یک لبخند زیبا را چگونه می توانیم تجربه کنیم با چه روش های دندانپزشکی می توانیم صاحب زیباترین لبخند دنیا شویم چگونه این امر امکانپذیر خواهد بود
دندانپزشکی زیبایی روشی است که جذابترین وزیباترین طرح لبخند را برای بیمار طراحی وارائه می نماید. امروزه دیگر نباید نگران رنگ تیره دندان ها یا نامنظمی آنها باشید، طراحی خط لبخند توسط نرم افزارهای کامپیوتری متناسب با فرم صورت، سن و جنس بیمار صورت گرفته و به روش های زیر ساخته و تحویل میگردد:
- ایمپلنت
- لامینیت سرامیکی
- بلیچینگ
- جرمگیری وبرساژ با دستگاه Airflow
- روکش های تمام سرامیکی زیبایی
- روکشهای بدون فلز زیرکونیا zirconia طراحی وتراش آن توسط ربات به نام CAD CAM روی بلوک سرامیکی
کامپوزیت ونیرهای قدامی
روشی است که به کمک آن بد رنگی های خفیف دندانی یا شکستگی های اندک تاج دندان یا چرخش های کمتر از 20 درجه را می توان اصلاح نمود. در این تکنیک مواد کامپوزیت (هم رنگ) به صورت لایه نازکی روی سطح تیز دندانی باند می شود که به صورت دایمی به روی دندان باقی می ماند. کامپوزیت ونیرها از دو لحاظ اهمیت بالایی دارند:
1- کیفیت ماده مورد استفاده چون در صورتی که مرغوب نباشند، در طولانی مدت ممکن است دچار تغییر رنگ یا پریدگی گردند.
2- انتخاب رنگ آنها بر اساس فاکتورهای زیر است:
– شکل و فرم دندان های قدامی
در بیماران با سن و جنس کاملا متفاوت است. این بدین معناست که مثلا دندان های قدامی آقایان معمولا لبه های قائم و تیزتری دارد حال آن که دندان های خانم ها معمولا گردتر و Round می باشد که در ترمیم های زیبایی اهمیت بسیار زیادی دارند. در نظر بگیرید برای خانم جوانی دندان های قدامی با لبه های تیز بلند و خشن طراحی شود. این مسئله 3/1 تحتانی صورت را در نگاه اول کاملا نامناسب و نازیبا می سازد. سن نیز از عوامل موثر در فرم و شکل دندان های جلو می باشد. با افزایش سن بعد از سی سالگی کم کم ترک های ریز دندانی در لبه ها و سایش (اتریشن) دیده می شود که در مثلا سنین بالای 60 سال بایستی در ترمیم های زیبایی در نظر گرفته شود.
– رنگ
دندان های دائمی نسبت به دندان های شیری روشن تر هستند. عوامل متعددی در رنگ دندان تاثیر می گذارد. دخانیات و سیگار، قهوه، شکلات، پرکردگی های قدیمی و نامناسب و ترک های دندانی از جمله آنها هستند. رنگ تیره دندان تحت تاثیر عوامل متفاوت بر دو دسته است:
– رنگ های سطحی: که با مواد ساینده، برساژ، جرم گیری و Air flow و … برداشته می شوند ولی در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی یا عادات غذایی و smoking به سرعت باز می گردند.
– رنگ های عمقی: که با استفاده از تکنیک های متفاوت Bleeching به شرح زیر برداشته می شوند و عمر متوسط 1 تا 2 سال ماندگاری دارند.
سفید کردن دندان یا Bleaching
سفید کردن دندان یا Bleaching، روشی است که دندانهای طبیعی را با آن سفید میکنند. عواملی که باعث تیرگی رنگ دندان میشوند: چای، قهوه، سیگار، تنباکو، درعینحال جنس خود دندان باشند.
در این روش اکسیژنی از مواد سفیدکننده دندان آزاد میشود، در جسم دندان وارد میگردد و باعث سفید کردن دندان شود.
برای اینکار ابتدا روی لثه بهوسیله مادهای خاص که به شکل خمیر تزریق میشود کاملاً پوشانده میشود و سپس با دستگاه لایت کیور به آن را نور داده تا سخت شود، تا از سوخته شدن لثه در اثر ماده بیلیچینگ جلوگیری شود. (Gum Protector) سپس از مواد بلیچینگ یکی از کارخانههای مختلف، ماده بلیچینگ را آماده کرده و سپس روی سطوح دندانهای طبیعی میمالند. روی روکش، لامینیت، کامپوزیت اثر ندارد. پس از آن روی دندان گذاشته شد، در زمان مکفی بستگی به نوع ماده آن میتواند با دستگاه لایتکیور هم فعال شود پس از تمام شدن زمان سفید شدن آن را با ساکشن جراحی برداشته و شسته وسپس محاظ لثه را برمیداریم.
از این طریق دندانها میتواند 2 تا 3 درجه نسبتاً سفیدتر کرد و اگر لازم باشد 2 سال بعد تکرار نمود. لازم است از مواد رنگزا که باعث تغییر رنگ دندان میشود مانند نیکوتین، قهوه، نوشابههای رنگی، سیگار که بازهم میتوانند در تغییر رنگ دندان مؤثر باشند، خودداری کرد.
تحقیقات نشان داده که سفید کردن دندان به روشهای مواد شیمیایی، دستگاه لایت کیور(light cure)، لیزر و … چندان تفاوتی ندارند.
در اثر سفید کردن دندان گاهی دندانها حساس میشوند و این حساسیتها قابلتحمل نمیباشند در چنین مواردی استفاده از مواد مخصوص که اغلب در بستهبندیهای همراه مواد سفیدکننده وجود دارد میتوانند استفاده شوند.
سفید کردن دندانها یک کار زیبائی امکانپذیر است ولی در دندانهای پوسیده دارای تحلیل شدید لثه، بافت دندانی دکلسیفیه (که بهصورت نقاط بسیار سفید بهخصوص روی طوق دندان مشخص میباشد) قابلاستفاده نمیباشد.
بلیچینگ خارجی External Bleeching
در این روش پس از محافظت لثه دور دندان با مواد girgival protector و تمیز نمودن سطح دندان از مواد غذایی و برساژ، مواد سفید کننده روی سطح دندان بدون هیچ گونه تراشی قرار داده می شود و با نور فرابنفش در مطب فعال می شود. این ماده با نور Activate شده و رنگدانه های عمقی دندان بریده می شود و از سطح دندان پس از حدود نیم ساعت برداشته می شود. این تکنیک به دندان هیچ گونه آسیبی وارد نمی آورد ولی از آنجا که دندان های حساس sensitive teeth و بیماران با بیماری لثه perin prohlem بسیار مستعد تحریک هستند، در شرایط خاص مجاز به درمان External Bleeching هستیم.
در هر مرحله از درمان معمولا یک تا دو درجه ویتا (مقیاس رنگ دندانپزشکی) رنگ باز می شود.
روش بلیچینگ با دستگاه Zoom و لیزر
در این روش ها، مواد سفیدکننده توسط دستگاه های ویژه Zoom یا لیزر فعال می گردند و رنگ دندان را با قدرت و شدت بیشتری برمی دارد. نتیجه آن که میزان تغییر رنگ دندان به سمت سفید با دامنه وسیع تری اتفاق می افتد. هزینه بالا و احتمال حساسیت پس از درمان از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکتهدیگر استفاده بیماران از عینک مخصوص است که نور اشعه به چشم بیمار آسیب نرساند.
جرم دندان چطور تشکیل میشود؟
بهداشت بد دهان و رعایت نکردن بهداشت روزانه (مسواک و نخ دندان) همچنین عدم مراجعه به دندانپزشک برای جرمگیری دندانها، باعث تجمع ریزه های مواد غذایی و رسوبات ناشی از ترشحات غلیظ غدد بزاقی در طوق دندان و زیر لثه میشود. این مواد به شکل یک لایه چسبنده بهنام پلاک میکروبی زیر لثه باقی میمانند و به مرور زمان با اضافه شدن میکروبها و باکتریها سخت و محکم شده و به جرم دندان تبدیل میشوند
جرم گیری چگونه انجام میشود؟
1. با وسایل دستی
ابزار دستی وسایلی هستند که دندانپزشک از انها برای برداشتن جرم استفاده می کند و بیشتر از جنس استینلس استیل می باشد و برای اینکه بتواند جرم ها را از سطوح جلو ، عقب و بین دندانها خارج کند به شکل های بسیار متفاوت طراحی شده است
2. با ابزارهای اولتراسونیک
دستکاه کوچکی است که یک سر فلزی آن در نتیجه ی یک جریان مغناطیسی آب را به صورت موج درآورده و به نوک این قلم منتقل می شود و همراه آب روی جرم ها ضربات بسایر کوچکی می زند و آنها را از روی دندان برمیدارد و با این حال دندان ها را شست و شو می دهد و این دستگاه دارای دکمه تنظیم می باشد که ویبریشن آن (لرزیدن نوک دستگاه) را کنترل می کند، درنتیجه دندان پزشک براساس نیاز خود آن را تنظیم می نماید.
3. ایرفلو
یک نوع دستگاه جرم گیری است که یک پودر را با فشار آب روی جرم ها پرتاب می کند و جرم ها را به ترتیب ازهم می پاشاند و از دندان جدا می کند این دستگاه به دندان تماس ندارد.
همه این وسایل و روش ها برای جرم گیری مناسب هستند
جرم گیری هر چند وقت یک بار می تواند انجام شود؟
اگر چنان چه پس از جرم گیری بهداشت دهان و دندان خوب رعایت شود و جرم روی دندان ها جمع نشود و به طور مداوم دندان ها را مسواک زده و نخ دندان استفاده شود دلیلی برای اینکه مجددا جرم گیری شود وجود ندارد. اما افرادی هستند که دهان انها جرم خیز است و یا اینکه بهداشت دهان و دندانشان را رعایت نمی کنند. در هر حال میتوان هر 6 ماه یا یک سال یکبار در صورت نیاز جرم گیری کرد.
آیا جرم گیری درد دارد؟
دستگاه جرم گیری میزان لرزش آن برای انسان قابل تحمل است و آبی که از نوک آن به دندان می خورد باعث می شود که دندان حساس نشود ولی اگر کسی نسبت به جرم گیری حساس باشد می توان قبل از جرم گیری از اسپری یا ژل بی حس کننده و یا اگرمجبور شدیم از بی حسی استفاده کنیم.
آیا جرم گیری خطر دارد؟
بیشتر مردم فکر میکنند جرم گیری مینای دندانها را از بین میبرد و زمینه بروز پوسیدگی را فراهم میکند در حالی که جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان ضرر است، محلی برای تجمع و تکثیر میکروبها به حساب میآید و فقط با جرم گیری میتوان این مشکل را حل کرد. پس این جرم است که ضرر دارد نه جرم گیری! خیلی ها میگویند جرم گیری باعث حساس شدن دندانها میشود و در صورت مصرف نوشیدنی گرم یا سرد دندانها تیر میکشند. وجود جرم روی دندانها به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق عمل میکند و تا حدی جلوی حس دندانها را میگیرد. بنابراین طبیعی است که با برداشته شدن آن دندان ها برای مدتی حساس میشوند. البته این حساسیت همیشگی نیست و بعد از چند روز از بین میرود، پس نگران نباشید.
آیا جرم گیری مینای دندان را نازک میکند؟
جرم در واقع رسوبی است که روی دندانها و لثه تشکیل میشود و نهتنها باعث ایجاد بوی بد دهان می گردد بلکه رنگ و سلامت دندانها را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند به پوسیدگی آنها و بروز بیماریهای لثه منجر شود. البته افرادی که زیاد چای و قهوه مصرف میکنند و سیگار میکشند جرم دندان آنها رنگ تیره میگردد و دخانیات باعث پوسیدگی دندان هم میشود. پس به نوعی باید به هر شکل ممکن جرم دندانها را از بین برد.
بزاق دهان به صورت طبیعی دارای املاح بسیاری است که در قسمتهایی از دهان و دندانها رسوب میکند و میکروبهای دهانی و مواد غذایی به این رسوبات اضافه میشوند. در مراحل اولیه این پلاکها به راحتی با مسواکزدن و نخ دندان کشیدن، قابل پاک شدن است، اما به مرور زمان به لایهای سخت تبدیل میشود که برای برداشتن انها باید از دستگاه جرم گیری استفاده شود و برای این کار باید به دندانپزشک مراجعه و جرم گیری کنید.
جرم دندان یکی از عوامل مهم از بین رفتن دندانها و لثه میباشد. حتی در سنین جوانی جرم شدید میتواند باعث لقی دندان شود و دندان را از دست بدهیم.
روکش های تمام سرامیک
لامینیت برای بیمارانی کاربرد اصلی دارد که:
- دچار بدرنگی های تیره و عمیق دندان های قدامی هستند.
- شکستگی ناحیه تاج دندان تا میزان 40 درصد.
- چرخش های تا 20 درجه دندانی که با لامینیت اصلاح می شود. بیش از آن نیاز به درمان ارتودنسی دارد.
- بلند نمودن تاج دندان های کوتاه در شرایطی که دندان روبرو اجازه این درمان را می دهد.
– لامینیت به روش تراش ایده آل 0.3 میلی متر در ناحیه گردن دندان تا 0.7 میلی متر در شرایط رنگ های تیره دندان ها صورت می گیرد. امروزه روش و تکنیک جدید لومینر با ضخامت 0.2 میلی متر نیز ساخته می شود که به دندان آسیب کمتری دارد. انتخاب هر یک بستگی به نحوه تامین رضایت بیمار دارد.
– انتخاب رنگ مهمترین و شاید مشکل ترین مبحث طراحی و ساخت لامینیت باشد.
سن بیمار، رنگ دندان های کناری، ساعت انتخاب رنگ در مطب (ایده آل 10 تا 12 صبح) و دقت چشم دندانپزشک و سلیقه بیمار زمانی که تنها سفید جلوه کردن دندان های قدامی برای وی مطرح است، از مهمترین عوامل تاثیرگذار می باشد.
– پس از تراش، قالب از دهان بیمار گرفته شده و در لابراتوار دندانسازی با استفاده از نرم افزارهای شبیه ساز مورد بررسی قرار می گیرد تا فرم و شکل لامینیت قبل از ساخته شدن با اجزای صورت هماهنگی داشته باشد. به عنوان مثال لبه لامینیت های دندان های خانم ها با ظرافت و گردتر در مقایسه با دندان های آقایان ساخته می شود که به طور غیرمستقیم حس لطافت به چهره بانوان می دهد.
– در بسیاری از بیماران تعداد لامینت ها ترکیبی از نظر بیمار و دندانپزشک است چون در ناحیه قدامی صورت هشت دندان بالا بیشتر دیده می شوند لذا هر چه تعداد لامینت ها کمتر باشد، درمان پیچیده تر، مشککل تر و انتخاب رنگ پر اهمیت تر می شود.
نهایتا، لامینت ها پس از طراحی و ساخت، در دهان بیمار امتحان گردیده و در صورت تامین تمام موارد مورد انتظار، در دهان بیمار Cement (سمان) می شود.
نگهداری از لامینت ها از سه نظر حائز اهمیت است:
1- از آنجا که لامینت ها سرامیکی هستند، زیبایی فوق العاده ای دارند اما در ضربه و تروما مثلا فشار ناگهانی یا دندان قروچه شبانه امکان ترک های ریز در آنها وجود دارد که با یک محافظ شبانه قابل پیشگیری است.
2- زیبایی آنها تا زمانی عالی است که بیمار
– بهداشت دهان عالی داشته باشد:
- مسواک روزی 2 مرتبه
- نخ دندان
- و دهان شویه فاقد رنگ مصنوعی
– مواد رنگی افزودنی مجاز به خوراکی ها در طولانی مدت ممکن است درزهای لامینیت را فرا گرفته و حاشیه سمان شده لامینیت بد رنگ گردد که نشان دهنده اهمیت عدم استفاده از دخانیات، سیگار و Fast Food را نشان می دهد.
– نوشابه ها و مواد نیروزا به دلیل اسید بالایی که دارند، منجر به حل شدن سمان لامینیت در طولانی مدت می گردند، ضمنا رنگ آنها هم در درز دندان ها دیده می شود.
تغذیه سالم، بهداشت مشابه یک دندانپزشک و عدم وارد کردن ضربه ناگهانی از عواملی هستند که منجر به طول عمر بالای 5 سال لامینیت ها می گردند.
ایمپلنت (Implant) دندانی چیست؟
ایمپلنت دندانی قطعه ای ساخته شده از فلز تیتانیوم است که استوانه ای و تا حدودی به شکل ریشه دندان می باشد و داخل استخوان فک قرار داده می شود. ایمپلنت دندانی بعنوان پایه ای جهت قرار دادن پروتز روی آن استفاده می شود و بازسازی تاج دندان های از دست رفته با استفاده از این پایه ایمپلنت مقدور می گردد.
جنس ایمپلنت از چیست؟
سازگاری فلز ایمپلنت با بدن انسان راز موفقیتشان است، یعنی وقتی در داخل استخوان گذاشته می شود بدن انسان براحتی آن را می پذیرد و دوام می آورد. ایمپلنت از فلزهای مختلف مثل تیتانیوم، سرامیک ساخته شده است.
نقش ایمپلنت در حفظ استخوان فک چیست؟
حجم استخوان فک علاوه بر کارآیی آن بعنوان محافظ ریشه دندان در ظاهر افراد هم تاثیر به سزائی دارد. ایمپلنت های دندانی در نقاطی که دندان از دست رفته است می توانند حجم استخوان فرد را حفظ کنند و با بهبود ظاهر صورت در بهبود کیفیت زندگی افراد تاثیر به سزائی بگذارند.
چه کسانی کاندید ایمپلنت هستند؟
افرادی که به هر علتی دندان از دست داده باشند کاندید ایمپلنت هستند. ایمپلنت جهت جایگزینی دندان تا بازسازی همه دندان ها را در بر می گیرد. در مورد از دست دادن یک یا چند دندان دیگر نیازی به تراش دندان های مجاور بعنوان پایه پروتز نیست. ایمپلنت داخل استخوان قرار می گیرد و تاج دندانی روی همان ایمپلنت بدون اتکاء به دندان های مجاور قرار داده می شود.
در مورد بیمارانی که دندان های زیاد یا همه دندان ها را از دست داده باشند با قرار دادن چند ایمپلنت در فک آنها و استفاده از آنها بعنوان پایه می توان پروتز متکی بر ایمپلنت جهت جایگزینی دندان های از دست رفته قرار داد. در مورد بیماران کاملا بی دندان می توان با قرار دادن حداقل دو ایمپلنت در هر فک پروتزی متحرک با حداقل حرکت و لقی در اختیار بیمار قرار داد.
حتی در مورد بیماران بی دندان که در حال استفاده از پروتز متحرک هستند می توان با قرار دادن دو پایه ایمپلنت در فک آنها همان پروتز را با کمترین هزینه تا حد قابل قبولی محکم و با ثبات کرد.
طول درمان ایمپلنت چقدر است؟
طول مدت جراحی معمولا بسته به تعداد ایمپلنت ها و شرایط فکی بیمار عمل جراحی می کند. در مواردی که علاوه بر کاشت ایمپلنت نیاز به پیوند استخوان و یا تغییر شرایط کف حفره سینوس در فک بالا نیاز باشد، زمان کاشت ایمپلنت بیشتر خواهد بود.
پس از کاشت ایمپلنت تا قرار دادن پروتز روی آن بسته به نوع سیستم زمانی حدود 6 هفته تا 3 ماه مورد نیاز است، تا کاملا ایمپلنت ها در شرایط بدور از تکان و لرزش به آرامی به استخوان فک بیمار جوش بخورد و ایمپلنت در جای خود کاملا محکم شود، سپس دندانپزشک مبادرت به قرار دادن قسمت پروتزی روی ایمپلنت می کند. البته در مواردی با توجه به کمیت استخوانی فک بیمار و نوع ایمپلنت خاصی که طراحی شده است، بارگذاری فوری روی آن می تواند صورت گیرد، و یا بنا به تشخیص دندانپزشک می توان بلافاصله پس از جراحی کاشت ایمپلنت، پروتز را روی ایمپلنت قرار داد.