اگر شما تا به حال سنگ کلیه داشته اید، قطعا باید به یاد داشته باشید که درد ناشی از آن می تواند غیر قابل تحمل، باشد. برای بسیاری از افراد سنگ کلیه اتفاقی نیست که یک بار بیفتد. در حدود نیمی از افرادی که یک بار آن را تجربه کرده اند، به نظر می رسد، ظرف 7 سال آینده بدون اقدامات پیشگیرانه دوباره به این عارضه مبتلا شوند.
، جلوگیری از بروز سنگ کلیه اقدامی پیچیده نیست و فقط یک عزم راسخ می خواهد.
سنگ کلیه ذرات کوچک و سخت است که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده و گاهی به داخل حالب ها (لوله های عضلانی باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) انتقال می یابد. سنگ کلیه از نظر اندازه از یک دانه شن تا حدود یک توپ گلف متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد. سنگ کلیه معمولا بزرگسالان بالای 30 سال از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در مردان شایع تر است.
دوره های درد شدید و پیچشی به فاصله هر چند دقیقه از علائم شایع سنگ کلیه است. درد معمولا ابتدا در ناحیه پشت، درست پایین دنده ها، ظاهر می گردد. در طی چند ساعت یا چند روز، ناحیه درد از مسیر حرکتی سنگ از حالب به طرف کشاله ران پیروی می کند. با دفع سنگ درد بیمار متوقف می گردد. یکی دیگر از علائم شایع، تهوع مکرر است. دفع مقادیر اندک خون در ادرار نیز ناشی از تشکیل سنگ کلیه است علاوه بر این که ادرار ممکن است تیره یا کدر به نظر برسد.
دفع مقادیر بیش از حد کلسیم از ادرار در اثر اختلال غده پاراتیروئید، نقرس، انسداد ادراری به هر دلیل، کاهش حجم ادرار ناشی از کم آبی بدن در هوای گرم، رژیم غذایی نامناسب (مصرف بیش از حد کلسیم)، سابقه خانوادگی سنگ کلیه، در بستر افتادن طولانی مدت، و سوء مصرف الکل از علل ایجاد سنگ کلیه هستند.
با این حال سنگ کلیه به هر علتی که باشد، می توان با برداشتن 5 گام، از تشکیل آن یا بروز مجدد آن پیشگیری کرد:
نوشیدن مقادیر زیاد آب: آب شرب را هر چقدر که بیشتر بنوشید، موادی که در ادرار باعث تشکیل سنگ می شود را رقیق می کند. نوشیدن 8 لیوان مایعات در روز از قبیل آب، آب میوه های خانواده مرکبات مانند لیموناد یا آب پرتقال توصیه می شود. از مصرف شیر و فراورده های لبنی به میزان بیش از حد نیاز باید اجتناب کرد بخصوص در کسانی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی – فسفری را تجربه کرده اند.
دریافت کلسیم به میزان نیاز: دریافت کلسیم بیش از حد می تواند منجر به افزایش میزان اگزالات و بروز سنگ کلیه شود. برای جلوگیری از این اتفاق مطمئن شوید که مقادیر مناسب کلسیم را دریافت می کنید. در حالت ایده آل به دست آوردن کلسیم از راه رژیم غذایی باشد و دریافت بیش از حد آن از راه مکمل ها، خود راهی برای کمک به تشکیل سنگ کلیه است. مردان 50 سال و بالاتر باید روزانه 1000 میلی گرم کلسیم همراه با 800 تا 1000 واحد ویتامین دی برای کمک به جذب کلسیم دریافت کنند.
کاهش مصرف سدیم: یک رژیم غذایی پرسدیم می تواند باعث تشکیل سنگ کلیه به دلیل افزایش مقادیر کلسیم در ادرار شود. بنابراین رژیم غذایی کم سدیم برای افراد مستعد تشکیل سنگ کلیه توصیه می شود. دستورالعمل های جاری نشان می دهد که میزان سدیم روزانه باید به زیر 2300 میلی گرم محدود شود. اگر سدیم باعث بروز سنگ کلیه در گذشته بوده است، باید میزان آن در روز به کمتر از 1500 میلی گرم کاهش یابد. این میزان سدیم برای سلامت قلب و حفظ محدوده سالم فشار خون نیز مفید است.
محدود کردن پروتئین حیوانی: مصرف بیش از حد پروتئین های حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، غذاهای دریایی، منجر به افزایش سطح اسید اوریک و تشکیل سنگ کلیه می شود. این رژیم غذایی همچنین میزان سیترات؛ ماده شیمیایی در ادرار که از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری می کند، را کاهش می دهد.
محدود کردن مصرف برخی اقلام غذایی: افراد مستعد به تشکیل سنگ کلیه باید مصرف خوراکی هایی مانند چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و بسیاری از آجیل های سرشار از اگزالات را محدود کنند.
منبع:www.health.harvard.edu
سلامت نیوز: برای پیشگیری از سنگ کلیه، 5 گام بردارید
