دوران بارداری دوره بسیار حساسی است و در این دوره مادر باید مراقب سلامت جنین باشد. پس از به دنیا آمدن نوزاد ، وظیفه ی مادر چند برابر می شود و باید از همه لحاظ مراقب سلامت و رشد مناسب کودک خود باشد. یکی از مهم ترین عوامل برای سلامت کودک ، شیر مادر است. در این مطلب همه چیز در مورد شیردهی در روز های اول را برای شما توضیح خواهیم داد.
شروع شير دهي
اولين باري كه مادر در اتاق زايمان كودك خود را در آغوش مي گيرد پستان خود را در دهانش مي گذارد. در اين مرحله شير كامل هنوز توليد نشده و پستان ماده اي بنام آغوز يا كلستروم مي سازد كه نقش مهمي در ايمني كودك در مقابل عفونت ها دارد.
اگر به نظر مي رسد كه نوزاد در پيدا كردن نوك سينه و يا نگهداشتن آن در دهان مشكل دارد سعي كنيد آرامش خود را حفظ كنيد. شير دادن هنري است كه نياز به آرامش و تمرين دارد. هيچكس انتظار ندارد كه شما در شروع همه چيز را بدانيد بنابراين نگراني بخودتان راه ندهيد و اگر در بيمارستان هستيد سعي كنيد از پرستار اتاق زايمان يا بخش كمك بگيريد. (اگر كودك شما نارس بدنيا آمده باشد ممكن است نتوانيد در ابتدا به او شير دهيد. به جاي آن شما بايد شير خود را بدوشيد و با كمك شيشه به نوزاد بدهيد.)
بخاطر داشته باشيد كه شير دادن نبايد دردناك باشد. دهان نوزاد بايد قسمت بزرگي از منطقه تيره دور نوك پستان (areola) را بپوشاند و نوك پستان بايد كاملاً در دهان نوزاد فرو رفته باشد. اگر مكيدن نوزاد باعث درد مي شود نوك سينه را از دهانش خارج كنيد (براي اين كار انگشت كوچك خود را بين دهان نوزاد و نوك سينه فشار دهيد) و دوباره سعي كنيد.
چند وقت يك بار بايد شير داد؟
تند تند. هر چه بيشتر شير دهيد شير كامل زودتر ساخته مي شود و شير بيشتري نيز در پستان شما توليد مي شود. شير دادن به تعداد 10 تا 15 بار از هر پستان، 8 تا 12 بار در هر 24 ساعت ميزان مناسبي است. طبق آخرين توصيه هاي انجمن طب اطفال آمريكا، بايد هر زماني كه نوزاد علائم گرسنگي را بروز مي دهد به وي شير داد. اين علائم عبارتند از: افزايش هوشياري يا فعاليت، تكان دادن لب ها و شكلك در آوردن، بدنبال سينه گشتن. گريه معمولاً ديرتر رخ مي دهد. به عبارت ديگر شما بايد قبل از اينكه نوزاد شروع به گريه كند به وي شير بدهيد.
در چند روز اول شما ممكن است نوزاد خود را براي شير دادن بيدار كنيد و نوزاد ممكن است هنگام شير خوردن بخواب برود. براي اينكه مطمئن شويد نوزادتان به اندازه كافي شير مي خورد اگر از آخرين باري كه شير خورده چهار ساعت گذشته است بيدارش كنيد. زماني كه نوزاد بتواند مدت بيشتري هوشيار باشد مي توانيد يك رويه ثابت بصورت هر 1 تا 3 ساعت شير دادن در نظر بگيريد (اين فاصله شب ها كه نوزاد وسط شير خوردن خوابش مي برد كوتاه تر است).
شير دادن راحت
از آنجا كه شير دادن گاهي ممكن است تا 40 دقيقه هم طول بكشد يك جاي مناسب را براي شير دادن انتخاب كنيد. نوزاد را در وضعيتي بگيريد كه به دست و كمرتان فشار نيايد. معمولاً نگهداشتن نوزاد بگونه اي كه پشت سرش روي دستتان باشد بهترين حالت است ولي وضعيتي كه نوزاد خود را نگه مي داريد به راحتي شما بستگي دارد. اگر نشسته شير مي دهيد يك بالش شير دهي بسيار كمك كننده خواهد بود. به هر حال تا زماني كه خود و نوزادتان در وضعيت راحتي قرار نداريد شروع به شير دادن نكنيد چون اين كار مدت زيادي طول مي كشد و ممكن است خسته شويد.
تغذيه در دوران شير دهي
يك رژيم غذايي طبيعي و سالم تنهاي چيزي است كه در دوران شير دهي به آن نياز داريد. در گذشته توصيه مي شود كه مادران شيرده 400 تا 500 كالري اضافه در روز بگيرند ولي تحقيقات جديد نشان داده اند كه نيازي به اين كالري اضافه نيست.
بهتر است از مصرف موادي مانند كافئين، شكلات، غذاهاي تند، و ديگر مواد غذايي محرك كه وارد شير شده و ممكن است براي كودك ناراحت كننده باشند پرهيز كنيد. سعي كنيد مايعات زياد مصرف كنيد – اكسي توسين ترشح شده از بدن شما هنگام شير دادن باعث تشنگي شده و يادتان مي اندازد كه آب بخوريد.
بخاطر داشته باشيد كه هر چند شير دادن عملي طبيعي است ولي ممكن است در روز هاي اول سخت باشد. سعي كنيد از تجربه مادران ديگر كمك بگيريد. توصيه هاي آنها گاهي بسيار با ارزشند.
مشكلات شيردهي
با اينكه قرنهاست كه مادران كودكانشان را شير مي دهند ولي شير دهي هميشه بي مشكل نيست. زنان زيادي در روز هاي اول دچار مشكل مي شوند. مهمترين مشكلاتي كه ممكن است در 6 هفته اول شير دادن رخ دهند عبارتند از:
- تورم و التهاب پستان (وجود شير بيش از حد در پستان)
- زخم شدن نوك پستان
- ماستيت (التهاب و عفونت پستان)
در صورتيكه مشكل داريد و نمي توانيد خوب شير بدهيد حتماً با پزشك خود تماس بگيريد.