وجود خون در ادرار از علت تا درمان

وجود خون در ادرار موجب نگرانی افراد زیادی است اما در بیشتر وقت ها نمیتوانید متوجه خونی که در ادرار شماست شوید که در این مواقع باید به آزمایشگاه رجوع کنید تا در آنجا زیر میکروسکوپ متوجه این عارضه شوند. در بعضی مواقع وجود خون چندان هم اهمیت ندارد و ممکن است ناشی از ورزش سنگین باشد ولی گاهی اوقات وجود خون در ادرار شما نشانه بروز مشکل در کلیه و دستگاه تناسلی شماست. در ادامه از علائم تا انواع وجود خون در ادرار را برای شما آورده ایم با ما همراه باشید.

وجود خون در ادرار (هماچوری)
دو نوع خون در ادرار می تواند وجود داشته باشد، یک نوع آنرا خود بیمار می تواند در ادرار مشاهده کند که به آن خون آشکار می گویند و نوع دیگر که خیلی شایع تر است، خود بیمار نمی تواند در ادرار مشاهده کند، بلکه آزمایشگاه گزارش می کند که به آن خون مخفی می گویند.
وجود خون در ادرار به هر میزان هم در زن و هم در مرد دارای اهمیت خیلی زیادی است و گاها نشان از وجود بیماری خطیر مثل سرطان مثانه می باشد.

دو نوع خون در ادرار می تواند وجود داشته باشد، یک نوع آنرا خود بیمار می تواند در ادرار مشاهده کند که به آن خون آشکار می گویند و نوع دیگر که خیلی شایع تر است، این است که خود بیمار نمی تواند در ادرار خون مشاهده کند، بلکه آزمایشگاه گزارش می کند که خون در ادرار وجود دارد که به آن خون مخفی می گویند.
علائم وجود خون در ادرار کدامها هستند؟
بسیاری از مردم که دارای خون مخفی در ادرار هستند، فاقد هرگونه علامتی می باشند. ولی در صورت وجود خون آشکار، ادرار به رنگ قرمز، صورتی و یا به رنگ کوکا کولا خواهد بود. علت این تغییر رنگ وجود گلبول قرمز در ادرار است.

حتی وجود مقدار اندک خون در ادرار سبب تغییر رنگ ادرار می شود. در اکثر موارد که بیمار دارای خون آشکار در ادرار می باشد، فاقد علائم است. ولی اگر خون در ادرار لخته شود، ممکن است منجر به درد بیمار شود.
سیستم ادراری چیست؟
سیستم ادراری مسئول دفع مواد زاید و آب اضافی بدن است. اگر زمانی کلیه های فردی از کار بیفتد اگر مایعات مصرفی را محدود نکند، توسط همان مایعات مصرف شده غرق می شود. سیستم ادراری از دو کلیه، دو حالب، یک مثانه و یک مجرای تشکیل شده است.

کلیه به شکل لوبیا بوده و اندازه آن حدود یک مشت گره کرده می باشد. آنها در وسط پشت و در زیر دنده ها جای گرفته اند. کلیه ها در طرفین ستون فقرات قرار دارند. در روز حدود 200 لیتر خون از کلیه ها عبور می کند که از آن 2-1 لیتر ادرار تولید می شود. ادرار شامل آب اضافی و مواد زاید بدن است. ادرار از طریق دو لوله بنام حالب از کلیه ها بطرف مثانه منتقل شده و در مثانه ذخیره می شود. ادرار در مثانه تا موقع ادرار کردن باقی می ماند و هنگام ادرار کردن از طریق مجرای ادرار از بدن خارج می شود.
چه عواملی سبب ظاهر شدن خون در ادرار می شوند؟
عادت ماهانه، ورزش بیش از حد، فعالیت جنسی، بیماریهای ویروسی، ضربه و عفونت همگی می توانند سبب ظاهر شدن خون در ادرار گردند.

10 علت ادرار خونی

کلیه ها و سایر قسمت های دستگاه ادراری می توانند باعث نشت خون در ادرار شوند.

1- عفونت مجرای ادراری

ورود میکروب (باکتری) به داخل بدن از طریق مجرای خروج ادرار و تکثیر آنها در مثانه باعث ایجاد عفونت ادراری می شود. علائم عفونت ادراری شامل تکرر ادرار، درد و سوزش موقع ادرار کردن و بدبو شدن ادرار است. در برخی افراد بخصوص افراد مسن، تنها علامت عفونت ادراری، مشاهده میکروسکوپی خون در ادرار است.

2- سنگ مثانه یا کلیه

املاح موجود در ادرار تغلیظ شده برخی اوقات رسوب می کنند و باعث تشکیل کریستال هایی در دیواره کلیه و مثانه می شوند. این کریستال ها با گذشت زمان به سنگ های کوچک و سختی تبدیل می شوند.

این سنگ ها اغلب باعث درد می شوند. سنگ کلیه یا مثانه باعث پیدایش خون در ادرار نیز می شود.

3-  عفونت کلیه

عفونت کلیه یا پیلونفریت، در اثر ورود باکتری به داخل کلیه از طریق جریان خون و یا بالا آمدن باکتری از طرف مثانه و از طریق میزنای به داخل کلیه است. علائم عفونت کلیه اغلب شبیه علائم عفونت مثانه است، گرچه عفونت کلیه، بیشتر باعث تب و درد پهلوها می شود.

4- بزرگ شدن پروستات در مردان

غده پروستات در مردان اغلب بعد از سنین میانسالی بزرگ می شود و این امر طبیعی است. وقتی پروستات بزرگ می شود، روی میزنای فشار وارد می کند و مسیر جریان ادرار را می بندد. علائم بزرگی پروستات شامل به سختی ادرار کردن، نیاز فوری به دفع ادرار، تکرر ادرار و مشاهده خون در ادرار (با چشم و یا میکروسکوپ) است.  عفونت پروستات (پروستاتیت) هم این علائم را ایجاد می کند.

5- بیماری های کلیه

گلومرونفریت (التهاب سیستم تصفیه کردن کلیه ها) باعث ادرار خونی (میکروسکوپی) می شود. گلومرونفریت می تواند در اثر یک بیماری سیستمیک مثل دیابت و یا به تنهایی اتفاق بیفتد.

گلومرونفریت می تواند در اثر یک عفونت ویروسی یا استرپتوکوکی، بیماری عروق خونی (واسکولیت) و مشکل ایمنی مثل نفروپاتی ایمونوگلوبولین A رخ دهد که همگی روی مویرگ هایی که خون را در کلیه ها تصفیه می کنند (گلومرولی) تأثیر می گذارند.

6- سرطان

مشاهده خون در ادرار می تواند در اثر سرطان پیشرفته کلیه، مثانه و یا پروستات باشد. متأسفانه ممکن است در مراحل ابتدایی (شروع) این سرطان ها علامتی وجود نداشته باشد. در حالیکه در مراحل ابتدایی و شروع سرطان، امکان درمان بیشتر است.

7- اختلالات ارثی

کم خونی داسی شکل (کمبود ارثی هموگلوبین در گلبول قرمز خون) باعث پیدایش خون در ادرار می شود (قابل مشاهده با چشم و یا میکروسکوپ).

همچنین یک اختلال ارثی به نام سندرم آلپورت (alport) با تأثیر برروی غشای فیلتر کردن گلومرولی در کلیه ها باعث ادرار خونی می شود.

8- آسیب کلیه

برخورد ضربه به کلیه ها در اثر تصادف و یا یک حرکت ورزشی، باعث پیدایش خون در ادرار می شود.

9- داروها

داروهایی که باعث پیدایش خون آشکار در ادرار می شوند شامل آسپیرین، پنی سیلین، هپارین رقیق کننده خون و داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید (سیتوکسان) است.

10- ورزش شدید و سخت

هنوز علت دقیق ایجاد ادرار خونی در اثر ورزش معلوم نشده است. شاید در اثر آسیب مثانه، کم آبی بدن یا شکسته شدن گلبول های قرمز خونی باشد که در ورزش هوازی تند و ثابت رخ می دهد.

ورزشکاران دونده بیشتر دچار ادرار خونی می شوند، اگر چه هر ورزشکاری می تواند بعد از یک تمرین سخت ورزشی دچار ادرار خونی شود.

وجود خون در ادرار را چگونه می توان تشخیص داد؟
وجود خون در ادرار را می توان با آزمایش ادرار تشخیص داد. در آزمایشگاه ظرف مخصوصی به شما داده می شود تا نمونه ادرار را در آن جمع آوری کنید. برای تشخیص خون در ادرار روشهای مختلفی است. یکی از آنها استفاده از نوارهای مخصوص است.

این نوارهای باریک دارای قسمتهای مختلف رنگی هستند که هر قسمت مخصوص تشخیص یک مورد خاص در ادرار مثل قند و گلبول قرمز است. اگر ادرار حاوی گلبول قرمز (خون) باشد، قسمت مربوطه تغییر رنگ می دهد. اگر خون بطور واضح در ادرار دیده شود و یا تست نواری از نظر وجود خون مثبت باشد، آزمایشگاه بررسی میکروسکوپی انجام می دهد تا تشخیص تائید شود. وجود خون در ادرار باید 48 ساعت دیگر توسط آزمایش دوم تائید شود.
درمان وجود خون در ادرار چگونه است؟
باید علت اصلی مشخص و درمان شود. برای تشخیص علت معمولا نیاز به اقدامات اضافی مثل روشهای تصویر برداری، سیستوسکوپی (که در آن با آندوسکوپ مجرای ادرار، پروستات و مثانه بررسی می شوند) و گاها نمونه برداری از کلیه است. اگر وجود خون در ادرار دلیل جدی نداشته باشد نیازی به درمان نیست.
اثرات رژیم غذائی و تغذیه
رژیم غذائی و تغذیه در ایجاد یا پیشگیری از خونریزی از طریق ادرار موثر نیست. ولی باید به خاطر داشت که مصرف بعضی مواد سبب مثبت کاذب شدن نتیجه آزمایش (آزمایش از نظر وجود خون در ادر مثبت است ولی در حقیقت خونی در ادرار وجود ندارد) و یا منفی کاذب شدن نتیجه آزمایش (آزمایش از نظر وجود خون در ادرار منفی است ولی در حقیقت خون در ادرار وجود دارد) می شود.
موارد زیر سبب مثبت کاذب شدن نتیجه آزمایش می شوند:
• آلوده شدن نمونه ادرار با ترشحات واژن
• آلوده شدن نمونه ادرار با بتادین
• کم آبی شدید
• ورزش
• له شدن عضلات مثلا بعلت تصادف
موارد زیر سبب منفی کاذب شدن نتیجه آزمایش می شوند:
• مصرف ویتامین ث
• مصرف کاپتوپریل
• وجود پروتئین در ادرار
• کاهش PH ادرار به کمتر از 5 (خوردن مواد اسیدی)