چه افرادی بیشتر از دیگران در معرض مبتلاشدن به دیابت هستند این افراد از چه عارضه هایی رنج میبرند آن ها دچار چه مشکلاتی می شوند و چه زمینه هایی در بدنشان وجود دارد
همه ساله روز 18 فروردین (7 آوریل) به عنوان روز جهانی بهداشت در کشورهای مختلف جهان گرامی داشته میشود. شعار امسال روز بهداشت «غلبه بر دیابت» تعریف شده است. متاسفانه در طی سالهای اخیر شیوع دیابت نوع 2، در کشور رو به افزایش بوده که این زنگ خطری است برای جامعه! به همین خاطر باید در خصوص این بیماری و عوارض ابتلا به آن و همچنین پیشگیری از ابتلا به دیابت اطلاعرسانیهای لازم صورت بگیرد.
به همین بهانه به سراغ دکتر پیام فرحبخش، پزشک و متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد دانشگاه رفتیم تا درباره اینکه چه عواملی خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد، توضیح دهند.
عوامل ژنتیکی، چاقی، تغذیه و کمتحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند
خطر ابتلا به دیابت به دو مسئله؛ ژنتیک و عوامل محیطی وابسته است. اگر مشخص شود، شخصی از نظر ژنتیکی، مستعد ابتلا به دیابت است، احتمال بروز بیماری در او وجود دارد. به عنوان مثال، بر اساس مطالعات صورت گرفته مشاهده شده در دوقلوهای یکسان، اگر یکی از قلها به دیابت مبتلا شود، احتمال ابتلای قل دیگر بیش از 50 درصد خواهد بود.
با این حال، اگرچه در زمینه ژنتیک، نمیتوان کار خاصی انجام داد اما با مداخله در عوامل محیطی میتوان از خطر ابتلا به دیابت کاست. از آنجا که سبک زندگی افراد، نقش بسزایی در فراهمسازی زمینه ابتلا به دیابت دارد، میتوان با اتخاذ شیوه زندگی سالم از بروز این بیماری پیشگیری کرد.
زندگی سالم در گرو، تغذیه صحیح و اصولی و داشتن فعالیت بدنی است. متاسفانه این روزها شیوع چاقی در جامعه به دلیل تغذیه غلط و کمتحرکی رو به افزایش است. و این درحالی است که وجود ریسکفاکتورهایی از جمله تحرک کم، افزایش وزن و چاقی بهخصوص چاقی شکمی (متناسب نبودن دور شکم به باسن یعنی دور کمر بالای 102 سانتیمتر در آقایان و 82 سانتیمتر در خانمها) و بالابودن چربی خون میتواند زمینه ابتلا به دیابت را فراهم کند.
از این رو اگر فردی میخواهد از ابتلا به دیابت پیشگیری کند، باید حتما از یک برنامه غذایی سالم پیروی کند و وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارد و حتما تحرک داشته باشد. باز هم تاکید میشود که در کسانی که تغذیه مناسبی ندارند و کمتحرک هستند احتمال ابتلا به دیابت وجود دارد.
متاسفانه امروزه علاوه بر اینکه سن شیوع این بیماری کاهش یافته، شاهد هستیم نوجوانانی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، وابسته به انسولین نیز میشوند درحالی که در گذشته به دیابت نوع 2، دیابت غیرانسولین گفته میشد. همین مساله کافی است تا این بیماری را جدیتر بگیریم.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه بیعلامتی دیابت، بزرگترین مشکل این بیماری است و از این رو، به آن قاتل خاموش میگویند، ممکن است خیلیها بیآنکه بدانند، دچار دیابت باشند. بنابراین توصیه میشود همه افراد، طی چکاپهای دورهای که سالانه انجام میشود میزان قندخونشان را نیز اندازهگیری کنند. درحال حاضر نیز به دلیل شیوع چاقی، با آنکه غربالگری دیابت در 40 سالگی صورت میگرفت اما حالا در 30 سالگی انجام میشود.