مزاحمت‌های تلفنی به سازمان‌های امدادونجات و ایجاد مزاحمت برای اورژانس، امدادرسانی پرسنل این نهاد خدمت‌رسان را در بسیاری از مواقع با مشکل مواجه کرده است. در زمانی که دستگاه‌های ارائه‌دهنده خدمات فوریتی برای استفاده بهتر از وقت برنامه‌ریزی می‌کنند تا خدمات خود را در کمترین زمان ارائه و به موقع در محل حادثه حاضر باشند عده‌ای هستند که با ایجاد مزاحمت تلفنی این روند را مختل می‌کنند. این مزاحمان جزو تهدیدکنندگان اصلی سلامت شهروندان از حیث تاخیر در رسیدن آمبولانس، آتش‌نشان و پلیس برای یاری رساندن به نیازمندان اصلی هستند. اما از آنجا که در نوع ماموریت‌های این قشر از جامعه جایگاهی برای احتمال وجود ندارد و بنا به وظیفه انسان‌دوستی مجبورند تمامی درخواست‌ها را پاسخ دهند، مزاحمت‌های تلفنی باعث شده در بیشتر موارد نیازمندان واقعی از کمک‌رسانی محروم یا با تاخیر به آنها کمک شود. در این گروه خارج شدن یک آمبولانس و اعزام پرسنل از پایگاه بسیار زجرآور و پرملال است، زیرا باعث می‌شود افراد مسئول از پایگاه دورتر شوند و مطمئنا در زمانی طولانی‌تر به محل حادثه برسند که در آن یک نیازمند واقعی به کمک احتیاج دارد.
مجازات مزاحمان تلفنی
بر اساس قانون کیفری مرتکب جرم مزاحمت تلفنی علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات در صورت شکایت شاکی، حبس از یک تا شش ماه خواهد بود که بر مبنای موضوع ماده۶۴۱قانون مجازات اسلامی است و در صورت گذشت شاکی تعقیب کیفری و اجرای مجازات متوقف نخواهد شد، به دلیل اینکه این جرم از جرایم عمومی است و ماده ۷۲۷ قانون مجازات اسلامی این جرم را در اعداد جرایم قابل گذشت احصا نکرده است. منظور از مقررات خاص که در ماده اشاره شده است ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات است که مقرر می‌دارد:«هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد یا با عمد و سوءنیت ارتباط دیگری را مختل کند برای بار اول پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوطه خواهد بود. برای بار دوم ارتباط تلفنی او به مدت سه ماه همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوطه و تقاضای مشترک خواهد بود. برای بار سوم، شرکت، ارتباط تلفنی او را به طور دائم قطع و اقدام به جمع‌آوری منصوبات تلفن نموده و ودیعه مشتری را پس از تسویه حساب مسترد خواهد نمود. پس برای مجازات مزاحمت‌های تلفنی، مجرمان به مجازات تعزیری محکوم می‌شوند که این مجازات ممکن است شامل شلاق، جریمه مالی و حبس باشد. نوع مجازات نیز به شخصیت متهم، دفعات و نوع مزاحمت بستگی دارد. همچنین مزاحمت تلفنی موضوعی است که علاوه بر امکان پیگیری از سوی شرکت مخابرات، از طریق دادسرا و در قالب شکایت کیفری نیز قابل پیگیری است. اگر فردی در مرحله اول در دادسرا یا کلانتری حاضر نشود، برای بار دوم نیز برای او اخطاریه ارسال می‌شود و در نهایت با عدم حضور او، برای بار سوم در صورتی که دادستان دلایل جرم را قوی تشخیص دهد، برای او حکم جلب صادر می‌شود. در مرحله بازپرسی اگر فرد مزاحم این مساله را بپذیرد، پرونده با صدور کیفرخواست برای صدور رای به دادگاه فرستاده می‌شود. البته ممکن است متشاکی در طول مراحل بازجویی عنوان کند که استعلام را قبول ندارد. در این مرحله تا زمان اقرار، بازجویی ادامه می‌یابد و در صورتی که دلایل کافی وجود داشته باشد، با اخذ قرار مناسب، پرونده مراحل بعدی خود را طی می‌کند.
مزاحمت یا تماسهای بی‌ربط
معضل مزاحمان تلفنی پس از سال‌ها هنوز ادامه دارد. گرچه این معضل از طریق تلفن‌های ثابت بسیار کاهش یافته و حتی گفته می‌شود به صفر رسیده است، اما از طرق دیگر این مزاحمت‌ها ادامه دارد. اما مشکل زمانی بیشتر می‌شود که این مزاحمت‌های تلفنی، با مراکزی همچون اورژانس و آتش نشانی و امثال آن صورت می‌گیرد. سخنگوی سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران به «آرمان» می گوید: در روزهای مختلف همچون اوایل هفته تعداد تماسها به این سازمان کاهش یافته و در اواسط هفته میزان تماسها افزایش می یابد. سیدجلال ملکی می‌افزاید: در یک دوره مزاحمت‌های تلفنی از تعداد فراوانی برخوردار بود، اما هم اکنون نمی‌توان تمام تماسهای نامربوط را مزاحمت قلمداد کرد، آن هم به این دلیل که تعداد تماسها به سازمان آتشنشانی به چند دسته تقسیم می‌شود: یک دسته از تماسها تحت عنوان تماسهای عملیاتی است که منجر به خروج نیرو از ایستگاه می‌شود. متاسفانه برخی از تماسها و مزاحمت‌ها به نحوی حرفه‌ای انجام می‌شود که در برخی موارد منجر به خروج نیرو از ایستگاه می‌شود. به گفته او از تماسهای غیرعملیاتی تحت عنوان تماسهای مزاحم یاد نمی شود. برای مثال در روز به طور میانگین چهار هزار تا چهار هزار و ۵۰۰ تماس با این سازمان گرفته می شود. اما در روز فقط
۲۵۰ تماس منجر به عملیات می‌شود. با این تفاسیر به طور روزانه فقط پنج درصد تماسها به سازمان آتشنشانی عملیاتی است و از مابقی آن نیز تحت تماسهای تکراری، تماسهای اشتباه، تماسهای پرسش و پاسخ و … یاد می‌شود. ملکی می‌افزاید: در تماس اشتباه فرد قصد مزاحمت ندارد، اما به اشتباه با این سازمان تماس می‌گیرد. برای مثال ممکن است فرد خواستار تماس با اورژانس باشد، اما به دلیل استرس و اضطراب با آتشنشانی تماس می‌گیرد، آن هم به این دلیل که میزان شماره‌های سه رقمی در کشور فراوان است. او در توضیح تماسهای پرسش و پاسخ این چنین می گوید: با وجود اینکه این قضیه چندان ضرری برای سیستم ندارد، اما باعث بروز اخلال در روند کار می‌شود. برای مثال افراد با تماس با ۱۲۵ خواستار راهنمایی در زمینه خرید خاموش‌کننده‌ها و … هستند. این تماسهای مشاوره‌ای باعث جلوگیری از وقوع برنامه‌های عملیاتی گسترده می‌شود. به گفته او باید توجه داشت که هیچ یک از این تماسها در قالب مزاحمت‌های تلفنی قلمداد نمی‌شود و میزان قابل توجهی از تماسها را به خود اختصاص می‌دهد و فقط بخشی از تماسها غیرواقعی است. با وجود اینکه در سال ای اخیر از شدت تماسهای مزاحم کاسته شده است، اما باز هم کم و بیش شاهد چنین تماس‌‌هایی در سازمان‌های امداد و نجات کشور هستیم. سخنگوی سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تاکید می کند: هر یک از افراد باید بدانند با خروج هر نیرو از ایستگاه به دلیل تماسهای غیرواقع خسارت‌های فراوانی به سیستم و جامعه وارد می شود، چون در همان لحظه ممکن است سانحه‌ای به وقوع پیوسته باشد، اما به دلیل عدم وجود نیرو در ایستگاه روند پوشش‌‌دهی به حادثه با تامل انجام می‌شود. او درباره نحوه رفتار با فرد خاطی در این زمینه می‌گوید: با تماس با هر یک از سازمان‌های امداد و نجات کشور شماره و محل تماس‌گیرنده مشخص است و در صورت تکرار این عمل، به شکل قانونی با فرد خاطی برخورد می‌شود.
تماسهای مزاحم اندک است
مدیر روابط عمومی اورژانس استان تهران درباره میزان مزاحمت‌های تلفنی با این نهاد به «آرمان» می‌گوید: چندین سال است که اورژانس کشور به میزان مزاحمت‌های تلفنی توجه نمی‌کند و از این امر با عنوان تماسهای نامرتبط یاد می‌کند. حسن عباسی می‌افزاید: برای مثال در برخی مواقع افراد سهوا با اورژانس تماس می‌گیرند که اغلب این تماسها توسط کودکان یا سالمندان به دلیل عدم آگاهی از شماره مورد نظر رخ می‌دهد. به گفته او از این امر نمی‌توان با عنوان تماسهای مزاحم یاد کرد. در سال‌های اخیر به دلیل پیشرفت تکنولوژی و شناسایی تماس‌گیرنده از میزان مزاحمت‌های تلفنی کاسته شده است. مدیر روابط عمومی اورژانس استان تهران تاکید می‌کند: در سال‌های اخیر با ارتقای سطح آگاهی جامعه و پیشرفت تکنولوژی به شدت از میزان مزاحمت‌های تلفنی کاسته شده است. عباسی تصریح می کند: افراد در جامعه به دلیل ارتقای آگاهی به این بینش رسیده‌اند که به هیچ عنوان نباید تلفن‌های امدادی و ضروری را اشغال کنند. او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اغلب افراد مزاحم در چه رنج سنی هستند، می‌گوید: چند سالی است که دیگر مسئولان به این قضیه توجه نمی‌کنند. در هفت یا هشت سال اخیر میزان تماسهای مزاحم به اورژانس مورد بررسی قرار گرفته نشده است، آن هم به این دلیل که تعداد تماسهای مزاحم اندک است.
روزنامه آرمان