ایجاد انحراف در انگشتان شصت پا به چه دلایلی رخ خواهد داد چه عواملی در بروز این عارضه نقش دارند این بیماری هالوکس والگوس نامیده می شود می خواهیم به روش های پیشگیرانه در برابر این عارضه اشاره کنیم و توصیه های مفید در این زمینه را مطالعه کنیم
هالوکس والگوس چیست؟
هالوکس والگوس (انحراف انگشت شست پا) به صورتی است که اولین مفصل MTP به سمت بیرون منحرف می شود. انحراف 15-20° غیر عادی استکه باعث ناراحتی حرکتی (بیومکانیک) پا می شود.
این وضعیت می تواند باعث جابجایی اولین مفصل MTP شود به صورتی که شست پا روی انگشت مجاور قرار گیرد. جابجایی شست پا به طرفین باعث ایجاد پیشامدگی در سر استخوان متاتارسال می شود ؛ (پینه پا) که اغلب حاوی یک کیسه پر از مایع است و هنگامی که به کفش مالیده می شود فرد احساس درد می کند. در ادامه مقاله با علت و دلایل و درمان هالوکس والگوس (انحراف انگشت شست پا) آشنا می شویم.
دلایل
پینه پا معمولاً شایع است اما علت دقیق شیوع آن هنوز ناشناخته است. اغلب سوابق ژنتیکی تاثیر گذار است. زنان بیشتر از مردان مبتلا می شوند. بروز و شیوع آن در کودکان کمتر است و با افزایش سن افزایش می یابد. از آنجایی که عوامل بروز روی هر دوپا اثر می گذارد، این وضعیت معمولاً دوطرفه است، گرچه می تواند در سمتی بیشتر از سمت دیگر به چشم بخورد. نوع کفش بر بروز انحراف انگشت شست تاثیر دارد.
شیوع این اختلال در بزرگسالانی که کفش نمی پوشند کمتر است. اما به این معنی نیست که کفش باعث بروز این اختلال می شود . کفش های تنگ می توانند باعث درد شست پا و انحراف شوند. بسیاری از کفش های مد روز تنگ و باریک هستند تا پا را جذاب تر نشان دهند. پاشنه های بلند پاها را به سمت پایین کفش می کشند و این بر مشکل می افزاید. اما باید توجه داشت که مشکلات کفش فقط محدود به افراد دنباله رو فشن و مد نمی شود. نتایج تحقیقی در استرالیا نشان داده است که افراد مسن تر معمولاً کفش های تنگ و نامناسبی می پوشند، مخصوصاً زنان مسن.
شیوع انحراف انگشت شست پا در زنان بیشتر است. شاید کفش هم عامل آن باشد. رقصنده ها فشار زیادی به مفصل MTP وارد می کنند اما رقص باعث ایجاد پینه پا نمی شود.
همچنین موارد انحراف انگشت شست پا در صخره نوردان مشاهده شده است.
نشانه های انحراف انگشت شست پا
گرچه شرایط بیمار هم ناخوشایند است اما نشانه ها معمولاً در اثر درد ایجاد می شود. درد معمولاً پیشرونده است و می تواند سالها ادامه داشته باشد. تناوب یا مدت درد شاید به تازگی افزایش پیدا کرده باشد و فعالیت هم بر شدت درد اضافه کند.
ممکن است بیمار درد عمیق یا شدیدی را هنگام راه رفتن در مفصل MTP شست پا احساس کند و این درد هنگام انجام فعالیت های خاصی تشدید شود. این می تواند نشانه از بین رفتن غضروف داخل مفصلی باشد.
همچنین ممکن است در اثر ناراحتی/تحریک شدن پا با کفش، دردی در سر متاتارسال احساس شود و احتمال می رود انحراف یا برآمدگی بزرگتر شده باشد.
درباره محدودیت در حرکات فیزیکی و روزانه سوال کنید تا شدت درد را تشخیص دهید. بپرسید چه چیزی درد را برطر می کند. گاهی فقط عوض کردن کفش می تواند باعث برطرف شدن درد شود. ممکن است سابقه تروما یا آرتریت های التهابی وجود داشته باشد.
نشانه های نادرتر شامل سوزش و درد و همچنین سوزن سوزن شدن در سطح پشت پینه پا باشد که نشان دهنده گیر افتادگی عصب پوستی پشتی است .
همچنین ممکن است بیمار علائمی را توصیف کند که در نتیجه تغییر شکل استخوان بوجود آمده اند از قبیل روی هم افتادن انگشتان پا، یا دردناکی انگشت دوم، کراتوز بین انگشتی یا زخم سر متاتارسال داخلی بدون اینکه بیمار از پینه پا شکایتی داشته باشد.
درمان
بایستی اطلاعات و توصیه های کامل درباره انحراف انگشت شست پا به بیمار داده شود. توصیه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
کفش مناسب بپوشند
کفش با بند قابل تنظیم بپوشند.
از پوشیدن کفش های تنگ اجتناب کنند.
بدانند که پینه پا پیشرفت می کند و درمان های غیر جراحی علائم را بهبود می بخشند اما مانع پیشرفت پینه نمی شوند.
با وجودیکه ظاهر و ظاهر مفصل تغییر شکل یافته هم اهمیت دارد، مهم ترین دلیل جراحی وجود درد است نه وجود تغییر شکل.
معاینات پزشکی
پزشک ، پاها را هنگامی که بیمار روی پا ایستاده است معاینه می کند. البته بخش مهم معاینه هنگامی باید انجام گیرد که بیمار روی پاها نایستاده باشد. به قدم زدن بیمار نگاه می کند. می تواند متوجه شدت درد و مشکلاتی که در اثر این عارضه بوجود آمده اند شود و راه رفتن غیر نرمال می تواند به عامل کمک کننده که نتیجه این عارضه است اشاره کند.
پزشک به موقعیت شست پا نسبت به انگشتان دیگر توجه می کند. می تواند زیر، رو یا مجاور انگشت کناری باشد.
به برجستگی داخلی مفصل توجه کنید قرمزی یا bursa نشان دهنده فشار کفش و سوزش است.
به طیف حرکت مفصل MTP شست پا توجه کنید. میزان عادی خمش بین 75-65 درجه با خم شدن کف پا کمتر از 15 درجه است. به وجود درد، صدای خش خش یا هر دو توجه کنید. درد بدون صدا می تواند نشانه سینوویت باشد.
به هر کراتوزی که نشان دهنده اصحاک غیر طبیعی در گام برداشتن است توجه کنید.
تغییر شکل های همراه با این عارضه می تواند شامل تغییر شکل انگشت دوم یا کف پای منعطف یا سفت باشد. ناپایداری در انگشت دوم می تواند باعث پیشرفت انحراف شست شود زیرا نمی تواند به عنوان تکیه جانبی به خوبی عمل کند.
هنگامی که بیمار ایستاده است به هرگونه علائم زیر توجه کنید: افزایش دور شدن شست از خط میانی در خط قاطع (transverse) و جلوی سطح عرضی، افرایش برجستگی داخلی، تغییر در خم شدن مفصل.
همچنین به وضعیت عمومی پوست و پالس های جانبی توجه نمایید. اگر جراحی لازم باشد، ضروریست که جریان خون محیطی برای بهبودی کافی باشد.
درمان با داروها
مسکن ها شامل داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی می شود که می توانند درد را کاهش دهند و شرایط را قابل تحمل تر کنند. تزریق استروئید به درون مفصل می تواند درد و تورم را برطرف کند.
درمان غیر دارویی
هیچ گونه شاهدی مبنی بر مزایای دراز مدت فیزیوتراپی وجود ندارد.
ممکن است آرتوز با اصلاح برخی ناهنجاری های مرتبط به برطرف کردن درد کمک کند.
درمان با جراحی
نتایج مدیریت احتیاطی به قدری ضعیف است که ممکن است عمل جراحی توجه بیمار را جلب کند. می توان بدون بوجود آمدن اثر معکوس در نتیجه کار جراحی را به عقب انداخت اما با اینحال جراحی می تواند درد را از همان ابتدا برطرف نموده و رضایت بیمار حاصل شود.
در صورتی که مفاصل دردناک، تغییر حالت مفاصل، درد یا ناراحتی هنگام پوشیدن کفش، اختلال در فعالیت های روزانه و ناراحتی های پا دارید بهترین درمان برای شما، درمان با جراحی است.
اشعه ایکس درجه انحراف نشان می دهد و می تواند رگ به رگ شدن مفصل را نشان دهد. در بیمار مسنی که جراحی تشخیص داده شده است، آزمایش های روتین برای ارزیابی مناسب بودن جراحی ضروریست.
پیامدها
در نظر گرفتن این موضوع می تواند مفید باشد زیرا اصلاح عوامل بیومکانیک می تواند از چرخش بیش از حد و پیشرفت این ناهنجاری جلوگیری کند.
هنگام قدم زدن هالوکس و دیگر انگشتان در محور طولی پا به صورت موازی قرار دارند. این مسئله صرفنظر از اینکه پای جلو چقدر خمیده یا از خارج از مرکز است صحت دارد.
کشیدگی تاندون اداکتور، عضله اکستانسور بلند شست و تاندون های فلکسور شست نشان می دهد که انگشت شست و دیگر انگشتان به صورت موازی هستند.
جابجایی مفاصل به تاندون ها مزیت مکانیکی می دهد و این مفاصل را بیشتر جابجا می کند. در این حالت در میانه مفصل (با فشار به سمت طرفین) کشش بوجود می آید.
فشار میانی باعث می شود رباط ها کشیده شوند و استخوان از پشت اولین سر متاتارسال رشد کند. فشار طرفین باعث می شود استخوان کنجدی در وضعیت خارج از مفصل به سمت طرفین باقی بماند. تغییر شکل به سمت طرفین و میانه اتفاق می افتد و این بر غضروف مفصلی اثر می گذارد.
ارتوپد
