بدن ما انسانها در طول روز به چه میزان آب نیاز دارد و چه اندازه باید آب بنوشد در صورتی که به میزان مورد نیاز آب به بدنمان وارد نشود چه آسیب هایی به ارگان های بدن ما وارد خواهد شد
آب نقش مهمی را در سلامتی انسان و موجودات زنده ایفا می‌کند و کمبود همین ماده بی‌بو و بی‌رنگ در بدن میتواند به راحتی شما را تا سر حد مرگ پیش ببرد. بعد از اکسیژن که مهم‌ترین عامل حیات انسان است و اگر چند دقیقه به انسان نرسد، سبب مرگ می‌شود، آب دومین عنصر مهم در حیات انسان است.
در برخی از جانداران بیش از 90 درصد از وزنشان را آب تشکیل میدهد و در انسان بیش از 70 درصد از وزن به آن اختصاص دارد. به طور کلی، کودکان، مردان و سپس زنان به ترتیب بیشترین مقادیر آب را در بدن خود ذخیره دارند و این مقدار تحت شرایط داخلی و خارجی متفاوت تغییر می‌کند. توجه به این نکته مهم است همان‌طور که کم‌آبی در بدن سبب بروز مشکلات سلامتی می‌شود، زیاد آب نوشیدن نیز ممکن است بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد.
در بدن انسان چقدر آب وجود دارد؟
حجم آب موجود در بدن افراد به علت عوامل متعدد با یکدیگر متفاوت است. شاید برایتان جالب باشد که وزن کودکان بیشتر از بقیه از آب تشکیل شده است به طوری که حدود 78 درصد از وزنشان از آب است.
در مردان بزرگسال گاهی این مقدار به حدود 60 تا 65 درصد کاهش پیدا می‌کند. بافت‌های چربی در مقایسه با بافت‌های غیرچربی مقدار کمتری آب دارد. در زنان به این علت که بافت‌های چربی بیشتر از مردان است این مقدار گاهی به 55 تا 60 درصد کاهش می‌یابد. حدود 45 درصد از وزن افراد چاق و دارای اضافه وزن از آب تشکیل می‌شود که مقدار کمی است و علت آن وجود بافت‌های چربی فراوان در بدن آن‌ها است.
در نتیجه وزن کودکان بیشتر از سایرین از آب تشکیل شده است و بدن زنان در مقایسه با مردان مقدار کمتری آب دارد. علاوه بر این، افرادی که بافت‌های چربی بیشتری دارند در مقایسه با افراد دیگر وزن بدنشان کمتر از آب تشکیل شده است.
بدن انسان از حدود 65 تا 75 درصد آب تشکیل شده است و حدود 80 تا 90 درصد خون بدن انسان از آب تشکیل می‌شود. علاوه بر این، مغز و قلب از 73 درصد، ریه‌ها 83 درصد، پوست از 64 درصد، ماهیچه و کلیه‌ها از 79 درصد و استخوان‌ها از 31 درصد آب تشکیل شده‌اند که رقم قابل توجهی است.
آب در بدن چه نقشی دارد؟
وجود آب در بدن تاثیرهای مفیدی بسیاری بر سلامتی دارد. آب سموم بدن را خارج می‌کند و به بیان دیگر از بدن سم‌زدایی می‌کند. وجود آن برای حیات مفاصل، استخوان‌ها و اندام‌ها بسیار حائز اهمیت است. وجود آب سبب طراوت و شادابی پوست می‌شود.
یکی از مهم‌ترین وظیفه‌های آب در بدن تعدیل دمای است. آب گرمای بدن و سموم را به صورت تعرق یا ادرار خارج می‌کند. در واقع، بر اثر عرق کردن، سطح پوست کمی خنک می‌شود و دمای عمومی بدن کاهش می‌یابد. اگر آب کافی به بدن نرسد، بدن نمی‌تواند تعرق کافی داشته باشد و به همین دلیل دمای بدن افزایش می‌یابد.
آب بهترین تغدیه برای سلول‌های بدن محسوب می‌شود. مواد مفید و مغذی در بدن ما به کمک آب در جریان خون و رگ‌های بدن به حرکت درمی‌آیند و به نقاط مختلف تغذیه‌رسانی می‌کنند. مواد زائد در بدن از طریق آب از ادرار خارج می‌شود. از طرف دیگر، وجود آب برای مغز، ستون فقرات، مفتصل و بزاق دهان لازم است.
انسان برای زنده ماندن به چه مقدار آب نیاز دارد؟
هر انسان باید مقدار مشخصی آب را در روز مصرف کند تا بتواند زنده بماند و این مقدار به عوامل متفاوتی از جمله سن، جنسیت، وزن، سلامتی و محل زندگی بستگی دارد. به طور کلی، در روز هر مرد بزرگسالی به حدود 3 لیتر آب و هر زن بزرگسالی به 2.2 لیتر آب نیاز دارد.
مقداری از آب وارد شده به بدن از مواد غذایی و خوراکی‌ها بدست میآید. میوه‌ها و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی آب هستند و می‌توانند دخیره خوبی برای آب در بدن باشند.
در صورت کاهش آب در بدن فرد دچار علائم متفاوتی از جمله ترک خوردن لب‌ها، خشکی پوست، پررنگ شدن ادرار، ضعف، خستگی، کند شدن فعالیت‌ها، کج خلقی، بی‌حوصلگی، رخوت، بی‌حالی، کند شدن ضربان قلب و سردرد می‌شود.
اگر دچار بی‌آبی شویم چه بر سرمان میآید؟
به طور کلی، افراد هنگامی که حدود 2 تا 3 درصد از آب بدنش را از دست دهد دچار بی‌آبی می‌شود و بسیاری از عملکردهای مهم بدن دچار مشکل می‌شود و در این شرایط حدود 1 درصد دچار کم‌آبی می‌شود.
کمبود آب در بدن میتواند آسیب‌های ذهنی و جسمی جدی را به بدن وارد کند. در صورت کمبود آب در بدن، پوست خشک و چروک می‌شود، خون غلیظ می‌شود و به دنبال آن گردش خون کند می‌شود و عملکرد قلب و خون‌رسانی آن تضعیف می‌شود.
بدون آب متوابولیسم بدن بسیار کند می‌شود. اگر به اندازه کافی آب به مغز نرسد نمی‌تواند به طور کافی هورمون تولید کند و انتقالات عصبی در بدن داشته باشد. اگر آب کافی به بدن نرسد، بزاق کافی تولید نمی‌شود و دستگاه گوارش با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شود.
در صورت اینکه بدن دچار کم‌آبی شود، سلول‌ها نمی‌توانند زنده بماند، تکثیر، تولید و بازسازی شوند. به طور کلی اگر به میزان مناسب آب به بدن نرسد، اکسیژن به قسمت‌‌های مختلف بدن نمی‌رسد و همه اندام‌ها و دستگاه‌های بدن مختل می‌شوند.
نوشیدن زیاد آب کشنده است
در همه فعالیت‌ها از جمله آب نوشیدن نباید افراط و تفریط کرد و توجه به این نکته مهم است که باید به بدن آب کافی رساند. آبرسانی کافی به بدن برای کنترل و عملکرد مناسب بدن کافی و ضروری است اما پر کردن بدن از آب به اندازه کم آب نوشیدن میتواند مضر و کشنده باشد.
طبق مطالعهای که در مجله پزشکی و دارویی منتشر شد، به دستورالعمل و هشدارهایی را راجع به آب نوشیدن اشاره شد و هدف آن بالا بردن سطح دانش افراد از نحوه صحیح آب نوشیدن و توجه به خطرات مصرف غلط آن است. علاوه بر افراد عادی ورزشکاران نیز در خطر ابتلا به بیماری یا مرگ به علت مصرف غلط آب هستند. این افراد به علت تمرینات و فعالیتهای ورزشی بیش از حد آب می‌نوشند. در این شرایط کلیه‌های آن‌ها سرشار از آب می‌شود و موجب تورم سلول‌ها و گاهی مرگ می‌شود.
به همین علت بهتر است به صدای بدن گوش داد و در شرایط لازم به آن آب رساند. بهتر است هنگامی آب بنوشید که تشنه هستید. بر اثر زیاد آب نوشیدن علائمی در بدن بوجود میآید که توجه به آن بسیار مهم است. از جمله این علائم میتوان به سرگیجه، حالت تهوع، پف کردن و افزایش وزن اشاره کرد که بیشتر هنگام فعالیت ورزشی در ورزشکاران بروز پیدا می‌کند.
در شرایط حاد این علائم میتواند تهوع، سردرد، گیجی، بیقراری، هذیان گفتن و تشنج و در نهایت مرگ باشد. آبرسانی به بدن برای بقا و تعادل برنامه غذایی لازم و مهم است. بدن در طول روز از طریق نفس کشیدن، ادرار و تعرق مقادیر ذخیره آب خود را از دست میدهد به همین علت به آب نیاز دارد اما باید توجه شود که آب کافی به بدن برسد و در نوشیدن آن زیادی‌روی نشود.
منبع: Medical Daily
Medical News Today
Live Science
Chemistry.about.com
