با افراد زیادی روبرو می شویم که توصیه به مصرف روزانه یک عدد قرص آسپرین دارند و یا اینکه خودشان مصرف می کنند ولی ایا واقعا چه کسانی باید روزانه قرص اسپرین مصرف کنند و به عبارت بهتر کاندیدهای مصرف ان چه کسانی هستند و کدامین افراد باید حتما انرا استفاده کنند و چه کسانی نباید این کار را بکنند.
در گفت و گو با متخصص مغز و اعصاب بیوطب بخوانید:
اول و اخر انکه توصیه به مصرف ان حتماو حتما باید توسط یک پزشک باشد و اکیدا توجه داده می شود که به توصیه اقوام و دوستان و همسایگان جهت مصرف اسپرین توجه نکنید.
با مصرف اسپرین مسائلی مانند خونریزی داخلی در افرادی که امادگی انرا دارند می تواند منافع احتمالی دریافت دارو را مورد چالش جدی قرار دهد.
در انهایی که نیاز دارند روزانه دریافت ۷۵ میلیگرم از ان می تواند منافع دریافت انرا تامین کند و به مقادیر بیشتری نیاز نباشد.
پروستاگلاندین ها عناصر شیمیایی هستند که در زمان درد و التهاب در بدن رها می شوند و اسپرین از طریق جلوگیری از ازاد شدن انها اثر مفید خود را اعمال می کند.
اسپرین همچنان از تولید لخته جلوگیری می کند.
بخاطر احتمال بروز عارضه مرگباری به نام سندرم رایreye syndrome نباید به افراد کمتر از ۱۶سال اسپرین تجویز کرد.
افرادی که حتما باید اسپرین روزانه دریافت کنند عبارتند از:
افراد میانسال با سابقه وجود سرطان در اقوام
پروفسور جان برن از مرکز ژنتیک پزشکی دانشگاه نیوکاسل در انگلستان می گوید :
من قویا منفعت اسپرین را در افرادی که در والدین و یا خواهر و برادران انها سرطان هست و یا بوده تایید می کنم و این افراد باید انرا بگیرند.
او در یک مطالعه تحقیقاتی بین ۸۶۱ بیمار با lynch syndrome نشان داد که مصرف میزان بالای اسپرین در یک دروره دو ساله ریسک وقوع سرطان نوع ژنتیکی روده بزرگ و مقعد را حداقل ۶۳ در صد کمتر می کند.
وی اضافه می کند ۵۰ در صد افراد قبل از سنین بازنشستگی احتمال ابتلای به سرطان را دارند.
گمان می رود که اسپرین سلولهای پیشتاز ایجاد کانسر در روده را درپولیپ ها متوقف می کند.
بهترین وقت مصرف اسپرین بعد از ۵۰ سالگی است در افرادی که کمتر از ۴۰سال دارند و والدین و یا خواهر یا برادر انها سرطان روده بزرگ وجود داشته مصرف اسپرین ۵ سال زودتر از سنی است که انها مبتلا شده اند زیرا تصور می شود که یک فاصله زمانی۳-۵ساله برای بهترین اثر پیشگیری اسپرین در ان مورد وجود دارد.
سابقه حمله قلبی
در جریان عوارض قلبی لخته در جدار داخلی عروق قلبی تشکیل شده و باعث اختلال در جریان خون عروق قلبی شده و ثابت شده که دراین موارد و یا متعاقب یک حمله قلبی اسپرین منافغ زیادی دارد.
نحوه اثربخش اسپرین در این موارد جلوگیری از بهم جسبیدن پلاکت ها در جدار عروق و تشکیل لخته است.
زمان مصرف ان در این موارد پس از حمله قلبی است و لی ثابت نشده است که اسپرین از بروز اولین حمله جلوگیری کند.
وقوع سکته مغزی
بروز حملات سکته مغزی غیر خونریزی معادل سکته قلبی و با همان ساز و کار انسداد عروق مانندقلب اما داخل مغزی است این نوع سکته های ناشی از اسداد و کمخونی عروق مغزی ۸۷ درصد سکته های مغزی را تشکیل می دهد.
ندرتا سکته ها بخاطر وقوع خونریزی در مغز است.
اثر بخشی ان در موارد سکته های مغزی مانند قلبی است.
زمان خوب مصرف ان در مورد سکته های مغزی همان مقدار ۷۵ میلیگرم در روز است در موارد سکته های مغزی خونریزی دهنده به دلیل احتمال وسعت ناحیه خونریزی باید از مصرف ان خودداری کرد.
بارداری و پرواز با هواپیما
زنان باردار بطور کلی ۸ برابر بیشتر از زنان غیر بادردار احتمال ایجاد لخته در پا دارند که همان سکته عروق اندام تحتانی باشدDVT با داشتن اضافه وزن و سن بالاتر این خطر بیشتر می شود.
در بارداری پدیده انعقاد شامل عملکرد پلاکتها و نیز فاکتورهای انعقادی تحت تاثیر عوامل اورمونی تغییراتی پیدا می کنند.
مطالعه بالینی در مورد لخته پاها و بارداری و مصرف اسپرین نیست اما تصور می شود احتمال وقوع انرا کمتر کند .
میزان مصرف بالای اسپرین به دلیل احتمال وقوع سندرم رای در بارداری قدغن است.
توصیه شده که در سفرهای هوایی مادران باردار بالاتر از ۱۲ هفته بیشتر از ۶ ساعت ۳ روز قبل تا ۳ روز بعد از سفر روزانه ۷۵ میلیگرم اسپرین مصرف شود اما نظریه دیگر ان است که به دلیل اثار ضد پلاکتی احتمال وقوع خونریزی داخلی هم مظرح می شود لذا نمی توان به همه مادران باردار انرا توصیه کرد در عوض پوشیدن جورابهای واریس و یا بانداژهای الاستیک و نیز مصرف اب فراوان و قدم زدن در کابین هواپیما توصیه می شود.
وجود سابقه مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی)
از هر ۱۵ مادر باردار یک نفراحتمال وقوع پراکلامیسی یعنی فشار خون بالا در بارداری که می تواند به بروز تشنج-سکته مغزی-اختلالات عملکرد احشا متعدد داخلی و مرگ مادر و جنین منجر شود را دارد.در این موارد اسپرین گردش خون به سمت جنین را بهبود داده که می توانسته بخاطر بزرگی جنین مختل شده باشد.
چنانچه زن در بارداری قبلی خود پراکلامپسی شدید داشته باشد می تواند در بارداری بعدی خود در هفته بعد از ۱۲ کاندید مصرف ۷۵ میلیگرم اسپرین در روز باشد.
اگر مادر باردار قبل از بارداری فشار خون بالا داشته باشد امادگی بیشتری برای عارضه یاد شده دارد وبهتر است از بعد از هفته ۱۲ روزانه ۷۵ میلیگرم اسپرین دریافت کتد.
۶-از هر ۵ بارداری یکی به سقط بدون علت ظاهری منجر می شود و اما از هر ۱۰۰ بارداری یکی منجر به سقط مکرر می شود یعنی ۳ بار یا بیشتر زایمان به سقط بیانجامد و از میان انها یکی در هر ۵ نفر به نوعی ایجاد لخته در خون مبتلا شده که سندرم HUGHES نام دارد که تشدید و ایجاد سقط را فراهم می کند.
انهایی که تست مثبت برای این موصوع دارند روی قرص اسپرین ۷۵ میلیگرم روزانه در کنار داروی ضد انعقاد دیگری به نام هپارین قرار می گیرند که احتمال وقوع لخته را تا ۵۰ درصد کمتر می کند.
ساز و کار احتمالی ان در بارداری بهبود جریان خون جفت و جلوگیری از بروز لخته است.
استفاده از دارو در بارداری سرخود اکیدا ممنوع است و حتی دارویی ساده می تواند به مشکلات جدی بیانجامد.
زنانی که سه تا ویا بیشتر سقط بدون علت مشخص داشته اند بهتر است از طبیب خود درخواست انجام تست Hughes کنند.
در این قسمت عوارض احتمالی برای کسانی که روزانه اسپرین می گیرند اورده شده است:
دریافت اسپرین روزانه راهی کم خطر برای حفظ سلامتی در مواردی است که بعضا ذکر شد اما یک مطالعه جدید در ایتالیا نشان می دهد که دریافت روزانه اسپرین با میزان کم و در دراز مدت ۵۵ در صد احتمال خونریزی در دستگاه گوارشی و ۵۴ در صد بیشتر احتمال خونریزی مغزی را می دهد.
انهایی که زخم معده قبلی دارند تنها با مشورت با طبیب خود باید اسپرین بگیرند.
اسپرین باعث بروز حمله اسم در یک نفر از هر ۱۰ نفری که انرا دریافت می کنند می شود و در صورت داشتن زمینه اسم بهتر است برای استفاده از ان حتی برای یک سردرد با طبیب خود مشورت کنید.
هر فردی با سابقه الرژی به اسپرین و سابقه خونریزی و یا لخته قبلی و نیر کبود شدن و خونریزی زیر جلدی به سادگی باید حتما با طبیب خود مشورت کند.
زیرا اسپرین می تواند شرائط بالا را بدتر کند.
دریافت اسپرین بعد از غذا باشد و شاید تجویز داروهای محافظ معده و کاهش دهنده ترشح معده با ان لازم باشد.
در موارد زیر اسپرین می تواند بی اثر و غیر ضروری باشد:
نگرانی از بروز لخته در اندام تحتانی بعد از اعمال جراحی و دیده شده که قدرت پیشگیری از لخته اسپرین در این موارد کافی نیست شایع ترین علت بستری برای اعمال جراحی انتخابی فتق است و در این موارد جدول احتمال بروز لخته تهیه شده و در موارد ریسک متوسط تا شدید قبل از عمل از هپارین استفاده می شود.
استرس ناشی از ابتلای به سرطان سینه,تنها در یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ دیده شده که دریافت روزانه قرس اسپرین معمولی در زنان با سرطان سینه تا ۷۰ درصد می تواند مرگ و میر ناشی از ان سرطان را کمتر کند ولی در هیچ مطالعه دیگری این موضوع تایید نشده است.در سال ۲۰۱۲ دو مطالعه وسیع بین ۱۷۰۰۰۰ زن سالم نشان دادکه دریافت روزانه اسپرین خطر مرگ ناشی از هر سرطانی را بین ۸ تا ۱۵ درصد کمتر می کند.اما هیچیک از این دو مطالعه کاهش قطعی را در مرگ ناشی از سرطان سینه نشان نداد.در حال حاضر مدارکی برای منافع دریافت روزانه اسپرین برای این که احتمال وقوع سرطان سینه را کم کند در برابر عوارض ان وجود ندارد.البته شاید در اینده این دیدگاه تغییر کند.
ابتلای به دیابت بدون داشتن کسالت دیگری , با انکه مسائل قلبی عروقی شایع ترین عارضه دیابت است و علت ۸۴ در صد مرگ و میر را در انها بخود اختصاص می دهد اما شواهدی به نفع دریافت روزانه ان برای کاهش این عوارض وجود ندارد و دریافت ان تنها با توجه به مدارک و علائم قبلی صورت می گیرد.این شواهد در سال ۲۰۱۰ تغییر کرد و گفته شد که دریافت اسپرین روزانه در افراد دیابتیک مفید است.
نظریه نهایی ان است که دیابتی ها ممکن است از دریافت ان به عنوان پیشگیری سود ببرند اما ریسک پذیرفتن عوارض ان در برابر منافع احتمالی ان باید بیشتر بررسی شود.
در بی نظمی ضربان قلبی از نوع فیبریلاسیون دهلیزی اسپرین تاثیری برای مداوا ندارد واخیرا در انگلستان اطبای عمومی از تجویز ان بدین منظور منع شده اند.
در چنان مواردی دستورالعملهای موجود به نفع تجویر هپارین و یا سایر داروهای ضد انعقاد است که خطر سکته ناشی از بروز فیبریلاسیون دهلیزی را تا ۷۰ درصد کاهش می دهند.
سایر بی نظمی های دیگر قلبی ایجاد لخته و سکته نمی کنند و لذا تجویز اسپرین هم جایی در ان موارد ندارد.
هر چند در مواردی علیرغم داشتن زندگی سالم مسائل قلبی و مغزی عروقی و دیابت و امثال ان رخ می دهد اما شاید مسائل ژنتیکی در ان موارد مطرح باشد و عموما شیوه زندگی سالم و ارام در جلوگیری از مسائل مغزی و قلبی عروقی موثر است و در افراد چاق سیگاری و الکلی اسپرین معجزه نمی کند.
در فردی که پس از عمل جراحی قلب باز هنوز سیگار کشیده و الکل مصرف می کند و اضافه وزن دارد اسپرین چقدر توانایی دارد و اثر بخش است.
تندرست باشید
منبع: bioteb.ir
