چه عواملی به سلامتی کبد ما آسیب وارد می کنند بهتر است با آن ها آشنا شوید و از کبدتان بیشتر مراقبت کنید و در حفظ و نگهداری از این عضو بدنتان بیشتر تلاش کنید
کبد یکی از اعضای بسیار مهم بدن است که خون را تصفیه می کند، مراقبت نکردن از کبد عوارض بسیار خطرناک و حتی جبران ناپذیری برای سلامتمان دارد. متاسفانه بسیاری از مردم نمی دانند غذاهایی که می خورند چه تاثیری روی بدنشان و این عضو مهم آن دارد.
در ادامه می خواهیم شما را با این موارد آشنا کنیم.
قند
قند زیاد فقط برای دندان هایتان بد نیست، می تواند به کبدتان نیز آسیب برساند. این ارگان از یک نوع قند به نام فروکتوز استفاده می کند تا چربی بسازد. مقدار زیادی قند تصفیه شده و شربت ذرت با فروکتوز بالا باعث تجمع چربی می شود که در نتیجه کبد را مریض می کند. برخی تحقیقات نشان داده اند قند می تواند به همان اندازه الکل به کبد آسیب وارد کند، حتی اگر اضافه وزن هم نداشته باشید. این می تواند دلیل دیگر برای کاهش مصرف غذاهای حاوی قند اضافه شده مانند نوشابه، شیرینی و شکلات باشد.
مکمل های گیاهی
حتی اگر روی برچسب آنها نوشته شده باشد ” طبیعی ” ممکن است برایتان خوب نباشد. برای مثال برخی افراد از گیاهی به نام کاوا کاوا برای التیام علائم یائسگی استفاده می کنند. اما تحقیقات نشان داده این گیاه از کار کردن درست کبد جلوگیری می کند. در چنین حالتی خطر ابتلا به هپاتیت یا نارسایی کبد بالا می رود. برخی کشورها این گیاه را ممنوع کرده اند. قبل از استفاده مکمل های گیاهی باید با پزشک خود صحبت کنید و اجازه ندهید تنها نام گیاهی بودن راضی تان کند.
وزن اضافی
چربی اضافی ممکن است در سلول های کبدتان ساخته شود و منجر به بیماری کبد چرب غیر الکلی شود. در نتیجه کبدتان ممکن است متورم شود. به مرور زمان ممکن است تورم بیشتر شود و بافت کبد زخمی شود ( پزشکان به این حالت سیروز می گویند ). اگر مبتلا به اضافه وزن یا چاق باشید، میان سال باشید، یا مبتلا به دیابت باشید خطر بیماری کبد چرب غیر الکلی بیشتر می شود. اما می توانید اوضاع را تغییر دهید، رژیم غذایی و ورزش می تواند بیماری را متوقف کند.
مقدار زیادی ویتامین A از مکمل ها
بدنتان به ویتامین A نیاز دارد، و دریافتش از میوه های تازه و سبزیجات هیچ مشکلی ندارد، مخصوصا آنهایی که قرمز، نارنجی و زرد هستند. اما اگر ویتامینی دریافت کنید که دوز بالایی ویتامین A داشته باشد، می تواند برای کبدتان دردسر ایجاد کند. قبل از مصرف اضافی ویتامین A حتما با پزشک خود مشورت کنید چون واقعا به آن نیازی ندارید.
نوشابه ها
تحقیقات نشان داده افرادی که مقدار زیادی نوشابه استفاده می کنند بیشتر در خطر بیماری کبد چرب غیر الکلی قرار دارند. تحقیقات کاملا ثابت نکرده اند که نوشیدنی عامل اصلی است. اما قند اضافی و ترکیبات موجود در نوشابه خود به اندازه کافی برای محدود کردن این نوشیدنی قانع کننده هستند.
استامینوفن
برای کمر درد، سردرد، یا برای یک سرماخوردگی سریع سراغ قرص های تکسین دهنده درد می رویم. اما باید مواظب باشیم که مقدار کافی استفاده کنیم! اگر از هر چیزی که حاوی استامینوفن دارد بیش از حد استفاده کنیم – برای مثال یک قرص برای سردرد و چیزی دیگر برای سرماخوردگی تان که هر دو در خود استامینوفن دارند – می تواند به کبدمان آسیب برساند. دوز دارو و اینکه چه مقدارش برای یک روز کافیست را چک کنید. اگر به این محدوده پایبند باشید مشکلی برایتان پیش نخواهد آمد.
چربی های ترانس
چربی های ترانس ساخته خود انسان هستند که در برخی غذاهای بسته بندی شده و آماده پیدا می شود. برنامه غذایی حاوی چربی ترانس بالا باعث می شود بیشتر در خطر اضافه وزن قرار بگیرید. این چربی ها برای کبد نیز خوب نیستند. برچسب مواد غذایی که خریداری می کنید را حتما نگاه کنید، حتی اگر چربی های ترانس را صفر هم زده باشد، باز ممکن است مقداری در آن پیدا شود.
اشتباه رخ می دهد
یک دکتر یا پرستار به اشتباه سوزنی را که برای یک بیمار دیگر استفاده شده دوباره به کار می گیرد، و یا افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند از یک سوزن به صورت مشترک استفاده می کنند. مشکل سوزن نیست، بلکه چیزی که رویش است مشکل ساز می شود. هپاتیت Cمی تواند از طریق خون شیوع پیدا کند. حتی اگر یکبار اتفاق بیفتد و یا به دلیل دیگری در خطر قرار بگیرید، باید آزمایش دهید.
مصرف الکل
احتمالا این را از قبل هم می دانید که نوشیدنی های الکلی برای کبد خوب نیستند. اما شاید ندانید حتی کسانی که الکلی یا معتاد به الکل نیستند هم بسیار در خطرند. الکل به سادگی می تواند یک فرد سالم را که هیچ خطری تهدیدش نمی کند مبتلا به کبد چرب کند.
منابع:
Kavanaugh, K. The American Journal of Clinical Nutrition, June 19, 2013.
Nature.com: “The Toxic Truth About Sugar.”
Harvard Medical School: “Abundance of Fructose Not Good for the Liver, Heart.”
Nakanishi, Y. Journal of Autoimmunology, Feb-March 2008.
Parthasarathy, S. Journal of Medicinal Food, 17 (5) 2014.
FDA: “Questions and Answers about Monosodium Glutamate.”
Collison, K. The Journal of Lipid Research, August 2009.
University of Maryland Medical Center: “Comfrey,” “Vitamin A.”
Clayton, N. Experimental and Toxicologic Pathology, January 2007.
FDA: “Kava.”
Fu, S. World Journal of Gastroenterology, Feb. 23, 2008.
News release, Wiley Publishers.
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases: LiverTox: “Kava Kava (Piper Methysticum.”)
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Disease/Weight-control Information Network: “Do You Know Some of the Health Risks of Being Overweight?”
American Liver Foundation: “NAFLD.”
U.S. National Library of Medicine: “LiverTox: Vitamin A.”
Harvard School of Public Health: “The Nutrition Source: Vitamin A,” “Shining the Spotlight on Trans Fats.”
CDC: “Hepatitis FAQs for the Public.”
Assy, N. Canadian Journal of Gastroenterology, October 2008.
Whitehouse, C. American Association of Occupational Health Nurses, June 2008.
Abhilash, M. Food and Chemical Toxicology, June 2011.
Cosmin, S. The American Journal of Psychiatry, April 2014.
DeSanty, K. Annals of Pharmacotherapy, July-August 2007.
News release, Cincinnati Children’s Hospital Medical Center.
News Release, Saint Louis Universityسایت دکتر کرمانی
