناحیه قفسه سینه اشاره کرد. در چنین وضعیتی فرد مبتلا احساس می‌کند که نمی‌تواند نفس عمیق بکشد. گاهی هم ممکن است فراوان آه بکشد.
در کنار موارد فوق باید به نقش مهم منیزیم در تنظیم فعالیت‌های آنزیمی بدن و نیز نقشی که در سوخت‌وساز سلولی بازی می‌کند اشاره کرد. در واقع منیزیم برای سنتز پروتئین‌ها و نیز بهره بردن از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها اساسی است. به‌علاوه، منیزیم در تولید برخی آنزیم‌های دفع سموم از بدن نیز نقش موثری دارد. سلول‌های مغز نیز مانند سایر سلول‌های بدن به منیزیم نیاز دارند و اگر کمبود این ماده معدنی حاد بشود، می‌تواند بر مغز آثار نامطلوبی بگذارد. از جمله این عوارض نامطلوب می‌توان به افکار مبهم، سردرگمی، و نیز افسردگی اشاره کرد.
در این میان موارد زیر را می‌توان علائم اولیه هشدار دهنده در زمینه کمبود منیزیم که عموما در میان مبتلایان شایع است به‌شمار آورد:
– خستگی جسمی و ذهنی
– پرش مداوم زیر چشم
– گرفتگی در ناحیه کتف و گردن
– سردرد
اما به‌طور کلی کمبود منیزیم می‌تواند منجر به بروز یک یا چند مورد از عوارض زیر شود:
– انرژی پایین
– خستگی جسمی و ذهنی
– ضعف
– گیجی
– سردرد
– عصبی بودن
– اضطراب
– تند مزاجی
– خشم
– گوارش نامناسب
– برهم خوردن تعادل هورمونی
– اختلال در روند خواب
– گرفتگی و سفت شدن عضلات
– رسوب کلسیم در بدن
– ضعف استخوان‌ها
– ضربان نامنظم قلب
کمبود حاد منیزیم می‌تواند سبب کاهش میزان کلسیم در خون شود. همچنین در کاهش میزان پتاسیم در خون نیز نقش دارد. از آنجا که میزان منیزیم در شب کاهش می‌یابد، سبب اختلال در یکی از مراحل چرخه خواب به‌نام مرحله «حرکت سریع چشم» (یا REM) می‌شود. به همین دلیل خواب از کیفیت لازم برخوردار نخواهد بود و نمی‌تواند سرحالمان آورد.
علائم کمبود حاد منیزیم را هم به‌طور کلی می‌توان در فهرست زیر خلاصه کرد:
– تشنگی مفرط
– گرسنگی مفرط
– تکرر ادرار
– زخم یا خون‌مردگی‌هایی که دیر خوب می‌شود
– خشکی و خارش پوست
– کاهش بی‌دلیل وزن
– تاری دید که روز به روز تغییر می‌کند
– خواب‌آلودگی یا خستگی غیرطبیعی
– خواب‌رفتن یا سوزن‌سوزن شدن دست‌ها یا پا‌ها
– عفونت‌های مکرر پوست، لثه، یا مثانه
منیزیم و دیابت
کمبود منیزیم یکی از پیشگویان ابتلا به دیابت و بروز بیماری‌های قلبی است. مبتلایان به دیابت از یک سو به منیزیم بیشتری نیاز دارند و از سوی دیگر نسبت به اکثر افراد منیزیم بیشتری از دست می‌دهند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد، هم در مردان و هم در زنان، افرادی که بیشترین منیزیم را در رژیم غذاییشان مصرف می‌کنند کمتر احتمال دارد به دیابت نوع ۲ مبتلا شوند.
اما غیر از مساله ابتلا به دیابت، منیزیم در بروز عوارض دیگری که با دیابت مرتبط است نیز نقش دارد. یکی از این عوارض تشنگی غیرطبیعی در مبتلایان به دیابت است. این تشنگی درواقع بخشی از پاسخ بدن به ادرار بیش از حد در این افراد است. ادرار بیش از حد هم کوشش بدن برای دفع گلوکز (یا قند) مازاد خون است. طبعا وقتی میزان دفع مایعات از بدن زیاد شود، احساس تشنگی به همراه می‌آرود. اما دلیل اصلی این همه ناهماهنگی چیست؟ بدن افراد مبتلا به دیابت، به دلیل مقاومت فزاینده به انسولین، گلوکز بیشتری دفع می‌کند و کمبود منیزیم مستقیما مقاومت به انسولین را تقویت می‌کند.
منابع سرشار از منیزیم
خوشبختانه طیف وسیعی از مواد خوراکی می‌توانند منیزیم مورد نیاز بدن را تامین کنند. از میان این مواد می‌توان به دانه‌ها و مغزهای گیاهی اشاره کرد. مثلا انواع آجیل و خشکبار حاوی مقادیر فراوانی منیزیم هستند. البته در مصرف آجیل به‌طور کلی این نکته بسیار مهم است که آجیل‌های بوداده و نمک‌سود نه تنها فایده چندانی ندارند بلکه در موارد متعددی می‌توانند مضر باشند. علاوه بر این‌ها، می‌توان از سبزی‌هایی مانند کلم و اسفناج نیز برای تامین منیزیم بدن استفاده کرد. مصرف غلات کامل، یعنی غلاتی که سبوسشان جدا نشده باشد، و نیز مصرف حبوباتی نظیر لوبیا و سویا نیز می‌تواند بخشی از منیزیم مورد نیاز بدن را تامین کند.
به‌طور کلی کمبود منیزیمِ آنقدر نظم و هماهنگی مواد مورد نیاز در بدن را به هم می‌زند که حتی آب هم نمی‌تواند کار معمول خودش را به راحتی انجام دهد. به همین دلیل ساده و همه دلایلی که در بالا آمده، اگر عوارض و علائمی مشابه علائم مذکور مشاهده می‌کنید حتما به پزشک مراجعه کنید. شاید لازم باشد برای رفع این مشکل مکمل‌های دارویی منیزیم مصرف کنید.
سلامت آنلاین،
