تعطیلات برای بسیاری از افراد خوب است و سرشار از تفریح اما برای برخی دیگر چنین نیست. فکر کردن به کار های بعد از تعطیلات و یا امتحانات بعد از فرجه باعث به وجود آمدن استرس زیادی در افراد می شود. آیا تابحال به این فکر کرده اید که چگونه می شود این ترس و نگرانی را از بین برد؟
این تعطیلات به خصوص درباره دانشجویانی كه در شهری غیر از شهر خودشان تحصیل می كنند، اهمیت بیشتری دارد، زیرا آنها می توانند مجددا نزد خانواده خود برگردند. به همین دلیل فصل تعطیلات می تواند زمانی پر از خوشی، شادمانی، مهمانی و دوره های خانوادگی باشد، ولی بررسی ها نشان داده اند كه درباره برخی از مردم، فصل تعطیلات، مهمان ناخوانده ای به نام استرس و افسردگی را به همراه می آورد.
این اشخاص ممكن است در طول تعطیلات دچار استرس و خستگی شده، یا انتظارات غیرواقع بینانه ای از خود داشته باشند. نگرانی از نداشتن وقت كافی برای بودن در كنار خانواده و دوستان، مراقبت از والدین مسن، موارد مربوط به خرید هدیه ها و مسائل مالی از عواملی هستند كه می توانند این مساله را تشدید كنند. این مساله می تواند سایر پاسخ های استرس نظیر سردرد، سیگار كشیدن، پرخوری و اشكال در خواب را نیز به همراه داشته باشد.
از كجا می آید؟
تحقیقات نشان داده اند استرس و افسردگی تعطیلات،اغلب نتیجه موضوع مهم است. آگاهی از این نكات كلیدی و مهم به شما كمك می كند تا با آنها آشنایی پیدا كرده و برنامه ریزی های لازم را برای مقابله مناسب با آنها انجام دهید.
خویشاوندان می توانند در هر زمانی موجب برخی ناراحتی ها و ناسازگاری ها و بروز استرس شوند. این موارد ممكن است در دوران تعطیلات بیشتر شود. سوءتفاهم های خانوادگی و برخی تضادها می تواند، این مساله را به خصوص درباره خانواده هایی كه در تعطیلات دور هم جمع می شوند و ارتباط تنگاتنگی دارند، تشدید كند.از طرف دیگر، ملاقات نكردن یكی از اعضای دوست داشتنی خانواده ممكن است باعث احساس تنهایی و غم شود.
مشكلات مالی نیز همانند مسائل خانوادگی، می توانند در هر زمانی از زندگی موجب استرس شوند. در تعطیلات برخی ولخرجی ها به ویژه خرید هدایای گران، مسافرت های پرخرج، غذا و سایر تفریحات می توانند موجب افزایش استرس و نگرانی از آینده شوند. یك مشكل دیگر آن است كه معمولا فرد هدیه دهنده دوست دارد هدیه اش مورد علاقه طرف مقابل یا دوستانش باشد و این موضوع، موجب احساس نگرانی و اضطراب فرد هدیه دهنده در هنگام خرید می شود.
نیازهای بدنی:
اعصاب خوردی ها و خستگی های ناشی از خرید، حضور در مراسم خانوادگی یا گردهمایی ها و تلاش برای تهیه غذا و سایر مواردی كه برای داشتن یك تعطیلات خوب لازم هستند، همگی می توانند موجب اثر معكوس بر تعطیلات شوند. خستگی بیش از حد موجب افزایش استرس می شود و نتیجه آن به وجود آمدن یك چرخه غلط در زندگی و برهم خوردن آرامش است. ورزش و خواب كافی از بهترین پادزهرها برای مقابله با استرس و خستگی هستند و به حفظ آرامش شما كمك می كنند. استرس، ورزش ناكافی و افراط در خوردن و آشامیدن همگی از نشانه های بیماری تعطیلات هستند.
۱۱ قدم تا تعطیلا تی شاد
زمانی كه استرس به اوج خود برسد، متوقف كردن آن مشكل تر از زمان شروع آن است. دانشمندان توصیه های متعددی برای جلوگیری از پیشرفت استرس و افسردگی مزمن دارند. انجام این اقدامات حتی می تواند از به وجود آمدن افسردگی و استرس تعطیلات درآینده جلوگیری كند:
۱) احساسات خود را بشناسید و آنها را تجزیه، تحلیل كنید. چنانچه یكی از نزدیكانتان به تازگی فوت كرده است یا شما قادر به دیدن عزیزانتان هنگام تعطیلات نیستید، طبیعی است كه سرحال نباشید و احساس غم و اندوه كنید. هیچ اشكالی ندارد اگر مدتی به فكر آنها باشید یا حتی با گریه كردن، احساستان را بروز دهید. بدیهی است، در این گونه موارد نمی توانید به خود فشار آورید كه چون فصل تعطیلات است، لزوما باید خوشحال و شاد باشید.
۲) از حمایت دیگران استفاده كنید. چنانچه احساس تنهایی می كنید، بیشتر با خانواده تان بجوشید یا به دیدن دوستانتان بروید. همچنین می توانید در فعالیت های اجتماعی مختلفی كه به كمك شما نیاز است، شركت كنید. در صورت امكان از دیگران نیز برای انجام برخی فعالیت هایتان كمك بگیرید.
۳) واقع بین باشید. خانواده ها غالبا در حال تغییر و رشد هستند. شاید در برخی موارد امكان پذیر نباشد كه تمامی افراد خانواده را كه احتمالا زیاد هم هستند در حین تعطیلات ببینید و یا از آنها بخواهید كه همگی با هم در خانه شما جمع شوند. به جای این كار می توانید از راه های جدیدتری برای برقراری ارتباط و آگاهی از حال یكدیگر استفاده كنید. به عنوان مثال می توانید با فرستادن عكس، ایمیل یا فیلم برخی جشن های خانوادگی فاصله ها را از بین برده، بیشتر احساس نزدیكی كنید.
۴) اختلاف ها را كنار بگذارید. سعی كنید اعضای خانواده و دوستانتان را به همان صورتی كه هستند قبول كنید، حتی اگر آنها مطابق میل و انتظار شما زندگی نمی كنند. فصل تعطیلات زمان مناسبی برای این گونه بحث ها و افسوس خوردن درباره آنها نیست.
۵) هوای جیبتان را داشته باشید. قبل از اینكه بخواهید به خرید هدیه و سوغاتی برای اعضای خانواده یا دوستانتان اقدام كنید، اول تصمیم بگیرید كه چقدر پول می توانید خرج كنید و وضعیت مالی خود را بسنجید. در غیر این صورت، ممكن است در ماه های بعدی همیشه اضطراب پرداخت صورت حساب هایی را كه خارج از توانایی تان هستند، را داشته باشید. می توانید در برخی موارد كاردستی های قشنگی را كه در خانه می سازید، به عنوان هدیه به دوستانتان بدهید و به جای آن به خیریه ها كمك كنید.
۶) برنامه ریزی صحیحی داشته باشید. با برنامه ریزی صحیح دوران تعطیلات می توانید روزهای خاصی را برای خرید، پخت وپز، ملاقات با دوستان و سایر فعالیت ها در نظر بگیرید. این برنامه ریزی موجب می شود و هیچ وقت كارهای شما برای دقیقه ۹۰ باقی نماند.
۷) توانایی نه گفتن داشته باشید. ممكن است در طول تعطیلات خیلی ها از شما درخواست كنند تا در برنامه ها و فعالیت هایشان شركت داشته باشید یا به جشن ها و مهمانی هایشان بروید. طبیعی است كه شما وقت لازم را برای تمامی این فعالیت ها ندارید ولی شاید فكر كنید در صورت نه گفتن، دوستانتان را از خود می رنجانید. توجه داشته باشید بسیاری از مردم شرایط شما را درك می كنند و متوجه هستند كه شما نمی توانید در برخی فعالیت های خاص شركت كنید. اگر امكان نه گفتن ندارید، می توانید به جای زمان از دست رفته، یك كار كم اهمیت تر را حذف كنید.
۸) عادت های سالم خود را فراموش نكنید. به عنوان مثال، اجازه ندهید دوران تعطیلات موجب شوند تا شما عادات رژیم غذایی سالم خود را فراموش كنید و به پرخوری بیش از حد بپردازید. این موضوع باعث می شود پس از اتمام تعطیلات استرس اضافه وزن تان را داشته باشید. می توانید یك خوراكی سبك قبل از مهمانی ها صرف كنید تا اشتهای زیادی برای خوردن شیرینی ها و غذاهای موجود درمهمانی نداشته باشید. همچنین، می توانید برای فعالیت بدنی و ورزش در طول تعطیلات برنامه ریزی كنید.
۹) به خودتان برسید. تحقیقات نشان داده اند اگر تنها روزی ۱۵ دقیقه را برای خودتان كنار بگذارید و طی این مدت با خودتان تنها باشید، می توانید انرژی لازم برای تمركز در فعالیت های بعدی را به دست آورید. می توانید تنهایی به جای خلوت و ساكتی بروید یا حتی یك پیاده روی هنگام شب داشته باشید و ستارگان را تماشا كنید. همچنین می توانید به موسیقی های آرامش بخش گوش فرا داده، در خود آرامش ایجاد كنید و به ذهن خود آرامش بخشید.
۱۰) به یاد داشته باشید كه هیچ كس صد در صد كامل نیست. فیلم های تلویزیونی به خصوص فیلم هایی كه درباره تعطیلات هستند، غالبا پایان های خوشی دارند ولی در زندگی واقعی، مردم نمی توانند تمامی مشكلاتشان را دو سه ساعته حل كنند و برخی از این مشكلات شاید برای همیشه ادامه داشته باشند. ممكن است روزی مجبور باشید تا آخر وقت در اداره بمانید و به همین دلیل جشن شاگرد اول شدن فرزندتان را از دست بدهید یا اینكه یادتان برود زیر غذا را به موقع خاموش كنید. در این شرایط شاید مادرتان شما را سرزنش كند كه حواستان به هیچ چیز نیست و قادر به اداره خود و خانواده تان نیستید. تمامی این موارد ممكن است در یك روز اتفاق بیفتد ولی به خاطر داشته باشید این موارد همگی طبیعی هستند و هیچ كس نمی تواند صد در صد كامل باشد.
۱۱) در صورت نیاز به پزشك مراجعه كنید. علی رغم تمامی تلاش ها، باز ممكن است شما همچنان احساس غم یا اضطراب داشته باشید و شدیدا درگیر مشكلات جسمی، اختلال در خواب، ناامیدی، تحریك پذیری و ناتوانی در مقابله با امور روزمره زندگی تان شوید. اگر این احساسات برای چند هفته طول كشید، بهتر است نزد پزشكتان بروید و با وی مشورت كنید.
دانشمندان بر این باورند آشنایی با این مساله كه تعطیلات می تواند استرس و افسردگی را بدتر كند، می تواند یك نكته كلیدی در به حداقل رساندن استرس تعطیلات باشد. در هر حال، همیشه همه چیز مطابق میل ما پیش نمی رود. بنابراین ضمن آشنایی صحیح با این مساله می توان قدم های فعالانه و موثری برای جلوگیری از استرس و افسردگی در تعطیلات برداشت. در این صورت حتی ممكن است از دوران تعطیلاتتان بیش از آنچه كه فكر می كردید، لذت ببرید.
