برخی افراد از ارزش های درونی خود بی اطلاع هستند و نمیدانند ویژگی های روحی خود را به چه صورت باید حفظ و مدیریت کنند خصوصیات درونی و روحی افراد مختلف با هم متفاوت است اما ارزش قائل بودن برای خویشتن بسیار حائز اهمیت است
فدر گذشته این واژه با مفهومی مادی و اقتصادی و کمّی و سنجشی به کار میرفت و متوجه مقدار و کمیت، نسبت به مقداری دیگر یا مقدار معیار بود.
کاربرد واژه ارزش در مفهوم معنوی ابتدا یک کاربرد استعاری بود. یعنی همانگونه که برای امور مادی ارزش قائل میشدند همین واژه را بهگونهای استعاری برای امور معنوی نیز به کار گرفتند. به تدریج این کاربرد استعاری چنان بر کاربرد اصلی غلبه پیدا کرد که حتی امروز گاه ارزش را صرفا در مفهوم معنوی آن به کار میگیرند. ارزشهای فردی عبارتند از اشیا یا عقایدی که به طور فردی مورد توجه و در مقابل ارزشهای فردی، ارزشهای اجتماعی قرار دارند که از اندیشهها، هنجارها و اشیای مادی که متعاقب با اعمال متقابل اجتماعی، عقاید و ارزشهای روانی مساعدی در پیرامون آنها جمع میشود و متکی بر تجربیات مثبت هستند، شناخته میشوند. جامعهشناسان با ارزشهای اجتماعی سروکار دارند، در حالیکه بیشترین توجه روانشناسان به ارزشهای فردی و تعیین حدومرز آن چه از نظر روانی یا اجتماعی و جسمانی معطوف است.
نکته جالب این که بسیاری از افراد از ارزشهای فردی خود آگاهی ندارند و نمیدانند که چطور دست به انتخاب میزنند. بیخبری ما از ارزشهای درونیمان باعث میشود دست به انتخابهایی بزنیم که رسیدن به آنها برای ما رضایت درونی نمیآورد. انتخاب اهداف با توجه به ارزشهای درونی و انتخاب اهداف بدون توجه به این فهرست در رضایت درونی ما تاثیرگذار است. وقتی کارهای ما مخالف با ارزشهای ما باشد دچار ناراحتی و افسردگی می شویم . علاوه بر رضایت درونی، کشف و نوشتن فهرستی از ارزشهای درونی باعث میشود انتخاب و تصمیم گیری سادهتر صورت پذیرد و زمان زیادی صرف آن نشود. نکته اصلی در شناخت ارزشها این است که دانستن آن، تعیین کننده هویت فردی شماست و اینکه شما از زندگی چه میخواهید. ارزشها جهت یاب درونی شما به سمت یک زندگی موفق همراه با رضایت و شادمانی هستند. به عنوان نمونه اگر کمک به دیگران در فهرست ارزشهای شما جایی نداشته باشد شما نمیتوانید شغلی مانند پرستاری داشته باشید و از آن راضی باشید. بنابراین پیش از انتخاب و تلاش برای هر هدفی فهرستی از ارزشهای خود تهیه و تنظیم کنید. پرسشهای زیر به شما کمک می کند تا ارزشهای خود را کشف کنید:
در زندگیام برای چه کسی بیشترین احترام را قائلم؟ چرا؟
بهترین دوست شما کیست؟ سه خصوصیت اصلی او را ذکر کنید.
اگر می توانستید از یک ویژگی خاص بیشتر بهرهمند شوید، آن ویژگی چه خواهد بود؟
سه چیزی که بیش از هرچیز از آن نفرت دارید کدام است؟
در جهان کدام سه نفر هستند که از آنها نفرت دارید و چرا؟
کدام ویژگی ، صفت یا خصوصیت شخصی را دارید که دیگران بیشتر از همه از آن تعریف می کنند؟
سه مورد از ارزشهایی که میخواهید به فرزندانتان انتقال دهید کدام است؟
اگر به اندازه کافی پول داشتید و قرار بود که همین فردا برای همیشه بازنشسته شوید، کدام ارزشها را همچنان حفظ میکردید؟
دوازده خصوصیت برتر یک زن و مرد ایدهآل چیست؟
اکنون با پاسخ دادن به این پرسشها شما فهرستی از ارزشهای خود را دارید. داشتن فهرستی از ارزشها و اولویتهایی که شما از بین آن ها برمیگزیند، کلید اصلی انتخابهای شما هستند. هرچه این انتخابها آگاهانهتر صورت گیرد، شما نقش موثرتری در تصمیمگیریها و تعیین مسیر سرنوشتتان خواهید داشت.