پولیپ های کولون، همچنین به عنوان پولیپ روده بزرگ شناخته شده، غده ای است در سطح روده بزرگ ظاهر می شود. شما می توانید بیش از یک پولیپ داشته باشید، و آنها ممکن است صاف یاشکل دار باشند, خوش خیم یا سرطانی باشند. به گفته موسسه ملی دیابت و هاضمه و کلیه؛ پولیپ ها ی صاف احتمال زیاد دارند که سرطانی شوند
برخي از بيماراني که به ما متخصصان گوارش مراجعه مي کنند، ممکن است با تشخيص هايي نظير پوليپ روده مواجه شوند. بيشتر اين بيماران پس از آنکه مي فهمند پوليپ همان توده‌هاي کوچکي است که در روده بزرگ يا راست روده ظاهر مي شود، دچار نگراني مي شوند و تصور مي کنند که سرطان گرفته اند اما در يک جمله بايد گفت که اغلب پوليپ‌ها خوش خيم و غيرسرطاني هستند.
پوليپ‌ها از پوشش داخلي روده بزرگ منشأ مي گيرند. معمولا هيچ علامتي ندارند و اغلب به طور تصادفي کشف مي شوند. به عنوان مثال در خلال يک آزمايش غربالگري جهت کشف سرطان روده بزرگ يا در طي آزمايشي که به منظور ديگري انجام شده است. از آنجا که اين پوليپ ها در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان تبديل شوند لذا بايد آن ها را خارج کرد. همان طور که گفته شد پوليپ ها علايم خاصي ندارند اما گاهي اوقات مي توان از تغيير در اجابت مزاج، وجود خون در مدفوع (غيرقابل رويت) و ترشحات مخاطي از مقعد به وجود پوليپ شک کرد. البته پوليپ هاي روده بزرگ انواع و اقسامي دارند که در زير درباره آن ها توضيح داده خواهد شد.
پوليپ هاي هيپرپلاستيک
شايع ترين نوع پوليپ ها، پوليپ هاي هيپرپلاستيک هستند. آنها معمولا قطري حدود 5 ميلي متر دارند. اين پوليپ هاي ظريف معمولا براي سلامتي مضر نيستند اما اگر قطرشان بيش از يک سانتي متر شود بايد خارج شده و از نظر سرطاني يا پيش‌سرطاني بودن بررسي شوند.
پوليپ هاي آدنومايي
پوليپ‌هاي آدنومايي (آدنوم‌ها) نيز شيوع بالايي دارند. آنها براساس شکل ميکروسکوپي خود به سه گروه مختلف تقسيم بندي مي شوند: لوله‌اي، لوله‌اي- پرزي و پرزي. شايع ترين آن ها آدنوم هاي لوله اي هستند که معمولا قطري حدود يک سانتي متر دارند. آدنوم هاي پرزي کمترين شيوع را دارند. بيش از نيمي از آنها حداقل يک سانتي متر قطر دارند. آدنوم هاي لوله اي- پرزي مشخصات هر دو گروه قبلي را دارا هستند. حدود نيمي از افراد بالاي 60 سال در برهه‌اي از زندگي خود به آدنوم مبتلا مي شوند. واقعه اي که با افزايش سن شيوع بيشتري مي يابد. پوليپ هاي آدنومايي داراي پتانسيل سرطاني شدن هستند. معمولا هرچه اندازه پوليپ افزايش يافته و مشخصات پرزي آن بيشتر شود، احتمال بدخيم شدن آن نيز افزايش مي يابد. براي پيشگيري از سرطاني شدن، بايد اين پوليپ‌ها برداشته شوند. بيشتر اوقات اين کار از طريق کولونوسکوپي صورت مي گيرد. در کولونوسکوپي، يک لوله فيبر نوري باريک و قابل انعطاف از طريق مقعد به راست روده وارد شده و در روده بزرگ بالا مي رود. اگر تنها چند سلول پوليپ دچار سرطان شده باشند، مي توان با برداشت پوليپ از طريق کولونوسکوپي، سرطان را با موفقيت درمان کرد. اگر پزشک نگران انتشار سرطان از طريق پوليپ باشد، به شما پيشنهاد مي کند قسمتي از کولون را که دچار پوليپ شده است، به همراه بافت ها و غدد لنفاوي اطراف آن از طريق جراحي خارج کند.
پوليپ‌هاي التهابي
تصور مي شود اين پوليپ‌ها از آسيب يا التهاب پوشش داخلي روده بزرگ، به عنوان مثال ناشي از کوليت اولسراتيو به وجود مي آيند. اين پوليپ ها نادر بوده و معمولا براي سلامت مضر نيستند.
پوليپ نوجوانان
پوليپ نوجوانان نادر بوده و بيشتر در سنين کودکي روي مي دهند. اين پوليپ ها را مي توان به سهولت از طريق کولونوسکوپي خارج کرد. پوليپ هاي نوجوانان و پوليپ هاي مشابه آن که در سندرم پوتز- جگر ايجاد مي شوند، اختلالات ارثي هستند.
پوليپ‌هاي ارثي
بيشتر پوليپ‌هايي که در روده بزرگ ايجاد مي شوند، غير ارثي هستند اما پوليپ‌هاي ارثي نيز در بعضي خانواده‌ها روي مي دهد. يکي از اختلالات مسبب پوليپ روده بزرگ که معتقدند به شدت ارثي مي باشد، پوليپوز آدنومايي فاميلي نام دارد. مشخصه اين اختلال نادر، وجود تعداد بسيار زيادي پوليپ، حداقل 100 و اغلب 1000 يا بيشتر، در کل طول روده بزرگ است. اين پوليپ‌ها ممکن است علامتي ايجاد نکنند يا شايد باعث خون ريزي از مقعد شوند. اين پوليپ ها گاهي در روده کوچک نيز ايجاد مي شوند.
اين بيماري معمولا در خلال نوجواني بروز مي کند. حالتي را که در آن پوليپوز آدنومايي فاميلي با تشکيل تومورهاي خوش خيم در ساير نواحي بدن، همراه باشد “سندرم گاردنر” گويند. پوليپوز آدنومايي فاميلي به طور قطع به سرطان تبديل خواهد شد. اين حالت يک درصد از کل علل سرطان روده بزرگ، راست روده را شامل مي شود. در بيشتر موارد، به محض تشخيص بيماري، برداشت کل روده بزرگ توصيه مي شود. بايد بستگان خوني فرد مبتلا، در سنين نسبتا پايين حدود 10 تا 12 سالگي، از نظر وجود اين بيماري بررسي شوند. در صورت کشف بيماري، مبتلايان تحت بررسي و درمان مناسب قرار مي گيرند.
خوشبختانه بيشترپوليپ‌ها خوش‌خيم و غيرسرطاني هستند.
طرز تشخيص
بيشتر پوليپ‌هاي روده بزرگ در خلال غربالگري روده بزرگ (از نظر سرطان) يا در طي بررسي آن به منظور يافتن علت خون‌ريزي از مقعد حين اجابت مزاج يا درد شکم کشف مي شوند. بسته به نوع پوليپ، پزشک معاينات دوره‌اي يا برداشت پوليپ را توصيه مي کند. به ياد داشته باشيد پوليپ آدنومايي داراي استعداد ذاتي سرطاني شدن است. به نظر مي رسد اگر نه همه موارد سرطان روده بزرگ راست روده، اما بيشتر آنها از يک پوليپ آدنومايي منشأ مي گيرند. علاوه بر اين، گاهي اوقات پوليپ‌هاي روده بزرگ مي توانند مشکلاتي از قبيل خون‌ريزي و انسداد را ايجاد کنند.
اصول درمان
بيشتر پوليپ‌ها پس از تشخيص خارج مي گردند زيرا به اين طريق احتمال بدخيم شدن آن ها براي هميشه از بين مي رود. در اغلب موارد، برداشت پوليپ‌ها عمل نسبتا ساده‌اي است. اگر نتوان تومور را از طريق کولونوسکوپي خارج کرد، از اعمال جراحي داراي کمترين ميزان تهاجم استفاده مي شود. اگر شما قبلا به پوليپ‌هاي آدنومايي مبتلا بوده‌ايد در معرض خطر رشد پوليپ‌هاي جديد خواهيد بود. به همين دليل پزشک به شما توصيه مي کند به منظور تشخيص و برداشت پوليپ‌هاي جديد به طور منظم تحت معاينه قرار گيريد. در افراد مبتلا به پوليپ هاي مادرزادي، احتمال ايجاد سرطان روده بزرگ، راست روده تا سن 40 سالگي حدود 100 درصد خواهد بود. به همين دليل پزشک توصيه مي‌کند براي پيشگيري از بروز سرطان، کل روده بزرگ خارج شود. ممکن است بيمار به يک عمل جراحي ديگر به منظور ايجاد راهي جايگزين براي خروج مدفوع نياز داشته باشد.