4

مراقبه به مجموعه تمرینات و فعالیت هایی گفته می شود که انجام آنها باعث رسیدن به حالتی از هوشیاری می شود. این عمل جنبه ای فلسفی و عرفانی دارد و در بسیاری از ادیان مراقبه به صورت های گوناگون وجود دارد. اما از اگر بخواهیم از دیدی دیگر به این عمل نگاه کنیم ، مراقبه فعالیتی است که باعث سلامت و آرامش جسم می شود.

 در مراقبه شخص با تمام وجود تمرکز و توجه خود را بر روی یک زمینه و موضوع متعالی متوجه می سازد و به نوعی تمرکز هدایت شده مبادرت می ورزد. برای رسیدن به این درجه از خلسه و جذبه روحی کوشش آگاهانه و فعال صورت می گیرد. در گذشته های دور این امکان وجود داشت که مردم به دور از زندگی پیچیده و استرس زا در یک خلوت نسبی، ساعت ها به مراقبه و تفکر و تأمل بپردازند، و در مورد مشکلات و مسائل مختلف و متعدد بیندیشند. برای کسانی که در آن زمان می زیستند مراقبه کردن دست یافتنی تر و راحت تر از مراقبه در جهان صنعتی قرن بیستم بود. شکل های مختلفی از مراقبه را می توان در مکاتب و مذاهب مختلف چون بودائی، مسیحیت، اسلام، یهود، یوگا و… یافت ولی به اختصار در این نوشتار به دو نوع مراقبه که بسیار متداول و مؤثر است اشاره می شود.

۱) مراقبه راهگشا:

از طریق آن شخص ذهن خویش را برای ورود و دریافت تجارب و دریافت های جدید صاف می گرداند. در این مراقبه شخص هیچ کاری انجام نمی دهد، به چیزی نمی اندیشد و راحت و ریلکس تمامی ذهن و جسم خود را رها می سازد. تمامی افکار و احساسات را از ذهن خویش دور کرده و از انحراف و غوطه ور شدن در ذهنیات مغشوش جلوگیری می کند، و رها شده و ریلکس به تماشای روشنی ذهن و افکار و درک فوق العاده می نشیند.

۲) مراقبه متمرکز:

که در آن شخص با توجه و تمرکز فعال بر یک شیء، یک جمله، یک فکر و… نتیجه مطلوب را به دست می آورد. در این گونه مراقبه تمرکز روی شیء یا فکر صورت می گیرد، به طوری که تمامی توجه شخص بر روی ماهیت آن شیء یا فکر تمرکز می یابد، بدون توجه به رابطه موجود بین آن شیء و یا آن فکر با فکر دیگر، در واقع تمامی مسائل حول و حوش آن را نادیده انگاشته و سعی می کند فقط بر مورد تمرکز خود به مراقبه بپردازد. در شرق متدهای عمیق و جالبی برای مراقبه وجود دارد که شخص مراقبه کننده به وسیله یک مطلع کارآزموده راهنمائی می شود تا این که به درجه ای از تعالی و تکامل دست یابد. شما هم مراقبه متمرکز را شروع کنید و بدانید که تمام پیشرفت یک انسان از تمرکز بالا ناشی می شود. ممکن است با آدم هائی در زندگی مواجه شوید که قادر به انجام امور خارق العاده ای باشند البته به غیر از موارد نادری که این موهبت ها اعطاء الهی است. در سایر موارد تمرین و تمرکز شخصی به مرور زمان توانائی انجام این امور را به این اشخاص می دهد. در عین حال که روش های بسیاری برای انجام مراقبه وجود دارد ولی در تمام آن ها روش اصلی یکی است. در زیر به یک روش عملی تقریباً استاندارد می پردازیم که می توانید برای ریلکسیشن و رهاسازی جسم و روحتان از تنش ها و استرس و به طور کلی تمام افکار منفی که در طول روز در بدن شما جمع شده است، استفاده کنید.

روش عملی:

۱) با چشمان بسته در وضعیتی راحت قرار بگیرید. سعی کنید که بدنتان کاملاً آرام و با حداکثر آرامش قرار داشته باشد. البته نحوه راحت بودن به چند نوع می تواند باشد ابتدا این که در سر و صدا انجام این تمرینات تقریباً بی فایده است که هیچ، بیشتر استرس را در افراد افزایش می دهد. پس اولین نکته آرامش محیط شماست. دومین موضوع نحوه قرار گرفتن بدنتان است شما می توانید بر روی یک صندلی که در آن احساس آرامش می کنید بنشینید این بستگی به خودتان دارد که چه شرایطی را انتخاب کنید. روش دیگر این که بر روی تختخواب دراز بکشید سعی کنید از دراز کشیدن روی فرش اکیداً خودداری کنید. بر روی تخت نباید پستی و بلندی باشد یعنی حداقل این که پای شما نباید نسبت به کمر و ران در مکان بالاتری قرار داشته باشد دلیلش هم این است که باعث خواب رفتگی عضلات پا می شود. در مورد وضعیت سرتان هم می توانید از بالش استفاده کنید چون هیچ منعی وجود ندارد البته اگر بالش ضخامت کمتری داشته باشد بهتر است و کسانی هم که می توانند بدون بالش بر روی یک محیط صاف دراز بکشند هم نتیجه بهتری خواهد داشت. زمان انجام دادن فقط به خودتان بستگی دارد. ولی باید زمانی باشد که دلهره انجام کاری را نداشته باشید چون تأثیرات معکوسی در درازمدت بر روی روانتان خواهد داشت.

۲) تمامی عضلات خویش را شل کنید، این کار را می توانید از پای راست شروع کنید و رو به بالا این جریان ریلکس کردن را ادامه دهید تا جائی که کاملاً تمام بدنتان در آرامش غوطه ور شود. برای اطمینان از ریلکس کامل عضلات بدن یک بار دیگر هم از سر شروع به شل کردن بدن کنید.

منظور از ریلکس کردن بدن این است که در هنگامی که روی تختخواب دراز کشیده اید و یا روی صندلی نشسته اید، تمام حواستان را بر روی اعضاء بدن به ترتیبی که شروع می کنید متمرکز کنید و در همین حالت ماهیچه های بدن را شل کنید به طوری که هیچ حسی روی آن عضو نداشته باشید. تا به آخر که یک یک اعضاء را شل و راحت می کنید.

۳) تنفس عمیق را با شمارش همراه کنید. به صورتی با شماره یک هوا را به داخل ریه بکشید و با شماره دو تخلیه کنید. این عمل را تا شماره پنجاه ادامه دهید و در این حال باید تمام توجه شما به نحوه تنفس متوجه باشد.

این عمل باید حداقل ۲۰ بار انجام شود. نکته مهم این است که نباید با سرعت این تنفس را انجام دهید و باید یک فاصله چند ثانیه ای بین هر تنفس باشد.

۴) پس از اتمام عمل شمارش، بدن خود را رها کنید، و خود را به صورتی راحت و رها شده تصور کنید.

۵) آنچه را که در حال وانهادگی و رهائی به ذهن شما می رسد، بدون کوشش در تجزیه و تحلیل آن، پس از پایان مراقبه یادداشت کنید. در مراقبه مهم این است که خود را به تمام معنی رها کنید نه این که بخوابید و یا فکرتان را بر روی موضوعی خاص متوجه کنید که برایتان اهمیت دارد، زیرا باعث می شود که شما به دنبال راه حل ها البته به صورت آگاهانه و به صورت تحلیلی بروید. شاید در ابتدا ۲ تا ۳ ماه لازم باشد که فقط طریقه درست مراقبه کردن را بیاموزید و بتوانید آرامش و تمرکز بهتر خود را بیابید.

به هر حال پس از مدتی چنان یگانگی و راحتی و صلح و صفائی را در خودتان احساس می کنید که روز به روز موجب موفقیت شما می شود و مشکلات یکی پس از دیگری از شما دور می شود و شما تکامل یافته و آسوده خاطر می توانید با گسترش تدریجی این مراقبه با بذرافشانی فکری بر روی مسائل دلخواه خویش به مراقبه بپردازید و برای مسائل و مشکلات و ایده های خود راه حل های عمیق و جالبی بیابید. این روش مراقبه در اصل یک نوع از عمل خود هیپنوتیزم است که به صورتی مبتدی تر بیان شده است.