تاتوی نقاط مختلف بدن چه پیامدها و عوارضی به همراه دارد کسانی که تاتوکار هستند آیا موارد بهداشتی در این زمینه را رعایت می کنند یا خیر؟در غیر اینصورت چه خطراتی متوجه علاقه مندان به تاتو است
قدیم‌ترها وقتی می‌خواستند موها را مرتب کنند، صورت را صفا دهند، عروسی بروند و… به آرایشگاه می‌رفتند. اما این روزها برخی آرایشگاه‌ها به مرجعی برای تمام مشکلات و درخواست‌های مردم تبدیل شده تاحدی که یک شهر فرنگ تمام عیار را در برخی آرایشگاه‌های غیرمجاز می‌توان یافت.
انواع رژیم‌های چاقی و لاغری، دستگاه‌های برنزه کننده، تزریق بوتاکس و حتی به‌تازگی کاشت مو، انواع ماساژ، لیزرو فال درمانی و… جزئی از خدمات برخی آرایشگاه‌های غیرمجاز هستند. وقتی خالکوبی سر تا پای بدن به‌عنوان مظهری از خوش‌تیپی و مدگرایی رایج می‌شودحفظ سلامتی و مراقبت‌های بهداشتی به حاشیه می رود. در این شماره گزارشی درباره این موضوع برای‌تان تهیه کرده‌ایم تا بدن خود را برای خالکوبی به دست هرکسی و در هر آرایشگاهی نسپارید. آرایشگاه‌های معتبر که مجوزهای لازم را دارند حداقل ایمنی را برای‌تان مهیا می‌کنند.
نان به نرخ روز خوری در فضای مجازی
چند سالی است طراحی نقش و نگار روی بدن آن هم کل بدن به یک موضوع مهم در بررسی‌های جامعه‌شناسان و روانشناسان تبدیل شده است. اما موضوع مهم‌تر از نظر ما، مسائل مربوط به سلامت است که در این میان مطرح می‌شود. افراد زیادی را می‌بینیم که روی بدن خود خالکوبی کرده‌اند، از افراد طبقه متوسط گرفته تا هنرمندان و افراد مشهور و ورزشکاران تا آنجا که آرایشگاه منسوب به یکی از ورزشکاران معروف پاتوقی برای خالکوبی اهل ورزش شده است.
فضای مجازی هم در این میان بی‌تاثیر نبوده و انواع و اقسام تبلیغات را در تلگرام و اینستاگرام و… می‌بینیم که اتفاقا همه این تبلیغات عنوان می‌کنند مجوز دارند و کار در شرایط کاملا بهداشتی انجام می‌شود. اما چند نفر از کسانی که برای خالکوبی روی بدن خود به این مراکز مراجعه می‌کنند، مجوز یا مدرک دوره را درخواست می‌کنند تا مشخص شود واقعا مجوزی وجود دارد یا نه؟ متاسفانه وقتی بحث بهداشت این موضوع مطرح می‌شود پاسخ چندان مناسبی از افراد نمی‌شنویم؛ جوان‌ها به‌راحتی خود را به دست کسانی می‌سپارند که برخی آنها کوچک‌ترین آموزشی در این زمینه ندیده‌اند و ممکن است به راحتی با سلامت آنها بازی کنند.
مجوز نداریم اما بهداشتی هستیم!
به سه آرایشگاه که در آنها خالکوبی انجام می‌شود، سر زدیم تا بدانیم آیا واقعا مجوزی وجود دارد یا نه. وقتی به‌عنوان مشتری به ژیلا که به‌عنوان یکی از بهترین تاتوکاران یکی از مناطق بالای شهر تهران مطرح است، مراجعه می‌کنیم، در پاسخ به اینکه آیا مجوز دارند یا نه، می‌گوید: من تمام کارهایم با بهترین وسایل و امکانات روز است. مطمئن باش از همه چیز راضی خواهی بود و هیچ مشکلی برایت پیش نخواهد آمد. دوباره از او می‌پرسم که مجوز دارید یا نه؟ می‌گوید: تو می‌خواهی از مجوز رضایت داشته باشی یا از کار من؟ هیچ کدام از کسانی که پیش من آمده‌اند از خالکوبی‌شان ناراضی نبوده‌اند. برای اثبات حرف خود هم می‌گوید: می‌توانی از کسانی که برای‌شان خالکوبی کرده‌ام، بپرسی.
یک مجوز برای همه کار
مریم هم یکی دیگر از تاتوکاران غرب تهران است که مشتریان آرایشگاه خیلی از کار او تعریف می‌کنند. او مجوز آرایشگری را روی دیوار نصب کرده و درباره مجوز تاتو می‌گوید: مگر برای هرچیزی باید مجوز جداگانه داشت؟ وقتی مجوز آرایشگری داری یعنی می‌توانی مو کوتاه کنی، ابرو برداری، رنگ مو کنی و… برای هرکدام از اینها مجوز جداگانه که نمی‌دهند. تاتو هم همین‌طور است، نگران نباش.
از یکی از آرایشگران منطقه یوسف‌آباد هم درباره مجوز خالکوبی پرسیدیم.
او می‌گوید: کار بهداشتی انجام می‌شود و ما مجوز داریم. از او می‌خواهم مجوز را نشانم بدهد که از کوره در می‌رود و می‌گوید: کدام یک از مشتری‌ها می‌خواهند مجوز را ببینند که تو می‌خواهی؟ مجوز را سازمان فنی حرفه‌ای تایید کرده، اگر به چیزی اعتماد نداری به یک تاتوکار دیگر مراجعه کن!
قیمت تاتو تا 10میلیون تومان!
برای اینکه از قیمت‌ها و مواد مورد استفاده تاتو هم اطلاع پیدا کنیم به یکی دیگر از آرایشگاه‌های غرب تهران سر زدیم. مسئول تاتوی این آرایشگاه درباره قیمت‌ها می‌گوید: قیمت تاتو به عوامل زیادی بستگی دارد؛ رنگ تاتو که سیاه و سفید باشد یا رنگی، قسمتی از بدن که قرار است خالکوبی شود، موادی که استفاده می‌شود، طرحی که استفاده می‌شود که ساده یا نقش و نگارهای پیچیده باشد، تجربه تاتوکار، حتی منطقه‌ای که آرایشگاه در آن قرار دارد، همه در قیمت موثر است. تاتوهای سیاه و سفید و ساده مسلما ارزان‌تر است. مثلا یک تاتوی ساده و کوچک تک‌رنگ تقریبا 50هزار تومان هزینه دارد. طرح‌های پیچیده‌تر و سه‌بعدی بسته به اندازه و رنگی بودن از 150هزار تومان به بالا قیمت دارد. طرح سه بعدی کوچک رنگی و توپر تا 350یا 400هزار تومان هم ممکن است قیمت داشته باشد.
تاتوهای بزرگ‌تر قیمت‌های بالاتر و حتی تا 850هزار تومان کار می‌شوند. البته باز هم تاکید می‌کنم اندامی که قرار است روی آن خالکوبی شود هم بر قیمت تاثیر می‌گذارد. مثلا تاتوی روی مچ و بازو ارزان‌تر و طرح‌های روی اندام‌های حساس‌تر، گران‌تر است. مثلا طرحی ساده مثل یک حرف الفبا، تک‌رنگ روی بازو 50هزار تومان و همان طرح روی شکم 70هزار تومان کار می‌شود. تاتوهای بزرگ که حدود یک قاب عکس باشند از یک تا 5میلیون تومان هم انجام می‌شود. نقش و نگار روی کل بدن، رنگی و سه بعدی تا 10میلیون تومان قیمت دارد.
هزینه داروی بی حسی را فراموش نکنید
اگر آرایشگاه در مناطق شمال شهر باشد گران‌تر است. به‌علاوه اگر آمپول بی‌حسی هم اضافه شود، مبلغ آمپول برعهده خود مشتری است که غالبا در آرایشگاه تزریق می شود. مواد مورد استفاده هم ممکن است گیاهی یا شیمیایی باشد که برخلاف تصور، معمولا رنگ‌های شیمیایی کم‌خطرتر هستند؛ یعنی حساسیت کمتری ایجاد می‌کنند. انواع ایرانی یا خارجی هم برای مواد وجود دارد که افراد معمولا انواع خارجی را می‌خواهند. محبوب‌ترین طرح‌ها برای خانم‌ها، نت موسیقی و پروانه یا سنجاقک هستند. البته حروف یا کلمات انگلیسی هم طرفداران زیادی دارد.
پلیس با مراکز خالکوبی برخورد می‌کند
سردار ساجدی‌نیا، رییس پلیس پایتخت، درباره برخورد پلیس با مراکز تاتو و خالکوبی می‌گوید: برخورد با این مراکز با دستور مقام قضایی در حال انجام است و باتوجه به اینکه وزارت بهداشت نیز چنین مراکزی را غیراستاندارد و غیرمجاز اعلام کرده است، با چنین مراکزی حتما برخورد خواهیم کرد.
اتحادیه آرایشگران موافق است یا مخالف؟
مصطفی گواهی، رئیس اتحادیه صنف آرایشگران مردانه تهران، با بیان اینکه خالکوبی و تاتو در آرایشگاه‌ها مجاز نیست، می‌گوید: «با واحدهای متخلف برخورد جدی می‌شود چراکه انجام اعمالی مانند خالکوبی یا سولاریوم باید با مجوز از وزارت بهداشت انجام شود و زیرنظر پزشک باشد. این درحالی است که اکثرا سولاریوم و تاتو و خالکوبی در واحدهای صنفی انجام می‌شود که در اتحادیه آموزش ندیده‌اند و اکثر این واحدها بدون جواز کسب هستند. ما دیپلم فنی و حرفه‌ای را در صنف خودمان کافی نمی‌دانیم و اعضای این اتحادیه برای دریافت جواز پس از اخذ دیپلم فنی و حرفه‌ای باید در کمیسیون فنی اتحادیه نیز امتحان بدهند تا بتوانند جواز را دریافت کنند.»
هر مجوزی برای تاتو نیست!
به‌علاوه خسرو صادق‌نیت، رییس اداره بهداشت محیط و کار وزارت بهداشت نیز درخصوص فعالیت‌های غیرمجاز برخی مراکز آرایشی می‌گوید: «برخی سالن‌های زیبایی هستند که زیرنظر وزارت بهداشت فعالیت می‌کنند اما برای انجام میکروپیگمنتیشن (تاتو) مجوز ندارند و هیچ اشاره‌ای به میکروپیگمنتیشن در تابلوهای آنها نشده است، ولی با این حال در این خصوص فعالیت می‌کنند و متخلف محسوب می‌شوند. بسیاری از مردم به این مسئله توجه ندارند و با مراجعه به این آرایشگاه‌ها و انجام تاتو و میکروپیگمنتیشن سلامت خود را به خطر می‌اندازند.
سازمان تعزیرات حکومتی چه می‌گوید؟
ویدا آزاد، مشاور امور بانوان رئیس سازمان تعزیرات حکومتی هم در این مورد می‌گوید: براساس بخشنامه صادره، آرایشگاه‌ها فقط باید در حوزه آرایشی به بانوان خدماتی را ارائه دهند اما متاسفانه امروز شاهد ارائه خدمات بهداشتی و درمانی همچون تاتو، تزریق ژل و بوتاکس در آرایشگاه‌ها بودیم. همچنین براساس بخشنامه‌ای که در سال90 صادر شده، آرایشگاه‌ها اجازه کاشت ناخن و انجام تاتو را در سالن‌های آرایشی ندارند و این درحالی است که ما امروز خلاف این موضوع را شاهد بوده‌ایم و اکثر آرایشگرها در این خصوص اظهار بی‌اطلاعی می‌کردند. افراد باید هنگام مراجعه دقت لازم را داشته باشند، بهداشت محیط و نصب کارت بهداشت پرسنل آرایشگاه‌ها یکی از فاکتورهایی است که مردم می‌توانند برای تایید بهداشت یک آرایشگاه به آن اعتماد کنند.
چه کسانی می‌توانند تاتو انجام دهند؟
همه اینها درحالی است که نادر عسگری، معاون اجرایی دفتر نظارت بر درمان و اعتباربخشی وزارت بهداشت، نظر دیگری دارد و می‌گوید: براساس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، برخی خدمات زیبایی مانند تاتو و خالکوبی و هاشور طبی ابرو از حوزه پزشکی تفکیک و این آیین‌نامه در سال91 و 92 ابلاغ شده است. براساس این دستور‌العمل تاتو و خالکوبی یا هاشور ابرو می‌تواند توسط آرایشگر و در آرایشگاه انجام گیرد ولی دو شرط مهم دارد؛ اول اینکه فردی که تقاضای تاتو و هاشور ابرو یا حتی خالکوبی را دارد، نباید دچار یک بیماری پوستی مانند لک و پیس یا ویتیلیگو باشد.
در حقیقت، آرایشگرها به هیچ عنوان حق مداخله در امور درمانی را ندارند. دومین شرط این است که آرایشگر حتما باید مدرک دوره این خدمات زیبایی را از سازمان فنی و حرفه‌ای دریافت کرده باشد و مواد اولیه مورد استفاده و ابزار و وسایل کار تاتو و خالکوبی یا هاشور ابرو از شرکت‌های معتبری که اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت معرفی کرده، تهیه شده باشد. زمانی که آرایشگرها دوره فنی و حرفه‌ای را برای خدمات زیبایی مثل تاتوی ابرو و خالکوبی و هاشور ابرو می‌بینند باید مدرک‌شان را در محل آرایشگاه درمعرض دید قرار دهند تا مردم مطمئن شوند این آرایشگر دوره مورد‌نظر را تحت نظارت سازمان فنی و حرفه‌ای گذرانده است.
متخصصان چه می‌گویند؟
رابطه تاتو با بیماری های عفونی
تصور نکنید با انجام تاتو در قسمت کوچکی از بدنتان میتوانید از عوارض آن پیشگیری کنید، به گفته دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو، عوارض احتمالی تاتو، ربطی به میزان آن ندارد و تنها با یکبار فرو کردن سوزن ممکن است تا مدتها نیاز به درمان داشته باشید. تاتو با خون شما سروکار دارد و بسیاری از بیماریهای عفونی، قارچی، ویروسی و باکتریها می‌توانند با انجام این طراحی‌های زیبایی به بدن شما وارد شوند. اگر خواهان زیبا شدن از طریق طراحی روی بدنتان هستید، باید احتمال رویش زگیل و تبخال را هم روی پوستتان بدهید.
علاوه بر اینها ممکن است دچار عارضه زردزخم که عاملش میکروب‌هاست هم شوید؛ این بیماری ترشحات زرد رنگ و عسلی را روی پوست ایجاد می‌کند. مولوسکوم هم می‌تواند مهمان ناخواندهای باشد که همراه تاتو در بدن شما ایجاد شود. مولوسکوم، نوعی بیماری ویروسی است که ضایعات توپر گوشتی، صورتی یا سفید رنگ گنبدی شکل و شبیه زگیل که به شکل تک یا گروهی هستند را روی پوست ایجاد می‌کنند. دلتان را هم به درمان این بیماریها خوش نکنید. گاه درمان این ضایعات حتی تا سالها طول می‌کشد و شما مجبورید تا مدتها در بدن طراحی شده خود را با این مشکلات پوستی ببینید و تحمل کنید.
عوارضی که 10 سال بعد سراغ‌تان می آید
داستان عارضه تاتو، تنها به مشکلات پوستی و عوارض ظاهری ختم نمی‌شود، با قبول انجام تاتو روی بدنتان، ریسک ابتلا به ویروس HIV و هپاتیت را به جانتان خریده‌اید. دکتر احسانی می‌گوید: سوزن‌های آلوده، سریعا و بدون شک سلامت شما را برای همیشه به خطر می‌اندازند. عوارض ممکن است تا سالها بعد خود را نشان دهد، گاه بعد از گذشت 10سال ممکن است ناحیه تاتو شده با سفت شدن و قرمزی و التهاب همراه باشد. این بیماری گرانولوماتوز نام دارد و دوره درمان دشوارش هم طولانی است و حتی ممکن است تا سالها نیز به طول بینجامد و باعث تخریب موضع شود. در بعضی افراد هم ممکن است سیستم دفاعی بدن به رنگ تاتو حساسیت نشان دهند که باعث تنگی نفس و سرفه شوند که البته این عارضه بسیار نادر است. گاهی انجام تاتو در بعضی نواحی حساس ممکن است باعث گوشت اضافه هم شود. تاتو جسم خارجی است و انجام آن می‌تواند مشکلات زیادی را در بدن ایجاد کند.
رنگی‌ها پر‌دردسرترند
دکتر امیرهوشنگ احسانی معتقد است که رنگها ممکن است در بدن شما واکنش ایجاد کنند و باعث بروز حساسیت شوند، در این بین رنگ قرمز معمولا حساسیت بیشتری ایجاد می‌کند. از طرفی پاک کردن تاتوهای رنگی بسیار دشوارتر است و اگر تاتوی شما کرم‌رنگ باشد، به احتمال زیادی باید این رنگ را تا مدتها روی پوستتان تحمل کنید. رنگ مشکی و قهوهای را راحت‌تر می‌توان پاک کرد. بهتر است در انتخاب رنگ سراغ رنگهایی بروید که منشا گیاهی دارند. تشخیص این رنگها هم از دست شما بر نمی‌آید و تنها میتوانید با مراجعه به مرکز معتبر تاحدی از رنگها مطمئن شوید. گاهی تاتو جنبه پزشکی دارد و برای برخی بیماران توصیه می‌شود، مثلا فردی که دچار لکهای روی ناحیه خاص مانند لب است که به انواع لیزر هم پاسخ نمی‌دهد.
آفتاب بد رنگش می‌کند؟
دکتر امیرهوشنگ احسانی می‌گوید: آفتاب تاثیری در رنگ تاتوی شما ندارد و نباید نگران باشید قرار گرفتن درمعرض آفتاب ممکن است تغییری را در رنگ تاتو ایجاد کند.
برخی افراد هم نگران سوزن‌هایی هستند که مدام و در سطح وسیع با پوستشان اصابت می‌کند که وارد شدن این سوزنها به خودی خود و بدون عفونت مشکلی را برای پوست ایجاد نمی‌کنند و این عفونت‌ها و ویروس‌ها و رنگها هستند که می‌توانند سلامت پوست شما را به خطر بیندازند.
می‌توانند اهدای عضو کنند؟
دکتر کتایون نجفی‌زاده، رئیس پیوند اعضا می‌گوید: افرادی که تاتو را در سطح گسترده انجام می‌دهند هم می‌توانند کارت اهدای عضو تهیه کنند.
در مورد این افراد هم قبل از استفاده از اعضای آنها با انجام آزمایشهای مختلف و اطمینان حاصل کردن از سلامتشان می‌توانند اندام‌هایشان را به دیگران اهدا کنند.
دین درباره تاتو چه می‌گوید؟
برای اینکه موضوع را از دیدگاه شرعی بررسی کنیم با حجت‌الاسلام و‌المسلمین حجت‌الله بهادری گفت‌وگو کردیم. او درباره حکم شرعی خالکوبی روی بدن می‌گوید: مراجع تقلید خالکوبی را حرام می‌دانند چون به بدن آسیب می‌رساند. شاید برخی مردم تصور کنند خالکوبی زمانی جزء موارد حرام محسوب می‌شود که به بدن آسیب بزند. باید بگویم به هرحال بحث آسیب به بدن درباره خالکوبی وجود دارد؛ زیرا سوزن به داخل پوست فرو می‌رود، اما از لحاظ وضو و غسل مشکلی وجود ندارد چراکه رنگ زیر پوست نفوذ کرده و مانعی برای اینها وجود ندارد.
اگر تاتو یا خالکوبی به شکلی باشد که داخل پوست نفوذ نکند (چیزی شبیه مهر زدن) و اگر جرم داشته باشد برای غسل و وضو مشکل دارد و باطل است. برای پاک کردن هم موضوع آسیب به بدن مطرح است، بنابراین باز هم گناه و خلاف شرع است. اگر تاتو طرح صور قبیحه یا اشکال فرقه‌های انحرافی باشد و فرد ندانسته آن را روی بدن خود خالکوبی کرده باشد باز هم نماز را باطل نمی‌کند اما مکروه است. حکمی شبیه آنچه فرد با لباسی که روی آن عکس است نماز می‌خواند و مکروه است.
مجله سیب سبز – سارا میرشجاعی:
