افرادی که به تازگی به سرطان معده دچار شده اند بهتر است نسبت به دیگر افراد مراقبت های بیشتری از بدنشان بکنند و مانع بروز مشکلات شدید تر در سیستم گوارشی شان شوند رژیم غذایی و پرهیزات مربوط به این افراد را از زبان متخصصین در این زمینه جویا شده ایم با ما همراه باشید.
سرطان معده جزو سرطانهای دستگاه گوارش است که متاسفانه در کشور از شیوع بالایی برخوردار است. سوزش معده، درد ناحیه بالای شکم، تهوع و بیاشتهایی از نشانههای اولیه ابتلا به این بیماری هستند. از دیگر علایم این نوع سرطان میتوان به کاهش وزن، زردی پوست، استفراغ، مشکل بلع غذا و مشاهده خون در مدفوع به همراه نشانههای دیگر اشاره کرد. با توجه به اینکه در درمان سرطانها به خصوص سرطانهای دستگاه گوارش از جمله سرطان معده، شایعترین مشکلی که بیماران مبتلا با آن دست به گریبان هستند، کاهش اشتهاست، این بیماران باید توجه خاصی به تغذیه خود داشته باشند. به خصوص در دوره شیمیدرمانی چراکه با شروع این مرحله، شدت این عارضه بیشتر میشود.
با دکتر لیلا آزادبخت، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو انجمن تغذیه آمریکا جزو دانشمندان یک درصد برتر دنیا در پایگاه خبری «سلامانه» در اینباره گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید.
فردی که مبتلا به سرطان معده است از نظر تعذیهای باید به چه مواردی توجه داشته باشد؟
اولین و مهمترین اقدام در بیماران مبتلا به سرطان معده جلوگیری از پایین آمدن وزن است. بیماران باید حتما در طول شیمیدرمانی به توصیههای پزشک خود توجه کنند تا اجازه ندهند وزنشان کم شود و از طرف دیگر عوارض شیمیدرمانی بیشتر تظاهر پیدا کند.
توصیه شما در این باره چیست؟
توصیه میشود این بیماران حتما موادغذایی سالم و خوراکیهایی که ارزش غذایی بالایی دارند در برنامه غذاییشان بگنجانند. با توجه به اینکه نتایج مطالعات نشان دادهاند طی شیمی درمانی، ممکن است بدن از انواع ویتامین و املاح تخلیه شود، به همین دلیل توصیه میشود برنامه غذایی این بیماران بهگونهای باشد که نیاز بدن به انواع ویتامینها و املاح تامین شود. از این رو باید مواد غذاییای را که دارای املاحی مثل منیزیم و انواع ویتامینها است، مصرف کنند.
از طرفی دیگر، ممکن است بسیاری از مبتلایان به سرطان معده، تحت عمل جراحی قرار بگیرند و بخشی از معدهشان برداشته شود. از آنجا که این بیماران بعد از صرف غذا، دچار نوعی سندرم خاص میشوند، به همین علت غذایی که میخورند، نباید حاوی قند ساده باشد. توصیه میشود این افراد بیشتر انواع پروتئینها، کربوهیدراتهای سبوسدار و مواغذایی کم قند و شیرین را استفاده کنند.
درضمن، در تهیه غذا از روغن زیتون، روغن مایع کانولا و کلزا که حاوی اسیدهای چرب مطلوب است، استفاده کنند. حتما مواغذاییای که منجر به تقویت سیستم ایمنی میشود، بخورند مثل آجیلها و همچنین سیر، پیاز و زنجبیل. درصورتی که بیمار دچار مشکلات گوارشی است، بهتر است سیر و پیاز به صورت پخته مصرف شوند. زنجبیل را هم میتوان به چای و هم غذا اضافه کرد.
علاوه بر این، با توجه به اینکه حجم دریافتی غذا به علت بیاشتهایی و درمانی که صورت میگیرد، کم است، بهتر است این بیماران در وعدههای کوچک ولی مکرر غذا بخورند. مثلا به جای سه وعده حجیم، 6 وعده کوچک ولی مغذی استفاده کنند.
این بیماران باید مصرف چه نوع موادغذایی را محدود کنند؟
به هیچ وجه تنقلات شور، موادغذایی کنسروی و فرآوری شده و نوشابه نخورند. همچنین توصیه میشود مصرف انواع شیرینی و حتی بستنی و ژله و کربوهیدراتهای ساده (مثل برنج و نان سفید) را محدود کنند. درضمن بلافاصله بعد از صرف غذا دراز نکشند. بیماران مبتلا به سرطان باید توجه داشته باشند که اگر این نکات تغذیهای را رعایت نکنند، پس از صرف وعده غذایی دچار ناراحتی و بروز عوارض خواهند شد که همین مساله ممکن است اشتهای آنها را برای خوردن غذا کاهش دهد و در پی کاهش اشتها هم، وزنشان پایین بیاید که عامل خطر به شمار میرود.
در کنار غذا، بهتر است چه نوع نوشیدنیای مصرف شود؟
بهترین نوشیدنی همراه با غذا دوغهای خانگی کمنمک است. البته باید از نوشیدن مایعات حین صرف غذا اجتناب شود چون علاوه بر اینکه هضم غذا را دچار مشکل میکند، فرد به دلیل اینکه احساس پری میکند، درنتیجه زودتر دست از غذاخوردن برمیدارد. بنابراین بهتر است بین وعدههای اصلی غذایی مایعات نوشیده شود.
آیا بیماران مبتلا به سرطان معده مجاز به مصرف میوه و سبزیجات هستند؟
بله، درصورتی که پزشک معالج توصیه به مصرف میوه کند، بهتر است میوههایی را که قند و شیرینی کمتری دارند، بخورند. بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، نباید میوههای خیلی شیرین مصرف کنند. انواع سبزیجات پخته را هم میتوان در وعده غذایی در بشقاب غذایی خود جای داد.