برخی افراد به دلیل دیر ازدواج کردن و یا اینکه هنوز شرایط بچه دار شدن را از نظر تحصیلات و موقعیت شغلی نداشته اند ، اقدام به بارداری نکرده اند. بسیاری نیز به دلیل مشکلات نازایی نتوانسته اند که باردار شوند. 35 سالگی سنی است که اندکی برای باردار شدن دیر شده است ، اما جای نگرانی نیست. امروزه بسیاری از مادران در این سن اقدام به باردار شدن می کنند.
آیا می توانم بعد از ۳۵ سالگی باردار شوم؟
امروزه بسیاری از متخصصین مراقبت های بارداری، خطرات دوران بارداری را با وضعیت سلامت مادر قضاوت می کنند. سابقه پزشکی قبلی، شاخص ترین نشانه سلامتی یک زن در دوران بارداری است. برای مثال احتمال آنکه یک زن ۳۹ ساله سالم دچار مشکلات ناشی از بارداری شود، کمتر از زنی بیست ساله است که از یک بیماری مزمن مانند دیابت رنج می برد. سلامتی و تناسب یک زن بیشتر از سن او بر بارداری تاثیر گذار است.
اغلب زنانی که در سی یا چهل سالگی باردار می شوند از سلامت خوبی برخوردارند. زنی که وضعیت جسمانی مناسبی دارد و به طور منظم ورزش می کند، می تواند به آسانی زنی که بسیار جوانتر است، بارداری را پشت سر بگذارد. البته زنانی که بیش از ۴۰ سال سن دارند و اولین بارداری خود را تجربه می کنند نسبت به زنانی با همین سن که قبلا زایمان کرده اند بیشتر دچار مشکل می شوند. ولی اکثر زنان سالم، زایمان بدون خطری خواهند داشت.
آیا سن مادر در باروری تاثیر دارد؟
بزرگترین مانع بارداری که ممکن است برای خانمهای بالای ۳۵ سال پیش بیاید، احتمال حامله نشدن آنهاست. بیشترین شانس باروری در سنین ۲۰ تا ۲۴ سال است؛ در سنین ۳۵ تا ۳۹ سالگی این احتمال به حدود یک چهارم تقلیل می یابد؛ و در ۴۰ تا ۴۵ سال باروری فرد ۹۵ درصد کمتر از دهه سوم زندگی اش خواهد بود. بنابراین اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و ۶ ماه است که اقدام به بارداری کرده اید، در صورت حامله نشدن فرصت را از دست ندهید و حتما به متخصصین زنان و زایمان یا مراکز ناباروری مراجعه نمائید.
آیا سن پدر نیز موثر است؟
اگر در سنین میانسالی باشید، احتمالا همسرتان نیز در همین گروه سنی قرار دارد. البته تعیین این مساله که سن پدر چقدر بر بارداری تاثیر گذار است، آسان نیست. بعضی تحقیقات نشان داده اند که مردان ۵۵ ساله و مسن تر به احتمال بیشتری صاحب فرزندانی مبتلا به سندرم داون می شوند ولی این احتمال آنقدر زیاد نیست که جای نگرانی داشته باشد. برخی کارشناسان پیشنهاد می کنند که بهتر است مردان پیش از ۴۰ سالگی پدر شوند؛ البته این یک دیدگاه محافظه کارانه است و همه با آن موافق نیستند. پیش از اظهار نظر قطعی در مورد سن پدر و تاثیر آن بر بارداری، داده ها و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
احتمال بروز چه مشکلاتی در دوران حاملگی بیشتر است؟
برخی مشکلات وابسته به سن هستند و خطر بروز آنها با افزایش سن بیشتر می شود مانند فشار خون بالا، دیابت و جفت سرراهی (زمانی که جفت در قسمت پایین رحم جایگزین شده و قسمتی یا تمام دهانه رحم را پوشانده است). ممکن است از نظر علایم و نشانه های دیابت بارداری یا فشار خون بالا، تحت مراقبت بیشتری قرار داشته باشید. بروز هر یک از آنها در طی بارداری دردسر ساز است ولی با مراقبت های مناسب پزشکی، معمولا می توان با هر دو به خوبی کنار آمد. ممکن است ندانید دچار این مشکلات هستید مگر آنکه به طور منظم به ملاقات پزشک خود بروید. هر یک از این اختلالات می توانند باعث ایجاد مشکل جدی در دوران بارداری شوند و باید بخوبی تحت کنترل درآیند.
به این دلیل که اختلالات کروموزومی یکی از شایعترین علل سقط است، احتمال وقوع سقط با افزایش سن بیشتر می شود. احتمال دوقلوزایی نیز در زنان میانسال بیشتر است. بعلاوه بسیاری از مطالعات نشان داده است که نیاز به زایمان با روش جراحی سزارین در خانمهای باردار بالای ۳۵ سال بیشتر است شاید به این دلیل که دردهای زایمانی و زایمان ممکن است بیشتر طول بکشد و یا چون زنان میانسال اغلب کودکان بزرگ جثه ای دارند. پس از زایمان نیز ممکن است رحم به سرعت رحم یک زن جوان منقبض نشده و خونریزی پس از زایمان بیشتر و طولانی تر باشد.
چه خطراتی فرزندمان را تهدید می کند و چه باید بکنم؟
مشکل دیگری که با افزایش سن رخ می دهد افزایش احتمال اختلالات کروموزومی و ژنتیک است. برای مثال خطر سندرم داون از یک نوزاد در ۳۸۵ نوزاد متولد از مادر ۳۰ ساله به یک نوزاد از ۱۰۹ مادر ۴۰ ساله می رسد. مشاوره ژنتیک اقدامی عاقلانه است اما اگر بالای ۴۰ سال دارید انجام مشاوره ژنتیک قویا توصیه می شود. در مشاوره ژنتیک پدر و مادر و متخصصینی حضور می یابند که زمینه تخصص آنها بررسی مشکلات همراه با بروز و یا خطر بروز نوعی اختلال ژنتیکی است. در مشاوره ژنتیک اطلاعات موجود درباره ژنتیک انسان در مورد یک زوج بخصوص بکار گرفته می شوند. این اطلاعات تفسیر می شوند تا زوج بتوانند آن را درک کنند و بر اساس آن در مورد بچه دار شدن، تصمیم گیری کنند. شاید هم لازم باشد برخی تستهای بخصوص مانند آمنیوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای جفتی را در دوران بارداری و بمنظور ارزیابی سلامت جنین انجام دهید.
چگونه می توانم در این سن بارداری راحتتری را بگذرانم؟
با توجه به بالا بودن سن تان ممکن است وزن بیشتری اضافه کنید، خطوط کشش پوستی در مکانهایی ظاهر شوند که قبلا وجود نداشته اند، سینه هایتان آویزان تر شوند و احساس کنید که قدرت عضلانی خود را از دست داده اید. در تمام این موارد دقت به روش زندگی، تغذیه و ورزش مناسب می تواند بسیار کمک کننده باشد.
به دلیل صرف انرژی و زمان بیشتر خستگی و ضعف یکی از بزرگ ترین مشکلات شما خواهد بود. این وضعیت یکی از شایعترین مشکلات زنان باردار است. استراحت برای سلامتی خودتان و جنین ضروری است. از هر فرصتی برای استراحت یا خواب مختصر استفاده کنید. مسئولیت های جدید یا کارهای بیشتری بر عهده نگیرید. در شغل خود، داوطلب انجام پروژه های بزرگ نشوید. به دلیل شرایط جدیدتان می توانید به درخواستهای دیگران “نه” بگوئید.
فعالیت بدنی با شدت متوسط به افزایش سطح انرژی شما کمک می کند و ممکن است برخی ناراحتی ها را از بین ببرد یا تخفیف دهد. با این حال پیش از آغاز هر برنامه ورزشی، در مورد آن با پزشک خود صحبت کنید.
تنش های روحی نیز می توانند مشکل آفرین باشند. برای کاهش تنش های روحی می توانید ورزش کنید، غذاهای سالم بخورید و به اندازه کافی استراحت کنید. برای خودتان وقت صرف کنید و در مجموع تمرکز بیشتری بر ملزومات یک بارداری سالم و بی خطر و آنچه که هر خانم باردار باید در نظر بگیرید، داشته باشید: یعنی مراقبتهای دوران باردرای را بسیار جدی بگیرید، تغذیه مناسب، فعالیت جسمانی مطلوب، آمادگی روحی و اقتصادی لازم برای مراقبت و سرپرستی کودک تا ۱۸ سال آینده!
