لوچی چشم نوزاد مسئله ی نگران کننده برای والدین. همیشه چیزی در نوزادان تازه به دنیا آمده وجود دارد که پدر و مادر را نگران میکند و یکی از آن موارد استرابیسم میباشد. استرابیسم یا همان ناهمگونی در چشم کمی نگران کننده است ولی مسئله اینجاست که تنها کمی نگران کننده است و پدر و مادر از این موضوع میگذرند. باید به این عارضه بیشتر بهش توجه شود چرا که هرچه زودتر به لوچ بودن چشم رسیدگی شود درمان آن راحت تر است. به عبارتی درمان لوچی تنها به شدتِ آن بستگی ندارد، بلکه به این مسأله که مشکل با چه سرعتی تشخیص داده شده و درمان شود نیز مربوط است. در ادامه به طور مفصل به مغوله ناهمگونی چشم نوزاد خواهیم پرداخت.
نوزادان و مغوله ی استرابیسم:
در نوزادانِ تازه متولد شده، امری طبیعی است که در چند ماه اول زندگیشان چشم‌ها سرگردان باشند و گاهی چپ شوند. اما زمانی که کودک 4 تا 6 ماهه شد، چشم‌ها معمولاً صاف می‌شوند. در صورتی که یک یا دو چشم همچنان به سمتِ داخل، بیرون، بالا و یا پایین بروند، حتی اگر این حالت چشم‌ها گهگاه اتفاق بیافتد، به احتمال زیاد کودک دچارِ اختلالی است که «لوچی» یا «استرابیسم» نامیده می‌شود.
اگر این مشکل زود شناسایی شود با روش های امن و مؤثری قابلِ درمان است. اما در کودکان بسیار مهم است که این درمان هر چه سریع‌تر صورت بگیرد. صبر کردنِ زیاد و یا بررسی بیش از حد و وسواس گونه، موجبِ فوتِ وقت شده و ممکن است باعث شود کودک برایِ همیشه دید و بینایی خود را از دست بدهد.
در مورد لوچی (استرابیسم)
لوچی انحراف و یا سرگردانی یک یا هر دو چشم به سمت داخل (ایزوتروپی)، خارج (اگزوتروپی)، بالا (هایپرتروپی)، یا پایین (هیپوتروپی) است. این مشکل ممکن است ثابت و دائمی باشد و یا به گونه‌ای باشد که والدین تنها گاهی اوقات متوجهِ آن شوند (برای مثال زمانی که کودک خسته است و یا به شیئی در فاصله بسیار نزدیک به خود نگاه میکند).
لوچی می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد و یا بعداً در دورانِ کودکی ظاهر شود. در بیشترِ موارد علتِ بیماری ناشناخته است. با این وجود کودکانی که دارای سابقه این بیماری در خانواده خود هستند، بیشتر به این مشکل دچار می‌شوند (پس بیماری ممکن است زمینه ژنتیکی داشته باشد).
اکثرِ کودکان مبتلا در سنینِ بینِ 1 تا 4 سالگی تشخیص داده می‌شوند. ابتلا به این مشکل پس از 6 سالگی بسیار نادر است. در هر صورت هر زمان که این مشکل را تشخیص دادید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا کودکتان را به متخصصِ چشمِ اطفال ارجاع دهد. شاید لازم باشد که کودک به متخصص اعصاب نیز مراجعه کند تا دیگر احتمالات کنار گذاشته شوند و مطمئن شوید که لوچیِ او ناشی از عواملِ دیگری نیست.
چگونه بینایی تحتِ تأثیر قرار می‌گیرد؟
هنگامی که چشمی دچارِ انحراف می‌شود، چشمِ سالم یا چشمی که انحراف کمتری دارد، غالب می‌شود. در نتیجه دیدِ سالم عادی می‌ماند، زیرا ارتباط با مغز و عملکردِ خود را به آن گونه که باید حفظ کرده است؛ اما چشمِ منحرف، مغلوب و یا ضعیف‌تر به آن گونه که باید نمی‌تواند تمرکز کند و بنابراین ارتباطش با مغز به درستی شکل نمی‌گیرد.
اگر این مشکل درمان نشده باقی بماند، مغز تصویری که از چشم منحرف دارد را حذف و رد کرده و از آن چشم پوشی میکند که این منجر به آمبیلیوپی (تنبلی چشم=چشم قادر به تمرکز بر روی جزئیات نیست) و یا حتی از دست دادنِ دائمیِ دید می‌شود.
همچنین انحرافِ طولانی مدتِ چشم توانایی ادراکِ عمق و دیدِ سه بعدی را مخدوش کند.
نشانه‌ها و علائم
اکثرِ کودکانِ مبتلا به لوچی (استرابیسم) از مشکلاتِ چشمشان شکایت نمی‌کنند. معمولاً یکی از افرادِ خانواده و یا معلم متوجه انحرافِ چشمِ کودک می‌شود. برخی از بچه‌ها ممکن است از دوبینی شکایت کنند، به این معنا که شیئی را دو تا ببینند؛ در حالی که در واقع یکی وجود دارد و یا بگویند که به طورِ کلی در دیدنِ اشیا مشکل دارند.
در کودکانِ کوچک‌تر که هنوز قادر به بیانِ مشکلاتِ بینایی خود نیستند، ممکن است مشاهده کنیم که چشمان شان گاهی چپ می‌شود و یا سرِ خود را کج می‌کنند تا شیئی را واضح‌تر ببینند.
اگر هر کدام از علائمِ مذکور را مشاهده کردید کودک را نزدِ پزشک ببرید. او می‌تواند در صورت نیاز کودک را به چشم پزشکِ اطفال ارجاع دهد.
درمان
درمانِ استرابیسم، به علت زمینه‌ای و شدت انحراف چشم بستگی دارد. این مشکل با عینک و یا جراحیِ ماهیچه چشم درمان می‌شود. در مواردی استفاده از قطره چشم و یا بستنِ یکی از چشم‌ها نیز می‌تواند مفید باشد.
همچنین گاهی اوقات دوربینی، نزدیک بینی (میوپی) و آستیگماتیسم (تاری دید) می‌تواند موجبِ لوچی چشم در کودکان بسیار کم سن شود. این بچه‌ها ممکن است از استفاده عینک سود ببرند.
به کودکی که تنبلی چشم و لوچی دارد ممکن است توصیه شود که چشمِ سالمِ خود را ببندد. این کار موجب می‌شود که چشمِ لوچ و تنبل، مجبور شود بر اشیا تمرکز کرده و عملِ دیدن را انجام دهد. در طولِ زمان این روشِ درمان می‌تواند موجب شود که چشمِ ضعیف قوی‌تر شود. گاهی اوقات این عملِ برقراری تعادل میان قدرتِ عضله هایِ هر دو چشم لازم است.
معمولاً لازم است که کودکان به مدت چند ماه تا چند سال و در هر روز به مدتِ 2 تا 3 ساعت در ساعاتِ بیداریِ خود، از این چشم بند استفاده کنند. در مواردِ شدید‌تر شاید لازم باشد که از چشم بند به مدت 6 ساعت و یا بیشتر در روز استفاده شود.
مجبور کردنِ نوزادان و یا نوپایانِ به استفاده از این چشم بند در ابتدا برای والدین امری مشکل است اما پس از چند بار استفاده، در نهایت کودک به حضورِ چشم بند عادت میکند و آن را به عنوانِ بخشی از زندگیِ روزمره خود می‌پذیرد (درست مانندِ مسواک زدن).
با این وجود گاهی اوقات، علیرغمِ تلاشِ بسیارِ والدین، کودک از پوشیدنِ چشم بند خودداری میکند. در این موارد، به جایِ چشم بند، قطره آتروپین تجویز می‌شود. درست همانندِ چشم بند، قطره آتروپین در چشمِ سالم و غیر منحرف ریخته شده و دیدِ آن را به طورِ موقت تار و مخدوش میکند؛ همین امر موجب می‌شود که کودک مجبور شود از چشمِ ضعیف و تنبل و یا منحرف کار بکشد و آن را تقویت کند.
اگر عینک، قطره آتروپین یا چشم بند مؤثر واقع نشدند، ممکن است جراحیِ ماهیچه چشم توصیه شود. این جراحی شاملِ گشاد یا تنگ کردنِ ماهیچه‌هایی می‌شود که باعثِ سرگردانی و انحرافِ چشم می‌شوند.
هر چند که جراحی یک اقدامِ نسبتاً شدید است، اما بی‌خطر و مؤثر بوده و معمولاً به نگه داشتنِ کودک در بیمارستان و بستریِ او نیاز ندارد.
چشم انداز بیماری
اصلاح شدنِ لوچی تنها به شدتِ آن بستگی ندارد، بلکه به این مسأله که مشکل با چه سرعتی تشخیص داده شده و درمان شود نیز مربوط است.
در 8 سالگی رشدِ بیناییِ کودک کامل شده و ارتباطِ چشم‌های او با مغز در سال‌های قبل از این سن به طورِ تدریجی شکل می‌گیرد. بنابراین در صورتِ وجودِ مشکل در این روند، مداخله سریع (قبل از شکل گیری و تکمیل ارتباطات)، امری ضروری است.
هر چقدر این بیماری زودتر تشخیص داده شده و درمان شود، کودک شانسِ بیشتری برایِ داشتن چشم‌هایی صاف، بینایی خوب و ادراکِ درست از عمق، خواهد داشت. با این وجود مطالعات نشان داده‌اند که کودکانِ بزرگ‌تر، نوجوانان و حتی بزرگسالان نیز می‌توانند تا حدی از درمان سود ببرند.
جنبه اجتماعیِ لوچی یا استرابیسم نیز نباید نادیده انگاشته شود؛ صاف بودنِ چشم‌ها در سلامتِ تصویرِ ذهنی فرد از خودش، و داشتنِ روابطِ بین فردی خوب، بسیار مؤثر است (چه این فرد کودک باشد و چه بزرگسال).
خوشبختانه وقتی می‌توان این بیماری را تشخیص داد و به طورِ مؤثر درمان کرد، با قدری توجه میتوانید مانع از بروز مشکلات بینایی و حتی از دست دادنِ دید در کودکتان شوید.