بلوغ در دختران مراحل مختلفی دارد که آخرین مرحله ی آن ، قاعدگی است. در این مرحله هیپوفیز شروع به ترشح هورمون هایی می کند که بر روی تخمدان تاثیر گذاشته و آن را وادرا به ساخت هورمون هایی مانند استروژن و پروژسترون می کند. این هورمون ها تاثیرات بسیاری بر بدن و رشد دختران دارد.
دکتر فرشته معاون، متخصص زنان، زایمان و نازایی در این خصوص بهترین راه حل بهبود و ادامه تنظیم قاعدگی را توجه به رژیم غذایی مناسب ذکر کرده و می‌افزاید: در این دوران مصرف مواد قندی با شیرینی بالا و چربی‌ها، بسیار مضر هستند.
به گفته وی دختران در این زمان باید تا جایی که ممکن است از خوردن غذاهای حاضری (فست‌فودها) و موادی که حاوی مواد افزاینده‌اند خودداری کنند چرا که تمامی این مواد باعث تغییرات هورمونی در بدن می‌شود که باعث به هم خوردن سیستم تعادل هورمونی و در نتیجه کمبود یا اختلال در عملکرد مناسب تخمدان می‌شود و از آنجا که تمامی رشد اعضای بدن، بخصوص قد، سینه‌ها و شکل‌گیری اندام در این برهه اتفاق می‌افتد، با عدم کنترل مناسب، چاقی‌های موضعی هنگام بلوغ و پایدار ماندن تغییرات بدنی، عارض می‌شود که به رژیم غذایی مقاوم می‌شوند.
این پزشک متخصص در ادامه مصرف بیش از حد مواد چربی (سوسیس، کالباس، سس‌ها و چاشنی‌های مصنوعی) را از دلایل رشد بیشتر موهای زائد ذکر می‌کند.
اختلال در نظم قاعدگی
تحقیقات نشان داده یکی از مسائل مهمی که در زمان بلوغ برای دختران جوان مشکل‌ساز می‌شود، اختلال در نظم قاعدگی (پریود) دختران است و از آنجا که هنوز محور مغز تخمدان تکامل پیدا نکرده است ممکن است فرد تا چندین ماه دچار دیرکرد پریود شود یا به صورت نامنظم و به صورت لکه‌بینی دچار خونریزی شود. دکتر معاون با اشاره به این مطلب، بهترین راهکار را «حفظ آرامش» دانسته و خاطرنشان می‌کند: در این سن تغییرات هیجانی همراه بحران‌های روحی می‌تواند مسائل را تشدید کند.
وی می‌افزاید: گاهی از سوی برخی پزشکان به دختران جوان، قرص‌های ضدبارداری تجویز می‌شود که باید گفت مصرف این قرص‌ها نه تنها کمکی به وضعیت فرد نخواهد کرد بلکه برای وی پریودی مصنوعی و کوتاه مدتی را به همراه خواهد داشت که طی آن هورمون اضافه‌ای نیز به بدن تحمیل می‌شود.
این پزشک متخصص زنان و زایمان مصرف قرص‌های ضدبارداری را در صورت صلاحدید پزشک، فقط در مواقع خونریزی‌های زیاد و ظهور کیست‌های تخمدانی توصیه می‌کند.
همچنین به اعتقاد وی بهتر است یک تا ۲ سال پس از شروع پریود فرصت تنظیم سیکل‌های قاعدگی به بدن داده شود و در این دوران فرد با مصرف رژیم‌های غذایی مناسب، ورزش آهسته و پیوسته (یوگا و مدیتیشن) و جلوگیری از افزایش وزن و رژیم‌های غذایی توخالی، کاهش وزن و تناسب اندام را در کارهای خود بگنجاند.
این دمنوش ها را قبل از عادات ماهانه بنوشید
اختلالات انعقادی
برخی اوقات اختلالات انعقادی در خانواده‌‌ها به صورت نهفته وجود دارد که با شروع پریود در دختران جوان، خود را نشان می‌دهند به همین دلیل پریودهای طولانی مدتی که در سونوگرافی، دلیل خاصی نیز ندارند (کیست تخمدان)، حتما باید اختلالات انعقادی بررسی و جهت درمان کم‌خونی اقدام شود. دکتر معاون با ابراز این مطلب درخصوص دردهای زمان قاعدگی می‌افزاید: درد پریود امری اجتناب‌ناپذیر است و سیکل‌هایی که همواره همراه با تخمک‌گذاری صورت می‌گیرند خواه ناخواه درجاتی از این درد شکم را در زمان پریود (قاعدگی) دارد.
وی درخصوص تشدید درد قاعدگی می‌گوید: یکی از دلایل این عارضه می‌تواند به دلیل چرخ محور رحم به صورت آناتومیک باشد، یعنی از آنجا که رحم در حالت عادی به سمت جلو خم است، این حالت در برخی بیش از حد معمول است، به همین دلیل زاویه و گردن رحم مقداری بسته شده و خروج خون با اشکال مواجه می‌شود. بنابراین دردهای پریود به دلیل افزایش انقباضات رحمی، برای تسهیل خروج خون بیشتر است که طبق نظر پزشک، چگونگی مراحل استراحت در این ایام به فرد توصیه می‌شود.
همچنین گرم کردن موضعی و استفاده از مسکن‌هایی که مقدار درد و خونریزی را به میزان قابل توجهی می‌کاهند از راه‌های بهبود است. گفته می‌شود داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون دیکلوفناک، ایندومتاسین و ایبوپروفن می‌توانند در کاهش این عوارض موثر باشند.
رژیم غذایی مناسب
برخلاف این که زنان در زمان قاعدگی میل به خوردن سبزی و میوه‌جات ندارند، ولی در این ماه، رژیم غذایی پرکلسیم و پروتئین‌دار و پرهیز از نمک و شیرینی‌جات می‌تواند تا حد زیادی در روند بهبود موثر باشد، دکتر معاون با اشاره به این مطلب می‌افزاید: مصرف برخی از داروهای گیاهی همچون «رازیانه» و قرص‌های جدید evening prime rose oil نیز بسیار موثرند.
به گفته این متخصص، میزان خونریزی بستگی به اندازه رحم دارد و بیش از ۸۰ سی‌سی آن در طول یک دوره از عادت ماهانه غیرطبیعی است و ممکن است منجر به کم‌خونی شود. بخصوص که در تغذیه ایرانی، مواد حاوی پروتئین یا آهن با موادی همچون «نان» ترکیب و باعث کاهش میزان جذب آهن می‌شود.
کیست‌های تخمدان
«PCOD» (بیماری تخمدان‌های پلی‌کیستیک) است. در این بیماری کیست‌های ریز به صورت محیطی در اطراف تخمدان وجود دارد و به دلیل اختلال تخمک‌گذاری و ناشی از اختلالات هورمونی وارد بدن شده و میزان ترشحات هورمون مردانه را افزایش داده و در نتیجه باعث بروز ناباروری‌های بعدی می‌شود که از مشخصه‌های آن، تغییرات هورمونی در آزمایشات، فاصله‌های زیاد زمان پریود، چاقی و جوش‌های صورت مقاوم به درمان است.
یک توصیه
با توجه به ضرورت استحمام در زمان قاعدگی اما ورزش «شنا» در این دوران توصیه نمی‌شود.
دکتر معاون با بیان این مطلب یادآور می‌شود: با توجه به این که «تامپون» وسیله‌ای برای عدم خروج خون است ولی استفاده از این روش جهت شنا، توصیه نمی‌شود چراکه باعث می‌شود خون به داخل لگن برگردد و بروز برخی از عفونت‌های پنهان، چسبندگی‌های داخل لگن و نازایی را برای فرد ایجاد کند.
