شاید شما هنگام رویارویی با افراد فقط به صحبت های آنها توجه کنید و یا توجه زیادی به حالت های چهره ی آنها نداشته باشید. شاید هم فقط به خنده یا حالت عصبانیت فرد توجه کنید. اما جالب است که بدانید حرکات چهره ی افراد بیش از 10 هزار نوع مختلف است.
فایده دیدن چهره های مختلف افراد را نمی توان ناچیز شمرد. ما حیواناتی اجتماعی هستیم و به همین علت است كه زندانیان از تنبیه سلول انفرادی بسیار می ترسند. زمانی كه ما با دوستان خود مشغول شوخی و خنده هستیم ، اثر این شادی فقط در آن زمان نیست ، بلكه این اثر خواهد گذاشت . بیشتر كودكان به طور طبیعی یاد گرفته اند كه چگونه با رویارو شدن با والدین و همسالان خود منظورشان را بفهمانند، اما متاسفانه در دنیای مدرن امروز این گونه برخوردها رو به كاهش است . كودكان مدت زیادی را با بازیهای رایانه ای می گذرانند و روابط كودكان روبه كاهش است. مطالعات نشان داده كه این امر می تواند مشكلاتی را در روابط آینده فرد به وجود آورد. بدون تجربه كردن احساسات دیگران ، كودكان در خطر منزوی و ناامیدشدن قرار دارند. افزایش رایانه ها به معنی كاهش دریافت تاثیر سایر چهره هاست. بیشتر ما می توانیم براحتی و بدون تلاش ، حالات خود را با كمك چهره بیان كنیم و ببینیم دیگران بدون فكر كردن درباره آن چه احساسی نسبت به آن خواهند داشت. بعضی افراد نمی توانند حالتهای مردم را بشناسند ، درك كنند و نمی دانند چگونه به آنها واكنش نشان دهند، مثلا بعضی می گویند: رابطه بصری برقرار كردن بسیار مشكل است ، و وقتی كه به طرف مثابل نگاه می كنم ، درست مثل این است كه به خورشید خیره شده ام و حتی گاهی كه بیشتر از یك ثانیه به چشمهای فردی نگاه می كنم ، چشمهایم می سوزد.
آیا خندیدن واقعا می تواند شما را شاد كند؟
فعالیت های عضلانی حاصل از خندیدن ، باعث ترشح هورمون سروتونین در مغز می شود. این ماده نقش مهمی در شاد نگهداشتن افراد دارد. وقتی كه با دوستان خود مشغول خندیدن هستیم ، اثرات این خنده ها فقط محدود به آن زمان نیست ، بلكه در زمانهایی كه توقع نداریم، بر ما اثر می گذارند. دكتر مادان كاتاریا كه اعتقاد زیادی به ایده «خنده ، بهترین درمان است » دارد، در این خصوص مطالعاتی انجام داده است . او گروههایی را تشكیل داده است . او گروههایی را تشكیل داده كه هر روز صبح با هم ملاقات می كنند و فقط می خندند. او معتقد است كه حتی خنده های ساختگی و ظاهری ، تاثیرات فیزیكی مثبتی بر ما می گذارند و با تمرینات كافی می توان خنده واقعی را براحتی به دست آورد. او می گوید: «بهترین راه برای افزایش خوش خلقی ، خندیدن بدون دلیل است.»
دروغ یا واقعیت ؟
انسان برای بیان حالات می تواند از چهره به جای رفتار و حركات استفاده كند. برای شروع ، باید بگوییم كه انواع مختلفی از خنده ها وجود دارند؛ از خنده های ساختگی كه برای پوشاندن سایر احساساتمان از آنها استفاده می كنیم . بجز خنده حاصل از شادی واقعی ، خنده های دیگر علایم اجتماعی هستند و بیشتر افراد برای پوشاندن احساسات واقعی شان از آنها استفاده می كنند. این گونه خنده ها را براحتی می توان انجام داد، ولی خنده های واقعی ناشی از شادی غیر قابل جعل هستند.
راز خنده های واقعی ناشی از شادی، از چشم آغاز می شود. خنده های واقعی نه تنها به شما بلكه به افرادی كه در اطراف شما هستند نیز این احساس خوب را می دهد. پس مهارت در انجام و درك حالات امر مهمی است كه هر فرد به عنوان یك موجود اجتماعی به آن احتیاج دارد.
آیا می توان گفت فردی در حال دروغ گفت است ؟
پروفسور پول اكمن برای تشخیص دروغگویان توسط سایر افراد تحقیق می كند. افراد غیر متخصص و افراد عادی فقط از راه حدس و گمان و یا شانس می توانند بگویند كه فردی در حال دروغ گفتن است . پروفسور اكمن، افراد حرفه ای را كه شغل آنها بستگی به یافتن حقیقت و دروغ دارد مانند پلیس ها ، قاضی ها و روان شناسان و افرادی كه تست دروغ می گیرند مورد آزمایش قرار داد. آنها نیز نمره ای بهتر از افراد عادی نگرفتند. در نتایج جالبی كه به دست آمد، گروهی از افراد توانستند دروغگویان را تشخیص دهند. یك سوم افرادی كه برای سازمان های سری كار می كنند، نمره ای بیش از ۸۰ درصد گرفتند.
آنها چه می دانند كه بقیه نمی دانند؟ با توجه به تحقیقات پروفسور اكمن ، آنها حالتهای ریز و ظریفی از چهره فرد را می بینند كه فقط برای كسری از ثانیه رخ می دهند و این حالات ممكن است بسادگی یك چین ابرو باشد.
چگونه حالات صورت به روابط روزانه ما كمك می كند؟
تماسهای بصری و تكانهای سر ، اثرات موثری بر مكالمات ما می گذارند . یك تكان سر در هنگام گفتگو نشان می دهد كه فرد ، سخنان گوینده را می فهمند و میل دارد كه گوینده ادامه دهد. تكان دادن سریع و مستمر سر نشاندهنده این است كه فر می خواهد صحبت كند. حركات سر ، حركات موزونی هستند كه فرد بدون حرف زدن منظور خود را می رساند.
رابطه بصری در مكالمات ، ضروری است و ما در هنگام صحبت بیش از ۷۵ درصد مدت مكالمه را به فردی كه با او صحبت می كنیم ، نگاه می كنیم و حتی لازم است لبهای ما هنگام صحبت دارای حركات واضح و قابل ملاحظه و تا حدی قابل لبخوانی باشند . باید توجه داشت كه در برخی شرایط خیره شدن ممكن است نادرست شمرده شود.
حالتهای هم با حركات لبها و ابروها به وجود می آیند. بالابردن ابروها نوعی علامت تعجب مجازی در پایان جمله است . در برخی موارد نمی توانیم چیزهایی را كه می خواهیم بگوییم و مجبوریم از حركات زیركانه استفاده كنیم.از وقتی اتومبیل اختراع شد، برخی در این فكرند، چرا زمانی كه ما رانندگی می كنیم ، نسبت به سایر شرایط اینقدر بی تفاوت رفتار می كنیم . چرا این گونه رفتارها برای عابران پیش نمی آید؟
در برخورد دو عابر به هم ، تنشها و عصبانیت های حاصل از عبور یك موتور سوار از مسیر دیگری به وجود نمی آید . متخصصان دلیل این كه عابران (افراد پیاده ) در هنگام برخورد حالت تهاجمی به خود نمی گیرند را رد و بدل كردن علایم كوچكی می دانند كه نشاندهنده نوعی عذرخواهی است و زمانی كه در ماشین هستیم ، این علایم را نمی توانیم ببینیم.و همین امر در خصوص نامه های الكترونیكی نیر صادق است . فرد خواننده نمی تواند حالتهای واقعی صورت فرد فرستنده را ببیند. اگر امكان این بود كه صورت فرد فرستنده دیده شود، می شد از بروز برخی مشكلات جلوگیری كرد. البته امروزه در برخی نامه های الكترونیكی از علایمی استفاده می شود كه حالات انسان را با استفاده از چهره های نمادین تا حدی به فرد گیرنده منتقل می كند. اما هنوز هم مشكل به طور كامل حل نشده و بهترین راه ملاقات رویارویی است. تقریبا تمام حالات ما ریشه بیولوژیكی دارند. چهره عصبانی ما به طور غریزی در بیشتر موارد برای حفاظت از چشمان است وقتی با خطر حمله فردی مواجه می شویم ، حالات چهره طوری تغییر می كنند تا از چشم محافظت كنند.
مواظب عكس العمل های خود باشید…
همان طور كه گفته شد ، ابروها در هنگام عصبانیت برای محافظت از چشمها تا روی چشم پایین می آیند. در هنگام ترس، فعالیت دستگاه عصبی بدن زیاد می شود و ضربان قلب و تنفس افزایش می یابند. بدن برای فشار فیزیكی آماده می شود و بخشی از واكنش بدن ، حالات صورت است. چشمها برای دریافت حداكثر اطلاعات ممكن از محیط ، تا حد امكان باز می شوند. غشای جلویی مغز در برابر عصبانیت واكنش نشان می دهد. این بخش مغز با تجربه های دریافتی آموزش می بیند، به طور مثال اگر روزی از در جلویی ساختمان وارد شویم و یك شوك الكتریكی از در به شما وارد شود ، این قسمت از مغز به شما یادآوری می كند تا دفعه بعد این كار را تكرار نكنید. درباره عصبانیت هم همین طور است ، مغز به دنبال عكس العمل مربوط به آن مساله می گردد و با توجه به آن واكنش نشان می دهد. در بیماران روانی ، غشای جلویی مغز در برابر حالت عصبانیت از خود واكنش نشان نمی دهد و این امر را شاید بتوان دلیل مخرب اجتماعی این گونه افراد دانست . بیماران روانی نمی توانند در برابر اشیا مانند افراد سالم عكس العمل نشان دهند.
خنده به عنوان درمان …
به گفته برخی محققان ، وقتی كه در حال خنده هستیم ، اكسیژن بیشتری دریافت می كنیم كه باعث آرامش سریع شما می شود. خنده یكی از بهترین روشهای دور كردن اضطراب است . به گفته محققان ، اضطراب باعث ایجاد بیش از ۷۵ درصد بیماری هاست كه از آن جمله افسردگی است. خنده یكی از بهترین روشهای درمان است و تا به حال صدها نفر با كمك خنده از حالت افسردگی نجات یافته اند.
