هیرسوتیسم در زنان به این معنی است که پیازهای مو توسط تستوسترون یا سایر هورمونهای آندروژن بیش از حد تحریک میشود. آندروژنها مهمترین هورمون جنسی در مردان هستند. زنان معمولا سطح کمی از هورمونهای مردانه را دارند، اما افزایش غیرطبیعی هورمونهای مردانه در زنان می تواند به ازدیاد رشد مو شود.
به صورت طبیعی موهای کرکی در صورت و اندام های بانوان وجود دارد ولی چنانچه به هر دلیل این موهای کرکی رشد زیاد داشته باشند و از حالت کرکی به حالت موی انتهایی و کلفت تبدیل شوند در اصطلاح پزشکی به آن هیرسوتیسم می گوییم. هیرسوتیسم در پاره ای از موارد در مردان نیز دیده می شود و مختص زنان نیست.
فراوانی این حالت در زنان ایرانی بین 5 تا 15 درصد گزارش شده است که بیشتر در سنین باروری مشاهده می گردد. البته پس از یائیسگی نیز احتمال ایجاد هیرسوتیم وجود دارد ولی آمار دقیقی از این وضعیت در ایران مشخص نیست.
علت هیرسوتیسم چیست؟
در تمام بانوان مقادیری از هورمون های مردانه (Androgen)وجود دارد و چنانچه به هر دلیل این مقدار طبیعی آندروژن ها افزایش یابد باعث ایجاد هیرسوتیسم می گردد.
سایر علل هیرسوتیسم عبارتند از هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی و کمبود آنزیم 21 آلفا هیدروکسیلاز، بیماری کوشینگ، تومورهای سرطانی تخمدان و غدد فوق کلیوی، بعضی از داروها نظیر فنی توئین، چاقی، مقاومت به انسولین، هیپرتکوز استرومال در خانمهای یائیسه. البته علل دیگری نیز می توانند منجر به ایجاد پرموئی گردند که ناشی از افزایش هورمون های مردانه نیست از این نوع می توان بیماری آکرومگالی و بیماری های تیروئیدی را نام برد. البته این حالت شیوع بسیار کمی دارد. در مواردی نیز هیچ علت زمینه ای برای هیرسوتیم پیدا نمی شود که آنها را موارد ایدیوپاتیک می نامیم.
تشخیص هیرسوتیم چگونه است؟
کلیه افرادی که دچار پرموئی هستند باید توسط پزشک معاینه گردند تا علت زمینه ای آن مشخص گردد. با استفاده از سونوگرافی تخمدان ها و غدد فوق کلیوی و آزمابشات هورمونی و در صورت لزوم و تشخیص پزشک سایر اقدامات پاراکلینیکی می توان تشخیص قطعی را مطرح نمود. شدت هیرسوتیسم توسط یک معیار بین المللی به نامFreeman-Gallowayاندازه گیری می شود که در شکل زیر این مقیاس نشان داده شده است.
شدت پرمویی در زنان