یبوست چه نوع عارضه ای است این بیماری با چه نشانه هایی در افراد مختلف ایجاد خواهد شد چه روش های درمانی برای برطرف کردن یبوست به مبتلایان کمک خواهند کرد ایجاد یبوست و نفخ شکم بستگی به مصرف چه خوردنی ها و خوراکی هایی است چه داروهایی برای این اختلال گوارشی موثرتر هستند؟
یبوست چیست ؟
هنگامی که حرکات روده به درستی انجام نشود و یا تعداد حرکات از حالت طبیعی کمتر شود، یبوست اتفاق می افتد. متوسط زمان هر حرکت روده ای از فردی به فرد دیگر متفاوت است برای همین فردی ممکن است سه بار در روز دفع داشته باشد و شخص دیگری دو بار در هفته دفع کند. به طور کلی اگر فردی در طول مدت 3 روز دفعی نداشته باشد مدت زمان زیادی حساب میشود زیرا پس از این زمان مدفوع سخت شده و دفع آن مشکل میشود.
عامل ایجاد یبوست چیست؟
یبوست معمولا به دلیل اختلالات عملکردی روده رخ میدهد تا مشکلات ساختاری. علل اصلی و عمده یبوست شامل موارد زیر میباشد:
دریافت میزان ناکافی آب روزانه
ناکافی بودن فیبر در رژیم غذایی
تغییر رژیم غذایی معمول و روتین، مثلا در مسافرت
عدم تحرک کافی و ورزش نکردن
مصرف میزان زیاد محصولات لبنی در روز
استرس
نگهداشتن و عدم دفع در مواقعی که احساس میکنید باید دفع کنید
استفاده زیاد از ملین ها که در طولانی مدت حرکات روده را تضعیف میکنند
هایپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید
بیماریهای عصبی مثل MS (اسکلروز چندگانه) و پارکینسون
مصرف داروهای حاوی کلسیم و آلومینیوم
قرصهای ضد افسردگی و قرص آهن
دپرس بودن و افسردگی
اختلالات گوارشی و تغذیه ای
بارداری
سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome)
سرطان کولون
در موارد بسیار معدود هم عدم عصب رسانی کافی به ماهیچه های روده باعث بوجود آمدن یبوست میشود.
یبوست چیست و چطور درمان میشود ؟
بطور کلی علامت های ایجاد یبوست شامل موارد زیر هستند:
دفع کمتر از دوبار در هفته و یا سختی در مدفوع کردن
ورم کردن ناحیه شکم و روده ها و دردناک بودن ناحیه
درد
استفراغ
چطور یبوست را تشخیص دهیم؟
اکثر مردم برای تشخیص به آزمایشات خاص و متفرقه احتیاج ندارند، ولی تعداد کمی از بیماران که با مشکلات جدی مواجه شده اند به آزمایشات تکمیلی احتیاج دارند. اگر یبوست شما برای بیش از دو هفته طول کشیده است لازم است به پزشک مراجعه کنید تا منبع اصلی ایجاد بیماری شناسایی و برطرف شود. اگر یبوست به دلیل سرطان کولون باشد، تشخیص زود هنگام و درمان بسیار حائز اهمیت می باشد.
تست هایی که پزشک شما ممکن است درخواست کند شامل:
آزمایش خون در صورت مشکوک بودن به اختلالات هورمونی
رادیوگرافی با ماده حاجب از کولون
کولونوسکوپی
ولی اکثر مبتلایان هیچکدام از موارد بالا را نشان نمیدهند و از دو عارضه زیر رنج میبرند:
رکود کولون: وضعیتی که حرکات کولون به سختی انجام میشود و مدفوع پیش نمیرود.
انسداد روده: وضعیتی که شخص نمیتواند مدفوع را خارج کند .
چطور از یبوست جلوگیری کنم؟
برای پیشگیری از ابتلا به این حالت، کارهای مختلفی میتوانید انجام دهید که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
رژیم غذایی مناسب با مقدار فیبر بالا انتخاب کنید. میوه ها، سبزیجات و بقولات، نان گندم و سریالها (مثل برشتوک) مواد غنی از فیبر هستند. فیبر و آب به کولون کمک میکنند تا مدفوع را به جلو پیش برد.
روزانه در حدود یک و نیم تا دو لیتر آب و یا سایر نوشیدنیها را مصرف کنید (مگر در شرایطی که توسط پزشک از اینکار منع شده باشید). مایعات حاوی کافئین مثل قهوه و نوشابه ها اثرات آبزدایی و دهیدراته کردن دارند، پس تا زمان بازگشت عملکرد روده به حالت طبیعی از مصرف این مایعات خودداری کنید. همچنین بعضی افراد باید از مصرف شیر و محصولات لبنی نیز خودداری کنند.
به طور مرتب ورزش کنید.
هنگام احساس نیاز به تخلیه، خودداری نکنید، سریع به دستشویی رفته و دفع کنید.
اگر دچار یبوست شدم چکار کنم ؟
اگر یوبس شده اید اقدامات زیر را امتحان کنید:
روزانه 4 لیوان بیشتر آب بنوشید (مگر در شرایطی که منع پزشکی داشته باشید)
نوشیدنی های گرم را امتحان کنید، به خصوص در صبح
به رژیم غذایی خود میوه و سبزیجات اضافه کنید
آلو (آلو طلایی) و یا مواد حاوی گندم مصرف کنید
در صورت لزوم از داروهای ملین استفاده کنید. یکی از داروهای مناسب بیزاکودیل است ولی برای بیشتر از دو هفته نباید از دارو استفاده کرد و مصرف بیش از حد مجاز آنها (بیشتر از دوز تجویزی) علائم شدید و تهاجمی دارد.
همچنین لازم است در موارد زیر نزد پزشک معالج بروید اگر:
در مدفوع خون مشاهده کردید
دچار کاهش وزن شده اید و تغییری در رژیم غذایی نداشتید
درد بسیار شدید داشتید
بیش از دو هفته از مدت زمان یبوست شما گذشته باشد
عصرعلم
