آلزایمر یکی از بیماری های در حال رشد در ایران و سراسر دنیاست. متاسفانه ایران جزو کشورهایی است که بیشترین آمار ابتلا به زوال عقل است. این بیماری که بیشتر در افراد مسن دیده می شود در ایران وضعیت نگران کننده ای پیدا کرده است. طبق آمار ها از هر 10 نفر ایرانی، یک نفر به آلزایمر مبتلاست.
بیشاز ۷۰۰هزار بیمار مبتلا به آلزایمر در کشور وجود دارد. در واقع از هر ۱۰نفر در کشور، یک نفر مبتلا به آلزایمر است و این درحالیست که هیچ نهاد یا دستگاهی برای کمکرسانی، ارائهی آموزشهای لازم و ساماندهی بیماران آلزایمری وجود ندارد و این افراد در جامعه رها شدهاند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه سایه نوشت: بیماری آلزایمر یکیاز شایعترین عارضههای کهنسالی قرن اخیر است که بهعنوان ازدسترفتن عملکرد طبیعی مغز شناخته شده، اما عمدهی مردم آن را در حد فراموشی ساده میشناسند. این بیماری با نشانههایی همراه است که عامل تشخیص آن، هنگام ارائهی شرح حال بیمار به پزشک هستند، بنابراین شناخت نشانههای اولیهی بیماری کمک بزرگی به درمان و تشخیص زودهنگام آن میکند. این درحالیست که کشور ما در زمینهی ابتلا به این بیماری جزو کشورهای پرخطر محسوب میشود و این روند در سالهای اخیر با روند روبهرشدی ادامهداشتهاست.
براساس آمار منتشره از سوی مرکز دادهپردازی Worldlifeexpectancy ایران یکی از کشورهای با بیشترین میزان بروز بیماری آلزایمر است. دادههای این مرکز براساس اطلاعات آماری مرکز بهداشت جهانی WHO حاکی از آن است که در سال ٢٠١۴ در میان ١١۶ کشور جهان، ایران با شاخص ٧,٧۵ در رتبهی سیام جدول ایستادهاست. در همین جدول، مقام اول مربوط به کشور فنلاند بود که با رقم ۵٣.٧٧ در صدر حضور داشت، اگرچه این آمار در گزارشهای اخیر سازمانهای جهانی تغییراتی یافتهاند، اما نکتهی تلخ ماجرا این است که روند رشد و گسترش این بیماری در جهان بسیار سریع و افزایشی بودهاست. برای مثال، براساس آنچه سایت رسمی آلزایمر با عنوان Alz آمدهاست، غالب جمعیت کشور آمریکا دچار این عارضه هستند که از میان ۵.۴میلیون نفر مبتلا، حدود ۵.٢میلیون نفرشان را سالمندان بالای ۶۵سال تشکیل میدهند. حدود ٢٠٠هزار نفر از مبتلایان هم زیر این سن هستند که نشان میدهد بروز این بیماری اگرچه در ظاهر متاثر از افزایش سن هست، اما الزاما اینگونه نیست که در سنین پایین هم رخ ندهد.
درهمینزمینه خبرگزاری مهر طی گزارشی که ٢٢ تیرماه ١٣٩۵ منتشر کرد از قول فرید براتی سده، رئیس دبیرخانهی سالمندان نوشت: «بیشاز ۷۰۰هزار بیمار مبتلا به آلزایمر در کشور وجود دارد. در واقع از هر ۱۰ نفر در کشور، یک نفر مبتلا به آلزایمر است و این درحالیست که هیچ نهاد یا دستگاهی برای کمکرسانی، ارائهی آموزشهای لازم و ساماندهی بیماران آلزایمری وجود ندارد و این افراد در جامعه رها شدهاند». البته این موضوع زمانی نگرانکننده است که بدانیم در آمارهای جهانی یکی از هر نه نفر ۶۵سال یا بالاتر دچار این بیماری میشوند. براساس این گزارش، انجمن آلزایمر مدعیست که حدود پنجهزار بیمار مبتلا به آلزایمر را تحت پوشش دارد، اما این آمار، تنها مختص تهران است و در دیگر استانهای کشور هیچ نهاد خدماتی برای افراد آلزایمری پیشبینی نشدهاست. بنابراین، وظیفهی سازمان نظام روانشناسیست که با استفاده از توان همهی اعضا و صاحبنظران روانشناسی به موضوع سالمندی ورود کند.
شاید بهترین راه برای جلوگیری از روند این اتفاق، شناسایی عوامل و نشانههای اولیهی بیماریست که کمک میکند، روشهای درمانی نوین را از مراحل ابتداییتر بیماری شروع کد تا به نتایج بهتری هم رسید. برای مثال، ازدستدادن حافظه یکیاز رایجترین نشانههای بیماری آلزایمر است. در واقع وقتی شخص آموختههای جدید خود را از یاد میبرد، اطلاعات در ذهنش نمیمانند و مثلا قادر نیست نام افراد آشنا را بهخاطر بیاورد، با مدرک مهمی برای امکان ابتلا به آلزایمر روبهرو هستیم. این مشکل خود را به شکل پرسشهای متعدد فرد دربارهی مسائل تکراری یا فراموشکردن تاریخهای مهم مانند تولدها یا سالگردها نشان میدهد. ازآنجاکه عملکرد طبیعی مغز با افزایش سن بهشکل عادی نیز کاهش مییابد، بنابراین نشانههای آلزایمر با روند پیری تشدید میشوند. بههمینعلت توصیه میشود که در هنگام بروز نشانهها آنها را نادیده نگرفت.
البته آلزایمر تنها به مسئلهی فراموشکاری محدود نیست و دامنهی عوارض گستردهای را شامل میشود. برای مثال، آلزایمر میتواند بر توانایی فرد در طراحی یک برنامهی ساده هم اثر بگذارد، مثلا حتی در یک دستور سادهی آشپزی هم اختلال ایجاد میکند و فرد نمیتواند سازگاریهای کوچک مانند سرهمکردن یک اسباببازی ساده را انجام دهد. این مسئله باعث میشود چنین افرادی در انجام کارهای مشابه بسیار کند عمل کنند تا از فرط خستگی آن را به کل نیمهکاره رها کنند یا اصلا انجام ندهند. همچنین کارهایی که با عناصر عددی و شمارش در ارتباط هستند، مانند حسابکردن یک دخلوخرج سادهی شخصی، بهشکل آنالیزی دشوار درمیآید و آنها را کاملا گیج میکند. اگرچه اشتباهات مختصر را میتوان به کهولت سن مربوط دانست، اما آلزایمر بر تواناییهای فرد در انجام امور ساده و همیشگی زندگیاش تأثیر منفی میگذارد.
آلزایمر بیماری منجربهفوت نیز شناخته میشود، بهطوریکه تقریبا یکی از هر سه نفر مبتلا به این عارضه خواهد مرد. وقتی بدانیم که هر ۶۶ ثانیه یک بیمار آلزایمری با روند توسعهی بیماری خود روبهرو میشودف میتوان تخمین زد که مخارج درمان، کنترل و سایر عوامل جانبی این عارضه چه هزینههایی را روی دست دولتمردان میگذارد. البته آلزایمر یکیاز بیماریهای موسوم به جنون سالمندیست که اگر مجموع این عارضهها را در نظر بیگریم، کشور نروژ بالاترین آمار را در ابتلایان به آنها دارد و دولت این کشور را ناچار به طرح برنامههایی در جهت کنترل و پیشگیری از آن کردهاست. براساس گزارشی که محققان مرکز IHME انجام دادهاند و نتایج آن در سایت Healthdata منتشر شدهاست، با در نظر گرفتن همهی عوامل همچون، جنسیت، نژاد، سن و سایر شاخصها در ٢۴٠ مورد آلزایمری منجربهفوت بین سالهای ١٩٩٠ تا ٢٠١٣ نشان داد که این عارضه تنها در کشورهای غربی گسترش نداشته و در سایر محدودههای جغرافیایی نیز با رشد سریع آن روبهرو هستیم، تاجاییکه تعداد مرگومیرهای ناشیاز عارضههای جنونی در سطح بینالملل، از سال ١٩٩٠ بهاینسو، دوبرابر شده و از ٧٩۵هزار نفر در سال ١٩٩٠ به حدود ١.٧میلیون نفر در سال ٢٠١٣ رسید. گفتنیست در سال ١٩٩٠، آلزایمر در میان بیماریهای کشنده رتبهی ۴۴ را داشت که درحالحاضر به رتبهی ٢٩ رسیدهاست.
سلامت نیوز: رتبه نگران کننده ایران از نظر ابتلا به آلزایمر در جهان