روزهایی که هوا آفتابی و نور خورشید زیاد است، میتواند روحتان را پرواز دهد، اتفاقی که بهندرت در روزهای ملالتبار ابری رخ میدهد. با این حال، چشمهای ما ممکن است نسبت به نور روشن آسیبپذیر باشد و بیآنکه متوجه شویم، دچار آسیب شود. البته همه ماجرا به تابستان ختم نمیشود، بیماریها و اختلالهای چشمی زیادی وجود دارد که رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی غلط میتواند آنها را به ما تحمیل کند.
لابد آن وقت باید از این دکتر به آن دکتر برویم. خب بهتر نیست قبل از آنها به فکر پیشگیری باشیم؟چشمها آنقدر حساساند که باید بیش از همه اندامهای دیگرتان مراقب آنها باشید. محافظت از چشم در روزهای آفتابی و پرنور تابستان از جمله موضوعات مهمی است که باید آن را یاد بگیریم.در اینجا به نکات مهمی در ارتباط با همین مسئله میپردازیم.
مراقب آب مروارید باشید
آبمروارید درواقع نقاط کدر و تیرهای است که به مرور زمان در عدسی چشمها تشدید پیدا میکند. بیشتر بخش عدسی چشم ما را آب و پروتئین تشکیل میدهد. آبمروارید زمانی رخ میدهد که این پروتئینها به یکدیگر چسبیده و به شکل توده شوند. این مسئله باعث میشود که عدسی چشمهایمان حالت تیره پیدا کند. این تیرگی بر بینایی ما تاثیر گذاشته و اغلب آن را تار میکند.
آب مروارید، بیماریای شایع در افراد مسن بوده و از هر سه فرد بالای ۶۵سال، یک نفر دچار آن است. عدسی چشم را که بهخاطر آبمروارید حالت تیره پیدا میکند، میتوان طی یک عمل یک روزه برداشت. طی این عمل عدسی چشم ما با یک عدسی مصنوعی تعویض میشود. احتمالا مجبور میشوید برای مدتی روی چشمتان از پدهای مخصوص استفاده کنید و چشمپزشک هم برایتان قطرههای مخصوص تجویز خواهد کرد.
شاید در میانسالی سراغ شما هم بیاید
AMD نام نوعی بیماری است که در آن قدرت بینایی بخش مرکزی چشمهایتان را از دست میدهید. این مشکل اغلب برای هر دو چشم و در یک زمان رخ میدهد و معمولا به مرور پیشرفت کرده و بدتر میشود، بنابراین ممکن است در آغاز نتوانید آن را تشخیص دهید. دو نوع AMD وجود دارد؛
AMDخشک: این بیماری زمانی آغاز میشود که سلولهای موجود در جسم زرد بهخاطر رسوب پروتئین چرب یا همان دروسن آسیب ببیند. در این وضعیت قدرت بینایی شما به مرور کمتر میشود. این مشکل معمولا زمانی آغاز میشود که هیچ نوع مشکلی را نمیتوانید در ارتباط با قدرت بینایی خود تشخیص دهید. از هر ۱۰موردی که AMD دارند ۹موردشان در این دستهبندی قرار میگیرند.
AMDتَر: این بیماری زمانی رخ میدهد که رگهای خونی غیرعادی شکل گرفته و به سلولهای موجود در جسم زرد آسیب وارد میکند. این جسم زرد ناحیهای کوچک در مرکز شبکیه شماست، درواقع بخشی از چشم که به شما امکان میدهد آنچه را که در امتداد دیدتان قرار دارد، ببینید. از طرفی کمک میکند بتوانید جزئیات چیزی را که جلویتان قرار گرفته، مشاهده کنید. این بیماری از AMD خشک حادتر و جدیتر است.
نور آفتاب را دستکم نگیرید
اگر زمان زیادی را در نور زیاد سپری کنیم و از چشممان محافظت نکنیم، خطر پیشرفت این بیماریها هم افزایش مییابد. با این حال، اینها تنها بیماریهایی نیستند که نور مسبب آنهاست:
-سعی کنید از پلک چشمها و خود چشمها محافظت کنید. این ناحیه از پوست بسیار حساس و ظریف بوده و بهراحتی توسط پرتوهای فرابنفش آسیب میبیند.
-وقتی قرنیه زمان زیادی درمعرض پرتو فرابنفش قرار میگیرد، این مسئله میتواند منجر به بروز آفتابزدگی روی بافتهای حساس آن شود. این بیماری که آن را بهنام التهاب قرنیه بهخاطر پرتو فرابنفش میشناسند، میتواند دردناک باشد و منجر به کاهش قدرت بینایی شود.
پرتو فرابنفش از منابع مختلفی ساطع میشود ازجمله خورشید، لامپهای خورشیدی، لامپهای هالوژن و بازتاب نور خورشید.
-بیماریای بهنام «ناخنک چشم» میتواند روی سفیدی چشمهایمان تاثیر بگذارد که درواقع توموری است که در بخش ملتحمه چشم و اغلب در کنج داخلی چشم شما رشد میکند. در اکثر موارد این مشکل نیازی به درمان ندارد اما اگر مشکلی برایتان پیش آمد حتما به چشمپزشک مراجعه کنید.
-حساسیت به نور ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد، حتی اگر فرد دچار بیماری شاخصی نباشد که مسبب آن شود. میزان حساسیت برخی از ما نسبت به نور نسبت به دیگران بیشتر است و چشمان ما با بالا رفتن سن بهمراتب حساسیت بیشتری به نور پیدا میکند.
چطور از چشمها مراقبت کنیم
عینک مناسب بخرید
وقتی عینک میخرید، حتما از این مسئله مطمئن شوید که میزان محافظت آنها در برابر پرتو فرابنفش بالاست. درواقع میزان محافظت یک عینک مطلوب در برابر این پرتو باید حدود ۴۰۰ باشد و روی برچسبش نوشته شده باشد و بتواند در برابر پرتوهای فرابنفش نوع A و نوع B از شما محافظت کند.
از محافظ چشم استفاده کنید
شما میتوانید این محافظها را به منظور محافظت بیشتر از چشم در برابر پرتوهای فرابنفش روی عینکتان بزنید. آنها بسیار شبیه خود عینک هستند اما کمی بزرگتر و دارای محافظهایی در بخشهای کناری هستند که مانع از ورود نور و برخورد با چشم میشود. از طرفی طوری طراحی شدهاند که از ورود نور از قسمت بالا هم جلوگیری میکنند.
کلاه لبهدار را امتحان کنید
کلاههایی که لبه بلندی دارند در برابر نورهای درخشان و شفاف خصوصا در ساعتهای بسیار روشن روز، بیشتر از چشم محافظت میکنند.
چند نکته مهم برای حفظ سلامت چشم
از آنجا که قدرت بینایی با بالا رفتن سن کم میشود، تقریبا تمام ما باید وقتی به ۶۵سالگی میرسیم، از عینک آفتابی یا لنزهای تماسی استفاده کنیم. علاوه بر اینها، کارهای دیگری هم هست که در اینجا به برخی آنها اشاره میکنیم:
۱.بهطور منظم چشمهایتان را چک کنید
بیشتر نگرانی افراد ۴۰تا ۷۵ساله بهخاطر کم شدن و از بین رفتن قدرت بیناشیشان است که نتوانستهاند کاری برایش انجام دهند. بهترین روش برای اطمینان از سلامت چشمها آن است که بهطور منظم به متخصص مراجعه کنید و آنها را چک کنید و پیش از آنکه تغییری در وضعیت بیناییتان رخ دهد؛ مثلا دچار آب سیاه چشم یا آبمروارید شوید، پزشک بتواند آن را تشخیص دهد. اگر سنتان بالای ۶۰سال است باید هر دو سال تست NHS (برای سنجش بینایی) انجام دهید.
۲.خودتان مشکل را تشخیص ندهید
آمار نشان میدهد از هر ۱۰نفر بیش از یکنفر اغلب برای مشکل چشمی و گرفتن عینک، نزد پزشک نمیرود، بلکه عینک آماده تهیه میکند. توصیه ما این است؛ این کار را نکنید! تنها در موارد نادر است که احتمال دارد هر دو چشم به مقدار یکسانی به ترمیم نیاز داشته باشند. قبل از هرچیز به پزشک مراجعه کنید.
۳.به منبع روشنایی نگاه کنید
برای آنکه بتوانید در ۶۰سالگی با وضوح و کیفیت خوب همهچیز را ببینید، چشمهایتان باید قدرت آن را داشته باشند تا سه برابر نور بیشتری را نسبت به زمانی که ۲۰سال داشتید دریافت کنند، بنابراین از این مسئله اطمینان حاصل کنید که خانهتان نور کافی داشته باشد و تا حد امکان روشنایی روز به داخل آن بیاید. در اینجا به نکات جالبی در اینباره میپردازیم:
-شیشه پنجرههایتان را تمیز نگه دارید و تا جایی که امکان دارد پردهها را بکشید.
-مطمئن شوید که در بالا و پایین پلکانها، نور خوبی وجود دارد.
-برای مطالعه از چراغهای رومیزی انعطافپذیر استفاده کنید.
-هر جا که امکان داشت، از لامپهای فلورسنت استفاده کنید، این لامپها نور زیادی تولید کرده و گرمای کمی دارند.
۴.سیگار را ترک کنید
تحقیقات نشان میدهد سیگار کشیدن باعث آسیب به بافتهای چشم شده و خطر از دست دادن قدرت بینایی را دو برابر میکند. درواقع مصرف سیگار میتواند خطر تباهی لکه زرد (AMC) را با بالا رفتن سن افزایش دهد و از طرفی ارتباطی نزدیک با بروز آبمروارید دارد. از طرفی میتواند منجر به وخیمتر شدن مشکلات بینایی مرتبط با دیابت شود.
۵.تحرک و ورزش را فراموش نکنید
سعی کنید ورزشهایی در سطح متوسط انجام دهید مانند پیادهروی معمولی، چراکه میتواند از چشمهایتان محافظت کند و با مراقبت از ساختار و عملکرد سلولهای عصبی در شبکیه، از کم شدن قدرت بینایی بهخاطر بالا رفتن سن جلوگیری کند. باید سعی کنید با ورزش مرتب، همواره وزنتان را در سطح متعادلی نگه دارید؛ چراکه این کار مانع از بروز مشکلات چشمی مرتبط با بیماریهایی مانند دیابت نوع دو و سکته مغزی میشود.
-ویتامینE که در میوههای دانهدار، آجیل و غلات کامل وجود دارد و میتواند خطر آبمروارید را کاهش دهد.
-اسیدهای چرب حاوی امگا۳ که در ماهیهای چرب، گردو و روغن کتان وجود دارند و باعث مقاومت بیشتر شبکیه و محافظت از آن میشوند.
-کاروتینوئیدها که در سبزیجات برگدار سبز وجود دارد و میتواند از جسم زرد –یعنی بخش مرکزی شبکیه- محافظت کند.
مجله سیب سبز: