افرادی که به بیماری قلبی دچار هستند از چه مشکلاتی رنج می برند آن ها از چه نکاتی باید پیروی کنند تا موجب پیشرفت بیماری در سیستم قلبی و عروقی آن ها نشود
با فرارسیدن فصل بهار طبیعت بی جان با تمام وجود از خواب زمستانی بر می خیرد و با تغییراتی موجب زندگی تازه می شود. چه زیبا است که با الهام از طبیعت ما انسان ها هم تغییراتی را که لازمه بهبود زندگی ما هستند در خود به وجود بیاوریم. تغییر غذا و رژیم غذایی از آن جمله تغییراتی است که اگر به درستی صورت بگیرد همواره می تواند زندگی را از یکنواختی بیرون و به فرد سلامتی عطا کند.
آنچه که ایام تعطیلات نوروز را متمایز می کند…
شرایطی که موجب تمایز این ایام می شود مانند مسافرت ها، دید و بازدیدها، مهمانی ها و از همه مهم تر دعوت های شام و ناهار، شرایط ویژه ای را به وجود می آورند که توجه بیشتر و اهتمام بزرگ تری را برای حفظ سلامتی می طلبد. این توجه و پایش وضعیت غذایی فرد در افراد خاص که با مشکل بخصوصی مواجه هستند مانند بیماران قلبی اهمیتی دوچندان می یابد. در تعطیلات نوروز باید به مسائل زیر توجه نمود:
مسافرت
در مسافرت چون اغلب وقت و شرایط لازم برای آشپزی پیش نمی آید، مصرف فست فودها و غذهای رستورانی افزایش می یابد. این غذاها معمولا حاوی نمک و روغن زیاد و آن هم از نوع اشباع هستند که می تواند رژیم این بیماران را تهدید کند. همیشه تاکید متخصصان تغذیه بر این بوده است که در صورت امکان قبل از سفر غذای مناسب را در خانه تهیه و در طول سفر مصرف کنید، البته به یاد داشته باشید که غذا خوردن همواره یکی از لذت های زندگی می باشد و هر چند مدت یکبار با حضور خانواده لذت غذاخوردن در یک رستوران مورد اطمینان را به خودتان هدیه کنید، اما به یاد داشته باشید همیشه توصیه به مصرف غذای خانگی است.
شیرینی…
شیرینی جزء جدایی ناپذیر سفره های هفت سین است. این شیرینی ها را از خیلی پرکالری (شیرینی های تر) تا شیرینی های کم کالری تر و حتی شیرینی های رژیمی دسته بندی می کنند. در تولید شیرینی ها و بخصوص شیرینی های تر مقدار زیادی روغن آن هم از نوع اشباع به کار رفته و در طی پختن و آماده شدن هم مستعد تولید اسید چرب ترانس می شوند. دریافت چربی های اشباع باید به روزانه 10درصد کل انرژی محدود شود.
یعنی اگر فردی مجاز به دریافت روزانه 2500 کیلوکالری انرژی می باشد، توصیه بر این است که حداکثر 250 کیلوکالری انرژی از چربی های اشباع دریافت کند که اگر بخواهیم بر طبق واحدهای غذایی تعریف شده در هرم های غذایی عمل کنیم، این مقدار را از گروه گوشت ها و لبنیات دریافت می کنیم و عملا سهمی برای دریافت از شیرینی ها نمی ماند. چربی های اشباع و ترانس برای افرادی که در معرض چاقی، بیماری های ایسکمیک قلبی، گرفتگی آئورت و.. قرار دارند، عامل خطر می باشند. سعی کنید دریافت این گروه را با شدت و جدیت بیشتری محدود کیند.
آب نبات و شکلات…
این اجزای ریز سفره های هفت سین که رنگارنگ و متنوع هستند، برخلاف ظاهر قشنگ خود می توانند در طی این تعطیلات نسبتا بلند مشکلات زیادی به وجود آورند، از جمله اینکه حاوی انرژی زیادی هستند و می توانند موجب سیری کاذب شوند و مانند شیرینی ها از قندهای ساده و چربی های اشباع برای آماده کردن آنها استفاده می شود و بخصوص در شکلات سهم عمده ای از حجم آن از چربی ها تشکیل شده است. درست مثل چربی های اشباع، سهم قندهای ساده هم در تولید انرژی چیزی حدود 10درصد کل انرژی روزانه است. بر طبق مثال بالا این یعنی 250 کیلوکالری که معادل تقریبا 60- 65 گرم از انواع قند، شکر، عسل، خرما و معادل های آنها می باشد. بنابراین باید مراقب دریافت این مواد هم بود…
آجیل ها و مغزها…
یک پای ثابت دیگر این سفره های هفت سین مغزها و یا به اصطلاح آجیل ها می باشند، آجیل شامل بادام، بادام زمینی، پسته، فندق، انواع تخمه ها، گردو و… از منابع غنی روغن های تک غیراشباع و چند غیراشباع می باشند که برای سلامت قلب و عروق و حفظ کارکرد درست بدن الزامی می باشند. این روغن ها درست برعکس روغن های اشباغ و ترانس عمل می کنند، HDL را افزایش و LDL و TC (کلسترول مجموع) را کاهش می دهند که همه این موارد باعث ارتقای سلامت فرد می شوند، البته توجه به این نکته ضروری می باشد که امروزه آجیل های بوداده و نمکی شده خیلی بیشتر از آجیل خام در دسترس می باشد و این یعنی تبدیل این مواد خوراکی مفید به عامل فشار خون و منابع اسیدهای چرب ترانس (روغن های موجود در این آجیل ها در اثر بودادن و حرارت زیاد تبدیل به اسیدهای چرب ترانس می شوند).
سعی کنید مصرف این گروه هم با اینکه خاصیت های فراوانی دارد، به روزانه 50- 100 گرم (یک کف دست) محدود شوند، علت آن هم انرژی بسیار بالای این گروه می باشد. یک نکته دیگر هم که باید در مصرف این گوره رعایت کرد، این است که اولویت مصرف با انواع خام آنها می باشد.
میوه ها…
شاید سالم ترین و یکی از باارزش ترین اجزای سبد غذایی میوه ها باشند. میوه های گوناگون با رنگ های زیبای متنوع همانطور که به چشم خوش می آیند، نویدبخش یک زندگی سالم و به دور از کسالت و بیماری برای ما هستند. میوه ها با وجود منابع غنی آنتی اکسیدانی و ویتامینی خود، به سلامت نه تنها قلب و رگ ها، بلکه سایر اعضا و اندام های بدن کمک می کنند. میوه ها به علت نقش ضروری شان در سلامت، از اجزای اصلی و ضروری رژیم می باشند و برای افراد عادی با فعلایت بدنی و استرس زندگی نرمال روزانه 3- 4 واحد میوه مورد نیاز می باشد. در نوروز و تعطیلات به میزبانی که کلی برای شامی که ما را دعوت کرده است زحمت کشیده، بهتر است به جای شیرینی و شکلات، میوه و گل هدیه ببریم! مهم نیست اگر دیگران فکر کنند ما بی سلیقه هستیم، مهم این است که به فکر سلامت دوستانمان بوده ایم.
با این حال مصرف این گروه هم نباید از حدد مورد نیاز بیشتر شود…
آنچه که رعایتش لازم است…
1- با آنکه می توانید در این ایام یک زنگ تفریح برای خود در نظر بگیرید و گاهی اوقات یم توان کمتر سخت گرفت و به خود اجازه لذت بردن بیشتر از غذاخوردن را بدهید، این به هیچ عنوان به معنای فراموش کردن رژیم غذایی مخصوصا در افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی، کلیوی و دیابتی هستند نیست. همیشه به یاد داشته باشید که تندستی شما در گرو رعایت باید و نبایدهای غذایی شما است.
2- در برخی موارد اگر اطرافیان شما چاق و مبتلا به عوارض قلبی عروقی باشند و از رژیم گرفتن شما مطلع باشند، اصرار خود را برای اینکه شما را وادار به خوردن بیشتر و پرخوری بکنند با عباراتی نظیر «مگر دنیا چند روز است؟»، «سعی کن از زندگی لذت ببری»، «عرض زندگی مهم تر از طولش است» و… نشان می دهند. نیازی نیست که همه بدانند شما رژیم دارید!
3- سعی کنید تفریح های سالم با فعالیت بدنی داشته باشید. اگر بیرون از خانه رفتید، توپ فوتبال و والیبال و راکت های بدمینتون را فراموش نکنید و آنها را هم با خودتان ببرید.
4- ماهی شب عید را بجای سرخ کرده، آبپز، بخارپز و یا کباب شده آماده کنید.
5- در کنار غذا از زیتون استفاده کنید. روغن زیتون تصفیه نشده هم انتخاب خوبی است.
در نهایت با فرار سیدن سال نو و نوروز باستانی به یاد داشته باشید مهم ترین عیدی که می توانید به خانواده و دوستانتان بدهید، سلامتی خود و سلامتی آنها است، همه توجهتان را معطوف به حفظ این موهبت کنید…
ماهنامه دنیای سلامت – سهیل عباسی:
