چنین فردی از ته دل احساس می کند که شایسته آن نیست که چیزهای خوبی برایش اتفاق بیفتد به این دلیل که انسان خوبی نیست از سوی دیگر فکر می کند که هر اتفاق بدی که برایش رخ می دهد نتیجه خطای اوست. اما کسانی که مستعد افسردگی نیستند به موفقیت خود بها می دهند و عوامل بیرونی را مسبب شکست خود می دانند در صورتی که فرد افسرده درست برعکس این رفتار می کند.
احساس شرمساری، احساسی است که با احساس قربانی بودن همراه است. افراد زمانی احساس شمرساری می کنند که فرد دیگری آنها را تحت کنترل بگیرد بر آنها تسلط پیدا کند یا اینکه آنها را شکیت دهد. این فرد دیگر می تواند یک زورگو والدی سخت گیر یا بزرگسالی باشد که او را مورد سوء استفاده جنسی و جسمی قرار داده است. بنابراین جای تعجب نیست که می بینیم زنانی که در کودکی مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند در مقایسه با زنان دیگر بیشتر احساس شرمساری می کنند.
طبیعی است که کودکانی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند احساس شرمساری کنند. در بسیاری از فرهنگ ها مسائل جنسی مسائلی خجالت آور است. فرد متجاوز نیز معمولا قربانی خود را از بابت سوء استفاده سرزنش می کند. افراد متجاوز به کودکان می گویند که خود آنها محرک اینها بوده اند و باعث شده اند که از لحاظ جنسی تحریک شوند. آنها به قربانیان خود که معمولا کودک هستند می گویند که عمل جنسی عملی شرم آور است که باید از دیگران مخفی نگه داشته شود. البته آنها به خاطر این که مسئولیت اعمال خود را به گردن نگیرند و دستگیر نشوند چنین چیزی به قربانیان خود می گویند. اما کودکان از انگیزه های واقعی فرد بزرگسال باخبر نیستند و نمی توانند بدانند که در ورای این حرف ها چه انگیزه هایی نهفته است. کودک فکر می کند آنچه دارد اتفاق می افتد بسیار وحشتناک است و قطعا تقصیر او است گرایش کودک به این که خودش را به خاطر حوادثی که در کنترل او نیستند سرزنش کند ممکن است در آینده بخشی از شخصیت او شود به گونه ای که کودک مورد سوء استفاده قرار گرفته در بزرگسالی حتی باور داشته باشد که در برابر حوادث زندگی هم که خارج از کنترل اوست مسئول است و تقصیر اوست که آن حوادث رخ می دهند.
برخی از عوامل احتمال احساس شرمساری کودکی را که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است افزایش می دهند وقتی سوء استفاده مدتی طولانی صورت گرفته باشد یا وقتی در برگیرنده آمیزش جنسی باشد احتمال زیادی وجود دارد که کودک دچار احساس شرمساری شود. یکی دیگر از عواملی که باعث احساس شمرساری در کودک می شود واکنش دیگران به این مسئله است. چنانچه دیگران از موضوع تجاوز تجنسی اطلاع پیدا کنند و درباره آن انزجار شوکه شدن یا ناباوری ابراز کنند احتمال زیادتری وجود دارد که کودک دچار شرمساری شود.
پژوهشی که در زمینه شرمساری صورت گرفته می تواند این موضوع را توضیح دهد که چرا دختران بعد از سن بلوغ بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی هستند. سنی که برای اولین بار از قابلیت های جنسی خود باخبر می شونددخترانی که در خردسالی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته باشند ممکن است در مورد تغییرات جسمانی عادی که باعث می شود آنها به داشتن روابط جنسی علاقه مند شوند نظری دوگانه داشته باشند. ممکن است احساسات جنسی خود آنها باعث شود تا احساسات شرمساری که به سوء استفاده جنسی از آنها مربوطند بار دیگر زنده شوند.
زنی که احساس شرمساری می کند از دیگران انتظار دارد که او را طرد کنند یا این که به خاطر نقایص مفروض در او او را تحقیر کنند. این انتظارات مستقیما برخاسته از باور او به این نکته است که او ایرادی دارد و بی ارزش است زنانی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اند همیشه در پی یافتن نشانه ای هستند از این که مورد تحقیر یا طرد قرار خواهند گرفت. متاسفانه وقتی به دنبال طرد شدن باشیم معمولا طرد می شویم به این دلیل که روابط انسانی بسیار پیچیده اند و از آنها می توان برداشت های زیادی به عمل آورد. این قبیل زنان در بزرگسالی ممکن است در واکنش به بدرفتاری تخیلی یا واقعی احساس طرد و تحقیر شدگی کنند. این گونه انتظارات می توانند باعث شوند که آنها خود را از دیگران جدا سازند تا آن که از تحقیرهای بیشتر در امان باشند یا آن که قبل از این که دیگران به آنها حمله کنند آنها دیگران را مورد حمله قرار دهند. احساس شرمساری باعث می شود که این قبیل زنان دقیقا به همان رابطه ای وارد شوند که بتواند برای آنها تسکین دهنده و ارامش بخش باشد و باعث شود که احساس بهتری در مورد خود پیدا کنند.
این مطلب توسط مجله پزشکی دکتر سلام تهیه شده است. استفاده از آن فقط با ذکر منبع دکتر سلام(hiDoctor.ir) مجاز می باشد
