بوتاکس چه آسیب هایی برای چه افرادی دارد و با انجام آن چه آسیب هایی به پوست و موی ما وارد خواهد شد چه افرادی مجاز به بوتاکس پوست خود نیستند و پزشکان چه کسانی را از انجام آن منع می کنند
چند وقت پیش در یک مهمانی متوجه شدم میزبان برای قبولی دخترش در کنکور جایزه ویژه ای در نظر گرفته است؛ بوتاکس صورت و بالاکشیدن ابروها! استفاده تشویقی از بوتاکس برایم خیلی جالب بود. همه جور تشویقی دیده بودم جز جراحی زیبایی تشویقی! در اینکه تزریق بوتولونیوم در موارد لازم، آثار درمانی و زیبایی دارد شکی نیست اما هر کاری زمان خاص خود را دارد و انجام آن در هر سن و موقعیتی توصیه نمی شود.
امروزه مد شده بسیاری از دخترخانم ها و حتی پسرهای کم سن و سال برای تزریق بوتاکس مراجعه می کنند و توجیه شان این است که اگر با 5-6 بار زدن بوتاکس عضلات فلج می شود و چروک نخواهد افتاد، چرا صبر کنیم تا چروک ها ظاهر شوند؟ نظر شما چیست؟ تزریق بوتاکس از سنین پایین درست است؟
تزریق بوتاکس را می تواند از 18 سالگی شروع کرد؛ یعنی بعد از این سن ممنوعیت تزریق نداریم اما به شخصه تزریق بوتاکس از این سن را توصیه نمی کنم. استفاده از بوتاکس برای جوانسازی چیزی نیست که با توجه به عوارضی که دارد بتوان هر هر کسی پیشنهاد داد. کسانی باید بوتاکس بزنند که واقعا به آن نیاز دارند. تزریق بوتاکس برای نوجوانی که چین و چروکی ندارد و بیشتر به هوای بالاکشیدن ابرو یا تغییر چهره می آید، درست نیست. اگر هدف از بوتاکس پیشگیری از بروز چین و چروک های پوستی است، توصیه های ساده را می توان جایگزین بوتاکس کرد.
مثلا چه توصیه هایی؟
اگر به موقع از ضدآفتاب و عینک آفتابی و کرم های مرطوب کننده استفاده کنیم و هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون اخم نکنیم شاید تا سال ها هیچ نیازی به تزریق بوتاکس نداشته باشیم. حتی با بروز اولین چروک های سطحی می توان از لیزر فراکشنال کمک گرفت که به صورت طبیعی پوست را جوانسازی می کند و بهتر از بوتاکس است.
چه کسانی نامزدهای مناسبی برای تزریق بوتاکس محسوب می شوند؟
کسانی که به دلیل حرکات زیاد عضلات صورت، چروک های سطحی روی پوستشان ظاهر شده و در حال پیشرفت و عمیق تر شدن است، برای بوتاکس گزینه مناسبی هستند. استفاده از بوتاکس در زمینه های درمانی نیز برای کسانی که دچار گرفتگی های عضلات گردن یا اسپاسم پلک هستند، انحراف چشم دارند، دچار تعریق بیش از حد در نواحی مثل زیربغل هستند یا میگرن دارند، توصیه می شود. برای رفع چین و چروک چانه و گردن و دورلب یا بالابردن گوشه لب و ابروها و کاهش نمایش لثه موقع خنده نیز می توان از بوتاکس استفاده کرد اما پزشک متخصص باید این کار را انجام دهد و از بوتاکس استفاده شود.
بوتاکس عارضه هم دارد؟
از عارضه بوتاکس های تقلبی و چینی زیاد شنیده ایم. در ایران بوتاکس کانادایی اصل نداریم اما روی خیلی از بوتاکس های چینی آرم کانادایی خورده است. حتی بوتاکس های استاندارد اگر درست و بجا و با دوز مناسب تزریق نشوند، می توانند عارضه داشته باشند.
در چه کسانی و درچه موقعیت هایی نباید بوتاکس تزریق کرد؟
در خانم های باردار و شیرده، کسانی که مبتلا به فلج عضلات هستند یا عفونت فعال در محل دارند یا به آلرژی های فعال مبتلا هستند، تزریق بوتاکس ممنوع است.
چرا در خانم باردار ممنوع است؟
به هر حال بوتاکس نوعی سم است و احتمال دارد به جنین برسید. وقتی فردی به بوتاکس حساسیت نشان می دهد، به این معنی است که آنتیژن این سم وارد مویرگ های ریز خونی شده و واکنش های پوستی نشان داده است. این احتمال وجود دارد که آنتی باید ها بعد از تزریق بوتاکس فعال شوند و به جنین آسیب برسد.
کسانی که به بیماری های نقض سیستم ایمنی مبتلا هستند هم نباید بوتاکس بزنند؟
بله، کسانی که بیماری های خودایمنی دارند بهتر است بوتاکس تزریق نکنند زیرا سیستم ایمنی در این افراد ضعیف است و هر عامل جدید می تواند واکنش های ایمنی ایجاد کند و باعث تشدید بیماری قبلی شود.
در کسانی که بیماری های زمینه ای دارند، مثلا به قند خون یا فشار خون مبتلا هستند، چطور؟
کسانی که داروهای ضدانعقاد مثل وارفارین مصرف می کنند، بهتر است از یک هفته قبل از بوتاکس مصرف دارو را قطع کنند تا موقع تزریق خونریزی نداشته باشند. در افرادی که بیماری زمینه ای کنترل شده دارند، تزریق بوتاکس مشکلی ایجاد نمی کند اما همیشه بهتر است با پزشک مشورت کنند. کسانی که اگزماهای پوستی دارند نیز بهتر است صبر کنند تا بیماری خاموش شود. به دنبال تزریق بوتاکس، اگزما و عفونت فعال در هر ناحیه از صورت می تواند سیستم ایمنی را درگیر کند.
در سالمندان استفاده از بوتاکس منعی ندارد؟
همانطور که در مورد نوجوان ها بوتاکس زدن را بی مورد دانستیم، در سالمندی هم بوتاکس به تنهایی اثربخش نیست و کمکی به رفع چروک های عمقی نمی کند. این افراد باید به کمک سایر درمان ها، افتادگی ها را درمان کنند. لیزر، رایوفرکوئنیس، کرم های موضعی، ژل و پرکننده ها و در نهایت بوتاکس در این سن در کنار هم به جوانسازی صورت کمک می کنند.
عوارض شایع و ناشایع بوتاکس
برخی عوارض بواتکس، نسبتا شایع و موضعی هستند؛ مثل افتادگی پلک، کبودی یا خونمردگی، سرخی صورت، حالت تهوع و سردرد که در عرض چند روز تا چند ماه برطرف می شود. برخی عوارض نیز شیوع کمتری دارند؛ مثلا تزریق بیش از اندازه بوتاکس، انتشار دارو به اطراف و رسیدن به نقاطی که غیرقابل پیشگیری اند، باعث از کارافتادگی یا ضعف عضلات اطراف ناحیه و غیرطبیعی شدن چهره فرد یا از بین رفتن تقارن می شود.
تزریق دوز نامناسب بوتاکس اطراف چشم باعث بیرون زدگی چشم، دوبینی یا ناتوانی در بستن ارادی چشم می شود. قوس غیرطبیعی ابرو و بروز حالت متعجب یا شیطانی یا افسرده در صورت فرد نیز نتیجه تزریق نادرست بوتاکس است. گاهی حتی تزریق بوتاکس مسمومیت زاست و علائم حساسیت بروز می کند که در این شرایط تزریق مجدد بوتاکس توصیه نمی شود. بروز مشکلاتی در بلع یا تغییر صدا نیز از جمله عوارض تزریق بوتاکس به گردن برای رفع چروک های این ناحیه است.
*متخصص پوست و مو- فلوشیپ جراحی پوست، لیزر ، رییس انجمن متخصصین پوست ایران
ماهنامه دنیای سلامت – دکتر محمدعلی نیلفروش زاده*:
