بار ها و بار ها از ما درخواستهایی شده است که بر خلاف میل باطنی به آن درخواست ها پاسخ مثبت داده ایم. گاهی اوقات بله گفتن باعث بروز مشکلات بسیاری می شود که شاید فرد باخود بگوید کاش همان اول نه می گفتم. در این مطلب قصد داریم روش هایی برای نه گفتن را به شما بیاموزیم.
بدون شك همه ما بارها و بارها با مواردی این چنینی برخورد كرده ایم و چه بسا گاهی به دلیل عدم تمایل روحی و یا قرار داشتن در موقعیتی خاص، از ته دل آرزو كرده ایم كه ای كاش چنین چیزی از ما خواسته نمی شد. پاسخ شما در این گونه مواقع چیست؟ آیا جرأت می كنید با صراحت تمام ” نه” بگویید؟ آیا وقتی در یك جمع قرار می گیرید، به خود اجازه می دهید نظراتی را كه با آن مخالف هستید رد كنید؟ یا اینكه مانند بسیاری افراد ، در رودربایستی گیر می كنید و برای رعایت قاعده ” مردم داری” با كراهت ، اینگونه خواسته ها را اجابت می كنید؟
خانم” كارین سوئیت” در كتاب خود با نام( چگونه” نه” بگوییم) در توضیح این كه چرا بسیاری از ما و به ویژه زنان، اغلب وقتی از ته دل مایلیم ” نه” بگویم، باز كلمه ای ” بله” را بر زبان می رانیم می نویسد: ” به عنوان یك زن ، ما به گونه ای تربیت شده ایم كه مطلوب و مورد قبول دیگران باشیم . ما می خواهیم دیگران دوستمان داشته باشند و ناتوانیمان در” نه” گفتن ، در واقع از عدم خود باوریمان سرچشمه می گیرد . ما فكر می كنیم اگر مطلوب دیگران زندگی كنیم، به ما مدال لیاقت خواهند داد و به ما می گویند آدم های فوق العاده ای هستیم، نازیم و با تمام وجود از ما قدردانی خواهند كرد ؛ عملی كه هیچگاه شاهد آن نخواهیم بود” وی ادامه می دهد:” شاید گفتن” نه” به نظر ساده بیاید ولی از بچگی درمخ ما فرو كرده اند كه ” نه” كلمه ی زیبایی نیست، گفتن آن گستاخی است. دور از نزاكت است، باعث رنجش دیگران می شود.
وقتی در كودكی هرگز به شما اجازه نمی دهند” نه” بگوئید، در بزرگسالی نیز گفتن آن برایتان واقعاً مشكل خواهد بود . در این زمینه ، خانم ” سوئیت” می نویسد: ” ما از خانواده هایی مستحكم و منسجم كه به آنها خو گرفته باشیم، برخوردار نیستیم و زندگی نیز به سرعت در جریان است. همه درگیرودار زندگی گرفتارند و ما احساس تنهایی و غربت می كنیم. اینكه می خواهیم مورد پسند دیگران باشیم چه بسا عكس العملی باشد كه برای مقابله با این شیوه زندگی انتخاب كرده ایم.”
گرچه ریشه قبول درخواست دیگران و پرهیز از بیان” نه” در فرهنگ ایرانی اسلامی ما با آنچه در كتاب خانم ” سوئیت” به آن اشاره شد تفاوت هایی فاحش و زیربنایی دارد ولی در این كه گفتن” نه” گاهی واقعاً ضروری است شكی نیست! پس چگونه می توان این كلمه را بر زبان راند، بی آنكه سوء تفاهمی پیش آید؟ آیا شما با روش های انجام این كارآشنا هستید؟ در زیر چند روش ارائه شده است كه می توانند در اینگونه مواقع به شما كمك كنند:
روش ” ركورد شكنی”!
این روش را می توان به صورت رودررو و یا از طریق تلفن پیاده ساخت و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد كه طرف مقابل شما مایل به شنیدن پاسخ ” نه” از شما نیست. اینگونه افراد تصور می كنند اگر به شما اصرار كنند ، سرانجام رضایت شما را جلب خواهند كرد. تنها كاری كه در مقابل این افراد باید انجام دهید گفتن” نه” و باز هم ” نه” است. لازم نیست حتماً گفتن ” نه” به صورت قهرآمیز باشد ، بلكه می توان از جملاتی ملایم نیز استفاده كرد. در حالی كه لبخند بر لب دارید و با صدایی آرام بگویید:” می بخشید، ولی واقعاً نمی توانم برای شام بیایم. امشب گرفتارم ، ” فقط فراموش نكنید كه در مقابل اصرارهای مكرر مخاطب خود كوتاه نیایید. اگر شخص مورد نظر را نمی شناسید، مثلاً اگر فرد مزاحم ، فروشنده ای دوره گرد است كه می خواهد هر طور شده جنس خود را به شما بفروشد، بهتر است از عبارات خشن و قهرآمیزتری استفاده كنید. مثلاً بگویید:” ببین آقا، صدبار به شما گفتم لازم ندارم، می فهمی؟” این روش كلیدی ترین سلاح ” نه ” ای است كه می توانید از آن برای خلاصی از دست كسی كه واقعاً می خواهید از شر او خلاص شوید استفاده كنید.
روش “ساندویچ”!
این روش برای افرادی به كار می رود كه احساس می كنید باید با ملاطفت بیشتری با آنها برخورد نمایید( مثل سالمندان و یا كسانی كه تازه با آنها آشنا شده اید و نمی خواهید از شما برنجند). در این روش شما یك ” نه” درست و حسابی را بین دو جمله مثبت می پیچید وبه فرد مقابل تحویل می دهید. مثل این عبارات:” از دعوت شما خیلی ممنونم، ولی نمی توانم امشب بیایم. امیدوارم به شما خوش بگذرد.”
روش ” ساندویچ وارونه”!
اگر به یك ” نه” قوی تر احتیاج دارید، می توانید جمله خود را با ” نه” شروع نمایید، میانه كلام را با جمله ای زیبا تغذیه كنید و در آخر، یك ” نه ، دیگر به كار برید. این روش برای ” نه” گفتن به همكاران یا افراد سختگیر بسیار مناسب است. مثل : ” خیر واقعا از آمدن به كنفرانس معذورم. خیلی دوست داشتم می توانستم بیایم و امیدوارم همه چیز به خوبی پیش برود. اما متاسفم كه باید بگویم نه”.
روش ” نه، اما”…!
اگر از شما درخواستی می شود كه مایل به پذیرش آن نیستید، می توانید آن درخواست را با یك پیشنهاد جدید جایگزین نمایید. مثلاً وقتی یكی از آشنایان، شما را برای رفتن به یك مهمانی تحت فشار قرار می دهد و شما از قبل نقشه دیگری برای آن روز دارید می توانید از عبارتی شبیه:” نه ، ولی هفته بعد وقت دارم، ممكن است تغییرش بدهید؟” استفاده كنید.
رعایت احتیاط
همیشه هنگام گفتن ” نه” جانب احتیاط را در نظر بگیرید تا جایی كه می توانید برای خود فرصت ذخیره كنید. شاید درحال حاضر فكر می كنید مایل به انجام كاری نیستید، ولی چند ساعت بعد نظرتان عوض شود. بنابراین هر وقت به شما پیشنهادی شد كه مشتاق پذیرفتن آن نبودید، مستقیماً ” نه” نگویید. می توانید به جای آن ازجملات جانشینی مثل: ” می شه راجع به اون فكر كنم؟” یا ” فردا خبرش را به شما می دهم” استفاده نمایید.
مَثل ِ( در) ور ( دیوار) را به كار ببندید!
بسیاری ازافراد عادت كرده اند به در بگویند تا دیوار بشنود كه ما بلافاصله اصل پیام را دریافت می كنیم و به آن ” بله” می گوییم. واقعا شگفت انگیز است كه چقدر بدون آنكه مستقیماً از ما انجام كاری خواسته شده باشد، ما برای انجام آن كار” بله” گفته ایم. اگر واقعاً می بینید حوصله، وقت ، یا توان انجام كار درخواستی را ندارید و یا فرد مذكور ، نه از سر ناچاری یا آبرومندی ، كه به دلیل زبل بودن درخواست خود را با این شیوه مطرح كرده است، درخواست و حرف او را نشنیده بگیرید.
سخن آخر:
فراموش نكنید كه:
شما حق دارید” نه” بگویید.
گفتن” نه” گستاخی نیست، یك امر طبیعی است.
اگر به جا ” نه ” بگویید ، نه تنها از احترام شما كاسته نخواهد شد ، كه حتی براین احترام افزوده می گردد.
اگر به جا ” نه” بگویید بیشترخودتان را دوست خواهید داشت .
