فاش گویی کیت وینسلت
کیت وینسلت، بازیگر مشهور انگلیسی، چندی پیش در یک گفتگوی تلویزیونی از دچار شدنش به مشکل بی اختیاری ادرار در سن 40 سالگی و متعاقب سومین زایمانش گفت و درباره درمان ها و تمرین هایی که به او توصیه شده بود، صحبت کرد.
تحقیقات اخیر پژوهشگران انگلیسی نشان داده پس از آنکه آنجلینا جولی به دلیل داشتن ژن سرطان پستان اقدام به برداشتن بافت پستان (ماستکتومی) کرد، میزان مبادرت به انجام این عمل اختیاری در میان زنان انگلیسی حامل این ژن، 2 برابر شد. به نظر می رسد وقتی افراد مشهور در مورد بیماری های شایعی که گرفتارش شده اند، صحبت می کنند؛ عامه مردم نیز بیشتر به سمت تشخیص و درمان این بیماری ها گرایش پیدا می کنند.
در اقدامی مشابه، کیت وینسلت، بازیگر انگلیسی، نیز در یک گفتگوی تلویزیونی از دچار شدن به مشکل بی اختیاری ادراری در سن 40 سالگی و متعاقب سومین زایمانش گفت و در مورد درمان ها و تمرین هایی که به او توصیه شده بود، صحبت کرد و از تمام مادران و زنان یائسه خواست بدون خجالت کشیدن در مورد این مشکل شان با پزشک صحبت کنند و درمان هایش را به کار گیرند.
با دکتر فرزانه شریفی اقدس، متخصص اورولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره همین موضوع گفتگو کرده ایم.
آیا بی اختیاری ادرار در خانم ها مسئله شایعی است؟
– بله، خانم های جوان بیشتر در معرض آن هستند. بی اختیاری ادرار 2 نوع است؛ بی اختیاری استرسی که در خانم های جوانی که در سن باروری هستند، دیده می شود و نوعی از بی اختیاری که مختص سنین بعد از یائسگی است. 28 تا 35 درصد خانم ها در سن باروری دچار بی اختیاری ادرار استرس می شوند.
و دلیل آن زایمان است؟
– نه تنها زایمان بلکه بارداری خود به تنهایی می تواند عامل بروز آن باشد. در حالت متعارف وزن خانم ها در طول بارداری 9 تا 15 کیلوگرم افزایش می یابد. هر چه خانمی به ماه های آخر بارداری نزدیک می شود به دلیل فشار ناشی از وزن جنین و میع آمنیوتیکو کیسه آب به لگن، عضلات کف لگن ضعیف تر و شل تر می شوند و به مرور خانم متوجه می شود با انجام کار سنگین یا تمرین های ورزشی یا حتی خنده و عطسه دچار ریزش ادرار می شود.
پس بارداری یک عامل خطرساز است. آیا زایمان، مخصوصا زایمان طبیعی، می تواند این مسئله را تشدید کند؟
– بله، انقباضات رحم در طول زایمان و عبور جنین از کانال زایمان، فشار بیشتری به عضلات کف لگن تحمیل می کندو حتی بررسی ها نشان داده در طول زایمان طبیعی برخی اعصاب ناحیه لگن دار پارگی و آسیب مختصر می شوند که این مسائل همگی در بروز بی اختیاری ادرار می تواند نقش داشته باشد اما این مسئله به آن معنی نیست که خانم هایی که سزارین می کنند دچار بی اختیاری ادرار نمی شوند. آنچه پیش از زایمان در این میان نقش دارد، تعدد بارداری هاست. با افزایش سن نیز چون ماهیچه های کف لگن ضعیف تر می شوند، این موضوع تشدید خواهد شد.
آیا راهی برای پیشگیری از این عارضه وجود دارد؟
– پزشکان به خانم ها بعد از اولین بارداری و حتی در طول آن توصیه می کنند تمرین های تقویت کننده عضلات کف لگن را انجام دهند. معمولا در کلاس های بارداری نیز بروشورهایی به خانم های باردار داده می شود که نشان می دهد عضلات کف لگن کجا قرار دارند و چطور می توان آنها را تقویت کرد. این تمرین ها باید به طور جدی در طول بارداری و از هفته نخست پس از زایمان آغاز شود تا صدمات وارده به این عضلات جبران شود. هرگز نباید منتظر شروع علامت بی اختیاری ادرار ماند.
آیا غیر از بارداری و زایمان عوامل دیگری در بروز این اختلال نقش دارند؟
– بی اختیاری استرسی در خانم هایی که ورزش های سنگین مثل لیفتینگ و وزنه برداری انجام می دهند، چاق اند یا سیگار می کشند؛ به مراتب شایع تر است. مسلما پیاده روی و انتخاب رژیم های غذایی متناسب برای کاهش وزن و ترک سیگار کنار تمرین های تقویت کف لگن می تواند به پیشگیری از بروز عارضه یا درمان آن کمک کند.
زمینه ژنتیکی و وراثت در بی اختیاری ادرار نقشی ندارد؟
– چرا، دیده شده است در خانواده هایی که مادر دچار بی اختیاری ادرار است، دختران نیز از این موضوع رنج می برند اما این مسئله می تواند یا ناشی از زمینه ژنتیکی باشد یا شیوه نادرست زندگی که مادر پیش گرفته و دختران هم از آن پیروی می کنند. هنوز در این رابطه تحقیقات علمی کاملی انجام نشده است.
برای خانم های دچار بی اختیاری ادرار چه درمان هایی توصیه می شود؟
– علاوه بر اینکه به خانم ها توصیه می شود شیوه زندگی شان را اصلاح کنند؛ یعنی اگر اضافه وزن دارند و وزن شان را کم کنند، سیگار را کنار بگذارند و … معمولا برای حداقل 3 ماه توصیه می شود که خانم ها مرتب تمرین های تقویتی عضلات کف لگن را انجام دهند. در صورتی که بعد از این مدت یک خانم مبتلا به بی اختیاری ادراری همچنان از ریزش ادرار شاکی بود، می توان دارودرمانی را پیشنهاد داد. برای این منظور از داروهایی استفاده می شود که به انقباض عضلات مجرای ادراری کمک می کند. در صورتی که دارودرمانی نیز پاسخگو نبود جراحی آخرین راه درمان است.
آیا امکان عود بعد از درمان وجود دارد؟
– بله، در صورتی که بیمار روش های کنترل را کنار بگذارد، یعنی ورزش های تقویت کننده عضلاتت کف لگن را انجام ندهد یا وزنش بالا رود و شیوه زندگی نادرست قبلی را پیش بگیرد، احتمال عود بی اختیاری ادرار حتی بعد از عمل جراحی نیز وجود دارد.
برخی از داروها نیز می توانند باعث بی اختیاری ادرار شوند
غیر از افزایش سن، بارداری و زایمان های متعدد، برخی داروها نیز می توانند عامل بی اختیاری ادرار باشند. گروهی از داروهایی که برای کنترل فشار خون بالا، نارسایی کلیوی و دیابت استفاده می شوند، برخی از آنتی هیستامین ها و بعضی از داروهای ضد افسردگی (به ویژه سه حلقه ای ها و بنزودیازپین ها) که در درمان اختلالات افسردگی و اضطراب کاربرد دارند، مورفین و دسته ای از مسکن ها می توانند به دلیل مدر بودن، در شرایطی که بیمار زمینه بی اختیاری ادرار را داشته باشد، سبب بروز این اختلال شوند.
در چنین شرایطی بهترین راه این است که میزان مصرف نوشیدنی ها را تا جای ممکن کاهش دهید و از افراط در مصرف مایعات ادرار آوری مثل چای و قهوه به ویژه در ساعات پایانی غروب خودداری کنید. در رابطه با ساعات مصرف داروها نیز از متخصص سوال کنید. احتمال بی اختیاری ادرار شب و هنگام خواب افزایش می یابد. یکی دیگر از عواملی که می تواند سبب بی اختیاری ادرار شود مصرف چند داروی مختلف به طور توأمان است. بروز این مسئله به ویژه در میان سالمندان شایع تر است.
از همه چیزهای دیگر مهم‌تر است و فراموش کردنش در این هوای گرم ممکن است خطرات جدی برای خودتان و فرزندتان داشته باشد. بهتر است از فلاسک‌های کوچک یک نفره استفاده کنید تا آب را یخ نگه دارد. بطری‌های معمولی آب معدنی را هم میتوانید از قبل توی فریزر بگذارید تا آب آن یخ بزند و تا وقتی بیرون هستید، خنک باشد.
بیسکویت یا نان
برای خانم‌هایی که در ۳ ماهه اول بارداری هستند، لازم است. به خصوص اگر تهوع داشته باشید، ممکن است یک تکه نان زنجبیلی خیلی به دردتان بخورد. برای خانم‌هایی در ماه‌های آخر بارداری هم مناسب رفع گرسنگی است.
شکلات یا آبمیوه شیرین
یک شکلات یا آبمیوه شیرین، برای وقتی که احساس ضعف می‌کنید حتما لازم می‌شود. آبمیوه را از نوع مدت‌دار بگیرید که در گرما خراب نشود. شکلات را هم به صورت تافی بردارید که توی کیف‌تان آب نشود. کاکائو ضعف شما را بیشتر می‌کند، پس مناسب نیست.
ضدعفونی کننده دست
همه جا آب و صابون در اختیار شما نیست، پس داشتن یک ژل ضدعفونی کننده که بدون آب میکروب‌ها را از بین می‌برد، برای خوردن خوراکی بیرون از خانه به دردتان می‌خورد.
آدرس و شماره تلفن نزدیکان
احتمالا شماره همسرتان باید اولین شماره موبایل‌تان باشد، اما باز هم بد نیست که شماره همسرتان یا هر کس دیگری را که فکر می‌کنید در شرایط اضطراری می‌تواند به کمک‌تان بیاید، در کیف‌تان به صورت نوشته داشته باشید. اسامی همسر یا مادرتان را هم به صورتی واضح در موبایل‌تان ثبت کنید تا اگر کسی خواست از آن استفاده کند، بتواند پیدایش کند.
کرم ضدآفتاب
کرم ضدآفتاب را باید هر ۴ ساعت یک بار تجدید کرد. بنابراین بهتر است کرم‌تان را همراه ببرید تا اگر توقف شما در آفتاب طولانی شد، پوست‌تان نسوزد. یادتان که هست؛ در بارداری اثرات آفتاب روی پوست شدیدتر است.
قرص‌های لازم
اگر باید داروی خاصی مصرف کنید، حتما آن را به همراه داشته باشید، حتی اگر برای چند ساعت بیرون می‌روید. داروهای مربوط به قلب، قند و فشار خون را حتما با خودتان بردارید.
کلاه و عینک آفتابی
اگر در فضای باز حرکت می‌کنید، بهتر است کلاه و عینک را بردارید تا پوست صورت‌تان دچار لک‌های دوران بارداری نشود.
مدارک پزشکی و شماره پزشک
لازم نیست همه سونوگرافی‌ها و آزمایش‌های دوران بارداری‌تان را همراه ببرید. کافی است پرونده پزشکی کوچک یا آخرین سونوگرافی‌تان را به همراه دفترچه بیمه به همراه داشته باشید. اگر مشکل خاصی در طول بارداری دارید (مثلا خون‌ریزی، فشار یا قند بالا و مشکلات دیگر) حتما مدارک مربوط به آن را همراه داشته باشید تا اگر خدای نکرده اتفاقی افتاد و کارتان به بیمارستان کشید، هر پزشکی شرایط شما را درنظر بگیرد. شماره مطب یا موبایل یا درمانگاه پزشک خودتان را همراه با اسم او در کیف‌تان داشته باشید تا در صورت نیاز بتوانید با او تماس بگیرید.
پول
درست است که در کیف شما همیشه پول بوده، اما شاید بهتر باشد حالا پول نقد بیشتری همراه داشته باشید. حتی اگر کارت بانکی دارید، پول نقد هم به مقدار لازم بردارید تا برای کرایه تاکسی یا هزینه‌های درمانی دنبال دستگاه خودپرداز نگردید.
