افراد زیادی در فصل بهار دچار مشکلات آلرژیک می شوند بهتر است مشکلاتی مانند خارش و سوزش ،حساسیت های پوستی و …از جمله عوارض این فصل می باشند
بهار با تمام زیباییها و طراوتش برای برخیها احساس خوب و انرژی بههمراه ندارد چرا که آنها در این زمان دچار تغییرات آزاردهندهای میشوند. پزشکان طب سنتی برای این دسته از افراد راه حلهایی را در نظر دارند که توجه به آنها، تا حد زیادی مشکلاتشان را برطرف خواهد ساخت.
دکتر نرگس گرجی- پزشک و متخصص طب سنتی بهترین ایدهها را برای مقابله با مشکلات فصل بهار میگوید. به عقیده این متخصص طب سنتی، اعتدال مزاج در این فصل مناسبترین انتخاب برای تمامی سنین و مزاجها است. پس باید گفت برای آن دسته از کسانی که در فصل زمستان تدابیر مربوط به سلامت را رعایت نکردهاند یا بهعلت افزایش اشتهای زمستانه پرخوری داشتهاند ورود به بهار خوشایند نیست چرا که در این فصل با انباشت سموم و بیماری روبهرو میشوند. همچنین برخی از افراد در فصل بهار با مشکلات و حالتهای آزاردهندهای مواجه میشوند که دلیل آن را نمیدانند در صورتی که مشکلات مطرح شده ریشهدر زمستانی دارد که گذراندهاند چرا که تغذیه نادرست، به انباشت سموم در بدن این افراد منجر شده و در فصل بهار این ضایعات در دستگاه تنفسی به شکل تنگی نفس یا سرفههای پراکنده، و پوست به صورت جوش یا بثورات بهاره (دمل در اصطلاح طب سنتی) همراه با خارش و التهاب و در دستگاه عصبی بهصورت خواب آلودگی بین روز و اختلالات خواب شبانه بروز میکند ضمن اینکه افراد مبتلا به مشکلات عضلانی و مفاصل با مشکلاتی مثل تورم و درد در ناحیه مفاصل و اسپاسم و گرفتگی در ناحیه عضلات روبهرو میشوند.
راههایی برای پیشگیری
دکتر گرجی خانه تکانی درونی را مهمترین راهکار در این خصوص می داند و می گوید: معمولاً افراد در زمان انتقال فصل زمستان به بهار، پاکسازیهایی را تحت عنوان خانهتکانی مورد توجه قرار میدهند که به تبعیت از همین سنت، لازم است هنگام انتقال زمستان به فصل بهار به خانه تکانی درونی هم بپردازند. مهمترین اصل برای داشتن یک خانه تکانی جامع و کامل، داشتن اجابت مزاج مطلوب و کافی است به این معنا که فرد در طول روز یک تا سه نوبت دفع کامل و بدون احساس درد و التهاب در قسمت تحتانی روده را تجربه کند.
غذاهای بهاره
از زمانهای قدیم در بخشهای مختلف کشور ایران آشهای بهاره پخته میشد که از خواص اصلی این آشها پاکسازی روده بود.
دکتر گرجی یادآور شد: این آشها معمولاً با استفاده از سبزیهای تند اول بهار مانند والک تهیه میشود و بلغم و رطوبت را از جدارهمعده و روده پاکسازی میکنند.
وی در ادامه به مناطق کوهپایهای مانند شهر تهران اشاره کرد که با آغاز فصل بهار، رویش سبزیهای محلی در اطراف شهر زمینه را برای ساکنان آن فراهم میکند تا بتوانند با تهیه آشهای پاک کننده، مشکلات بهاره بدن خود را کاهش دهند.
وی مهمترین ویژگی این آشها را تک حبوبات بودن آنها دانست و گفت: در تهیه این آشها از یک یا حداکثر دو نوع حبوبات استفاده میشود که بهتر است ماش یا عدس باشد. لازم به ذکر است استفاده از کشک، رشته و حبوبات فراوان خاصیت پاکسازی آش را تضعیف میکند و حتی در برخی افراد زمینه بروز یبوست را به وجود میآورد.
دکتر نرگس گرجی شیوه صحیح برای طبخ این نوع آشها را اینچنین معرفی کرد: سبزی غالب این آش ها جعفری و گشنیز است و افرادی که مزاج سرد دارند، باید با اضافه کردن تره یا کمی پیاز، مزاج آش را گرمتر کنند.
همچنین استفاده از گوشت پرندگان و افزودن روغن زیتون درانتهای طبخ آش به عنوان روغن پایه بسیار مفید است علاوه بر این آن دسته از افرادی که دچار التهابات پوستی و آلرژی هستند با افزودن آلوبخارا، برگ هلو یا زردآلو بر مشکل خود فائق آیند و در خصوص افرادی که بهدلیل سردی یا نفخ قادر به مصرف این خوراکیها نیستند استفاده از هویج بهعنوان چاشنی همراه توصیه میشود.به آن دسته از افرادی هم که در انتهای فصل زمستان با علائم سرماخوردگی شدید و ترشحات زیاد روبهرو میشوند استفاده از یک یا دو حبه سیر به صورت رنده شده در آش هنگام طبخ، توصیه میشود.
توجه به این نکته مهم است که به مدت 2 تا 3 روز در وعده ناهار مصرف این نوع آش سفارش میشود.وی ادامه داد: استفاده از نخود آب طبی یکی دیگر از ترکیبات غذایی مفید و کارآمد برای تقویت عملکرد دستگاه گوارشی است.
نخود آبگوشتی را به مدت 12 تا 24 ساعت خیسانده و سپس به همراه آب فراوان بپزید تا پوسته از نخود جدا شود. در این مرحله نخود و آب را از یکدیگر جدا کرده و محلول صاف آب نخود به دست آمده را در ظرفی جداگانه، با اضافه کردن چاشنیهای مناسب مانند کمی دارچین، زیره سبز و نمک قوام آورده و همراه نان سنگک برای 4 روز در وعده ناهار مصرف شود.
تکرار مصرف این غذا در وعدههای ناهار و شام موجب کاهش بلغم، چربیهای شکم و لگن خواهد شد. ضمن اینکه برای از بین بردن ضعف و خستگی افراد مبتلا به کم خونی بسیار مناسب است.
خوراکیهای پاکسازی کننده
دکتر گرجی مصرف برگههای خشک شده هلو، زردآلو و آلوبخارا را در افراد مبتلا به حرارت زیاد، به جای دانههای روغنی مناسب دانست. باید به خاطر داشت آجیلهای نوروزی که بادام، پسته، فندق و خشکباری از این دست هستند موجب افزایش حرارت خون شده و زمینه التهابات بهاره را تشدید میکند.
افراد مبتلا به آلرژی بهاره باید از خوردن این دانههای روغنی در این زمان پرهیز کنند. زیرا فصل مناسب مصرف آجیل در این افراد، ماههای سرد سال است.
تغییرسبک زندگی
منظور از فصل بهار، فصلی با مزاج معتدل مایل به کمی گرمی و رطوبت است که در مناطق مختلف ایران به لحاظ تقویمی متفاوت است. کما اینکه در مناطق جنوبی فصل بهار، از اوایل زمستان و در مناطق کوهستانی از اوایل اردیبهشت ماه آغاز میشود.
دکتر نرگس گرجی در انتها افزود: کاهش مدت زمان خواب، فاکتور دیگری است که باید به آن توجه شود تا فرد سبک زندگی بهاره درستی داشته باشد. از آنجا که در فصل زمستان مدت زمان تاریکی هوا و خواب افراد طولانیتر است. در حالی که باید توجه داشت با افزایش فاصله طلوع و غروب خورشید لازم است از میزان خواب به خصوص در افرادی که مشکلات ناشی از رطوبت و التهابات بیشتری را تجربه میکنند، کاسته شود. علاوه بر این هیجانات منفی و تجربه خشم و هیجاناتی که زمینه حرارت را در بدن ایجاد میکنند، در فصل بهار موجب خروج بدن از حالت اعتدال میشود. از این رو وارد شدن به دامان طبیعت توجه به رویش گیاهان، گوش سپردن به صداهای طبیعت، جویبار، آبشار و نوای پرندگان موهبتهایی به حساب میآیند که موجبات افزایش نشاط و انبساط خاطر را فراهم میکند و میزان هیجانات منفی را پائین میآورد.
به همین خاطر است که در سفارشهای اسلامی و طب سنتی بر این موضوع تأکید شده است.
گفت پیغمبر به اصحاب کبار
تن مپوشانید از باد بهار
کانچه با برگ درختان میکند
با تن و جان شما آن میکند
ورزشهای سبک، پیادهروی و نرمشهای صبحگاهی و پیادهروی آرام هنگام غروب، بسیار مؤثر است.در پیش گرفتن رژیم غذایی مناسب به گونهای که طعم غالب در آن طعمی متعادل از ترشی و شیرینی (ملس) باشد برای پخت اکثر غذاهای بهاره توصیه میشود.
روزنامه ایران