19

 

ورم مغز اغلب موارد با عفونت های ویروسی ایجاد می شود. در مواردی  نیز می تواند توسط باکتری ایجاد  شود. دو نوع ورم مغزی  وجود دارد، اولیه و ثانویه. ورم مغزی اولیه  یک ویروس به طور مستقیم  مغز و نخاع را آلوده میکند. آنسفالیت ثانویه زمانی است که یک عفونت  در جای دیگر شروع می شود و به مغز حرکت میکند.اکثر  کودکان خردسال، افراد بالای 65 سال و یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند مبتلا می شوند.اگر چه این بیماری کمیاباست، ولی در موارد بسیار جدی و شدید می تواند منجر به مرگ شود

ورم یا ادم، پاسخ بدن به بسیاری از انواع آسیب ها می باشد. معمولا بدن به سرعت ورم می کند و درمان آن هم بوسیله استراحت کردن، گذاشتن یخ، بالا بردن عضو، مصرف دارو و خارج کردن مایعات اضافی از بدن انجام می شود.

 

مغز نیز مانند سایر اندام های بدن در اثر ضربه آسیب، بیماری و سایر علل دچار ورم می شود، ولی ورم مغزی می تواند به سرعت باعث مشکلات خطرناک و حتی مرگ فرد شود. معمولا درمان ورم مغزی نیز مشکل تر است.

 

به دلیل آنکه مغز عضو اصلی و مهم کنترل کننده بدن است، لذا باید همیشه کار کند و عملکرد آن حیاتی است.

جمجمه استخوانی و ضخیم، از این عضو حیاتی در برابر  آسیب ها محافظت می کند و فضای کمی را برای ورم کردن مغز دارد.

 

ورم مغزی چیست؟

ورم می تواند در بخش خاصی از مغز و یا در تمامی مغز رخ دهد که این مسئله بستگی به علت آن دارد. ورم مغزی باعث افزایش فشار داخل کاسه سر (جمجمه) می شود که به آن فشار داخل جمجمه ای یا ICP می گویند.

ورم بیش از حد مغز باعث تجمع و احتباس مایعات در سر می شود

 

این افزایش فشار از جریان خون به سمت مغز جلوگیری می کند. لذا مغز دچار کمبود اکسیژن می شود، در حالیکه اکسیژن برای عملکرد مغز لازم است.

 

همچنین ورم از خروج مایعات دیگر از مغز جلوگیری می کند که این مسئله ورم را بدتر می کند. در نتیجه آسیب یا مرگ سلول های مغزی اتفاق می افتد.

 

علل ورم مغزی چیست؟

ضربه، بیماری های عفونی، تومورها و حتی ارتفاع زیاد باعث ورم مغزی می شود.

در اینجا علل شایع ورم مغزی را بیان می کنیم:

1- آسیب مغز در اثر تروما: در این حالت یک حادثه ناگهانی باعث آسیب مغز می شود. مهم ترین حوادثی که باعث آسیب مغز می شوند عبارتند از: افتادن، زمین خوردن، تصادف رانندگی، برخورد چیزی باشتاب به سر، برخورد سر به جایی، ضربه به سر و آسیب سر در حین دعوا.

 

آسیب اولیه باعث ورم بافت مغزی می شود. به علاوه استخوان شکسته شده جمجمه باعث پارگی رگ های خونی در سر می شود. واکنش بدن به آسیب نیز ورم را بیشتر می کند.

ورم بیش از حد مغز باعث تجمع و احتباس مایعات در سر می شود، یعنی از خروج مایعات جلوگیری می کند.

 

2- سکته مغزی ایسکمیک: این نوع سکته مغزی در اثر لخته شدن خون و یا مسدود شدن رگ خونی در مغز یا نزدیکی آن رخ می دهد. در نتیجه مغز نمی تواند خون و اکسیژن را که برای عملکرد آن لازم هستند دریافت کند. لذا سلول های مغزی می میرند و مغز دچار ورم می شود.

 

3- خونریزی مغزی و سکته مغزی هموراژیک: هنگامی که خون از رگ خونی به بیرون نشت کند، خونریزی رخ می دهد.

سکته مغزی هموراژیک مهم ترین نوع خونریزی مغزی است. زمانی که رگ خونی موجود در مغز پاره شود، خونریزی و سکته مغزی رخ می دهد و در اثر خونریزی، فشار داخل مغز افزایش می یابد.

فشار خون بالا بیشترین علت سکته مغزی هموراژیک است.

برخورد ضربه به سر، مصرف برخی داروها و نقایص مادرزادی نیز باعث خونریزی مغزی می شوند.

 

4- بیماری های عفونی: بیماری هایی که در اثر یک میکروب مثل باکتری و یا ویروس ایجاد می شوند نیز می توانند باعث ورم مغزی شوند. نمونه هایی از این بیماری ها عبارتند از:

 

– مننژیت: عفونت و التهاب پرده پوشاننده مغز را مننژیت می گویند. باکتری، ویروس، سایر ارگانیسم ها و برخی داروها باعث مننژیت می شوند.

 

– انسفالیت: عفونت و التهاب مغز را انسفالیت می گویند. انسفالیت اغلب توسط گروهی از ویروس ها ایجاد می شود و معمولا با نیش زدن حشرات به دیگران منتقل می شود. عارضه مشابهی بنام انسفالوپاتی وجود دارد که به علت سندرم ری ایجاد می شود.

 

– توکسوپلاسموز: این بیماری توسط یک انگل ایجاد می شود. توکسوپلاسموز اغلب در جنین، نوزادان و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان آسیب دیده است دیده می شود.

 

– آمپیم مغزی: این بیماری زمانی رخ می دهد که قسمتی از مغز دچار آبسه یا تجمع چرک شود و معمولا بعد از یک بیماری عفونی مثل مننژیت یا سینوزیت رخ می دهد. این بیماری عفونی به سرعت پخش می شود و باعث ورم مغزی و احتباس مایعات در آن می شود.

 

5- تومورها: تومورهای مغزی از طریق راه های مختلفی باعث ورم مغز می شوند. وقتی یک تومور رشد می کند، به سایر قسمت های مغز فشار وارد می نماید.

وجود تومور در برخی قسمت های مغز، مانع خروج مایع مغزی نخاعی از مغز می شود. رشد رگ های خونی جدید در تومور و نزدیک آن نیز باعث ورم مغزی می شود.

 

6- مناطق مرتفع: ارتفاع بیش از 1500 متری باعث ورم مغزی می شود، هر چند که محققان علت دقیق آن را نمی دانند.

این نوع ورم مغزی معمولا در اثر بیماری ارتفاع زدگی حاد یا ادم مغزی در ارتفاعات رخ می دهد، یعنی در اثر بیماری ارتفاع رخ می دهد.

 

علائم ورم مغزی

علائم ورم مغزی مختلف هستند و بستگی به شدت و علت آن دارند. این علائم معمولا به طور ناگهانی شروع می شوند. این علائم عبارتند از:

– سردرد

– درد و خشکی گردن

– تهوع یا استفراغ

– سرگیجه

– تنفس نامنظم

– کاهش بینایی یا تغییرات آن

– کاهش حافظه

– عدم توانایی در راه رفتن

– به سختی حرف زدن

– بی حسی و بهت زدگی

– تشنج

– کاهش هوشیاری (بیهوشی)