سن بلوغ دوره ای است که فرد از لحاظ جسمی و روحی به تکامل می رسد. یکی از مهم ترین نشانه های بلوغ ، تکامل جنسی است. به طور معمول پسران در سن 15 سالگی و دختران در 9 سالگی به این سن می رسند ، اما دلایل گوناگون زیادی بر زمان به بلوغ رسیدن فرد تاثیر گذار است.
عامل ارثی، خانوادگی و نژادی
.
عامل اقتصادی و اجتماعی: سن شروع بلوغ در غرب بین سالهای ۱۸۵۰تا۱۹۵۰ هر ده سال چهار ماه کاسته شده است چاقی: چاقی مختصر سبب تسریع و چاقی مفرط سبب تاخیر بلوغ می شود. بیماریهای مزمن و سوء تغذیه سبب تاخیر بلوغ می شود.کوری سب تسریع ظهور بلوغ می شود. اولین قاعدگی با شروع بلوغ همراه نیست بلکه اولین تغییر فیزیکی مشهود در دختران رشد جوانه پستان است که بین سنین ۸ تا ۱۳ سالگی آغاز می شود.بندرت در بعضی از دختران اولین علامت ظهور موهای زهار است. رشد پستان ها از پنج مرحله و رشد موهای زهار نیز از پنج مرحله می گذرد تا به وضعیت کامل زن بالغ برسد. تغییرات کامل صفات ثانویه جنسی در زنان بین یک و نیم تا شش سال طول می کشد. اولین قاعدگی حدود دو سال پس از رشد جوانه پستان ظاهر می شود. که در سال های اول بسیار نامنظم بوده و پس از آن بصورت طبیعی در خواهد آمد.
.
یائسگی
حدود سن ۴۰ تا ۵۵ سالگی تعداد فولیکول های تخمدان بسیار کم و ترشح استروژن کاهش می یابد. دوره ماهانه در ابتدا نامنظم می شود و پس از چند ماه متوقف می گردد. که به این حالت یائیسگی گویند.در اثر کاهش استروژن ترشح گنادوتروپین ها افزایش می یابد. علائم گر گرفتگی و احساس داغ شدن متناوب که با برافروختگی پوست و تعرق همراه است ناشی از ترشح زیادی گنادوتروپین ها است. بعلاوه کاهش ترشح استروژن ها ممکن است با اختلالات روانی نظیر خستگی و افسردگی، اضطراب و هیجان و پسیکوز همراه باشد. ترشحات واژن کم و مقاربت دردناک می شود
