وقتی با گزیدگی حشرات و حیوانات مختلف مواجه می شویم چه علائمی در بدنمان بروز خواهند دارد مهمترین نشانه ها برای گزیدگی کدامند توصیه های مهم اورژانسی برای گزیده شدن توسط حیوانات و حشرات را در ادامه برایتان آورده ایم با ما همراه باشید
علایم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا و کبود شدن رنگ لب ها از جمله مواردی هستند که سریعا باید به اورژانس مراجعه شود…
علایم گزیدگی با افعی
درد تیز و سوزاننده در محل گزش که در عرض 5-1 دقیقه بعد از گزش ظاهر می شود.
تورم در محل گزیدگی نیم تا 4 ساعت بعد از گزش که ممکن است در عرض 24-12 ساعت افزایش یابد و کل اندام مبتلا را درگیر نماید.
در طی 26-24 ساعت پس از گزیدگی افعی، ممکن است تاول های کوچک در محل ایجاد شوند.
تهوع و استفراع، بی حسی در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گزگز نوک انگشتان، تب و لرز، تعریق، ضعف و بی حالی، سرگیجه.
اختلالات انعقادی خون: یکی از مشخص ترین و مهم ترین علایم و نشانه های گزیدگی با افعی ها بوده و به صورت خونریزی از بینی، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونریزی در شکم و داخل چشم و مغز بروز می نماید.
اختلال در عملکرد کلیه، کاهش سطح هوشیاری و شوک قلبی – عروقی.
علایم گزیدگی با مار کبری و مار مرجان
افتادگی پلک ها، خواب آلودگی، ضعف عضلانی، فلج، اختلال تکلم و تنفس، آبریزش از دهان، استفراغ و تهوع.
علایم گزیدگی با مار آبی (دریایی)
درد عضلانی و تغییر رنگ ادرار به رنگ قهوه ای یا سیاه.
اقدامات خارج از بیمارستان در مارگزیدگی
کودک را آرام کنید و از حرکات بیش از حد او جلوگیری کنید.
کودک مارگزیده را باید از محل حادثه (جهت جلوگیری از حمله مجدد مار) دور کرد.
عضو محل گزیدگی مار را باید بی حرکت و هم سطح یا کمی پایین تر از سطح قلب نگه داشت.
بستن یک نوار محکم و پهن، چند انگشت بالاتر از محل گزیدگی مار به ویژه اگر محل گزیدگی در دست ها یا پاها باشد. بستن نوار نباید آنقدر سفت باشد که جریان خون اندام را مختل کند. اگر ورم باعث سفت شدن نوار شد، آن را باز کنید و از محلی بالاتر ببندید. هر 10 تا 15 دقیقه، به مدت یک دقیقه نوار را باز کرده و دوباره ببندید. این کار باید تا زمان آماده شدن پادزهر ادامه یابد.
در مارگزیدگی باید از سرد کردن عضو با آب سرد یا یخ خودداری کرد.
در صورتی که انتقال کودک به بیمارستان بیش از یک ساعت طول کشد، روی هر یک از سوراخ های نیش به طور موازی با هم با وسیله ای تیز و استریل، خراش هایی به طول تقریبی 7-6 میلی متر و عمق 3 میلی متر ایجاد نمایید و عمل مکش را با دهان یا دستگاه مکنده به مدت 30 تا 60 دقیقه ادامه دهید. در صورت وجود زخم در محوطه دهان از انجام مکش با دهان خودداری کنید.
هر چه سریع تر کودک مار گزیده را به اورژانس بیمارستان منتقل کنید و زمان را با تلاش برای کشتن یا گرفتن مار از دست ندهید.
اگر طی 5 سال اخیر مصدوم مار گزیده، واکسن کزاز تزریق نکرده است به پزشک اطلاع دهید.
علایم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا و کبود شدن رنگ لب ها از جمله مواردی هستند که سریعا باید به اورژانس مراجعه شود.
گزش عقرب
کودکان زیر سه سال، بیماران قلبی، دیابتی، معلولان حرکتی و بیماران مبتلا به آلرژی در معرض خطر بالای حساسیت پس از گزش می باشند.
گزش متعدد در ناحیه سر و گردن خطرناک تر است. بهتر است در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید.
گزش عقرب می تواند منجر به بروز درد شدید در ناحیه گزش شود اما علایم تهدید کننده حیات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ می دهد.
تورم ناشی از گزش عقرب، عموما محدود به ناحیه گزش است و احساس بی حسی و سوزش در ناحیه گزش برای 4 تا 6 ساعت به وجود می آید و معمولا پس از 24 ساعت بهبود می یابد.
زنبور گزیدگی
زنبور گزیدگی ممکن است در اثر نیش انواع زنبور مانند زنبور عسل و زنبور سرخ بروز کند.
نیش زنبور عسل ماده، به کیسه محتوی زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقی می ماند و محتویات کیسه زهر به زخم منتقل می شود.
در مورد نیش زنبور عسل، برداشتن سریع نیش از روی زخم، جهت جلوگیری از ورود بیشتر سم به زخم ضروری است.
علایم زنبور گزیدگی معمولا در عرض چند ساعت ناپدید می شود.
اگر فرد زنبور گزیده مشکل تنفسی داشت و یا تورم شدید و سریع در محل گزش بروز کرد، باید به پزشک مراجعه نماید.
زنبورها و زنبورهای سرخ به طور مکرر نیش می زنند و محل گزش آنها به سادگی عفونی می شود.
چنانچه گزش زنبور در نقاط مختلف و آن هم در ناحیه گردن و سر بروز نماید، جدی تر است و می تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
کودک زنبور گزیده را برای چند روز از نظر تشدید درد یا باقی ماندن تورم یا علایم شبیه آنفولانزا و یا تب تحت نظر قرار دهید و در صورت بروز این علایم سریعا به پزشک مراجعه کنید.
به طور کلی کودک باید از دست زدن به جانوران گزنده خودداری کند.
از پوشیدن لباس هایی با رنگ روشن در کودکان و استفاده از عطرهای تند در مناطقی که حشرات زیادی دارند، جدا خودداری کنید؛ زیرا تمام این موارد باعث جذب زنبورها می شود.
روی محل زنبور گزیدگی کمپرس سرد یا کیسه محتوی یخ قرار دهید و به طور متوالی هر 15 دقیقه یک بار کیسه یخ را از روی پوست بردارید. از قرار دادن مستقیم یخ روی پوست اجتناب کنید و از گرم کردن موضع بپرهیزید.
حشره دراکولا
حشره دراکولا یا بند نه نیش می زنند و نه گاز می گیرند بلکه ترکیبات سمی و محرکی ترشح می کنند که باعث ایجاد زخم های پوستی و چشمی می شود.
سم حشره دراکولا یا بند باعث ایجاد صدمات بافتی، زخم و تاول می شود. علایم به صورت قرمز شدن موضعی، جوش های کوچک همره با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست می باشد.
درمان قطعی برای سم حشره دراکولا یا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتی خود به خود خوب می شود.
له شدن حشره دلاکولا یا بند روی پوست و یا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشدید زخم های روی پوست خواهد شد.
برای تخفیف عارضه پوستی سم حشره دراکولا، می توان در ساعات ابتدایی، با آب و صابون معمولی محل عارضه را شستشو داد و با تمیز نگه داشتن محل عارضه می توان از بروز مشکلات ثانویه از جمله عفونت های باکتریایی جلوگیری کرد. همچنین هر چه پوست مرطوب تر باشد شدت عارضه بیشتر است.
به طور تجربی استعمال الکل سفید بر روی موضع آلوده به سم حشره دراکولا یا بند می تواند در کاهش علایم موثر باشد.
با رعایت چند نکته ساده می توانیم از کودکان خود در برابر گزش حشرات محافظت کنیم.
برای پیشگیری از گزش حشرات می توان علاوه بر نصب توری به پنجره ها، پوشیدن لباس های محافظت کننده و آستین بلند در محیط های باز غیر شهری، از پشه بند و مواد حشره کش در شب استفاده کرد.
نگهداری حیوانات خانگی باعث تجمع بیشتر حشرات می شود. بنابراین لازم است نگهداری حیوانات اهلی توأم با رعایت بهداشت باشد.
اگر در محل زندگی درختان زیادی وجود دارد باید برای پنجره های خانه از توری استفاده شود و در پارک ها از آویختن لباس ها روی درخت خودداری شود.
ماهنامه پیام سلامتی – دکتر سهیلا خزاعی
