هورمون رشد و نحوه کارکرد آن

درباره هورمون رشد و نحوه کارکرد آن و نحوه رسیدگی و تقویت آن چه میزان اطلاع دارید آزادشدن هورمون های مربوط به رشد به چه عواملی بستگی دارد آیا تحرک و فعالیت در این زمینه نقش دارد یا خیر؟

یک تست هورمون رشد (GH) مقدار هورمون رشد انسان (GH) را در خون فرد اندازه گیری میکند. این هورمون توسط غده  هیپوفیز ساخته میشود و برای رشد لازم است. این هورمون نقش مهمی را در چگونگی استفاده ی جسم از غذا برای انرژی (متابولیسم) دارد. مقدار GH در خون طی روز تغییر میکند و عواملی مانند خواب، ورزش، فشارهای عاطفی و رژیم غذایی بر آن تأثیر دارد.

 

همه چیز درباره هورمون رشد

مقدار بیش از حد این هورمون در کودکی میتواند موجب افزایش غیرطبیعی قد کودک گردد (رشد  غیرعادی قد). مقدار خیلی اندک این هورمون در کودک موجب کوتاهی قد یا کوتولگی میگردد. اما اگر این مسئله زود تشخیص داده شود، قابل درمان است.

در افراد بزرگسال، نوعی تومر غیر سرطانی در غده ی هیپوفیز (آدنوم) باعث این هورمون میشود. مقدار بیش از حد این هورمون باعث میشود چهره، فک، دستها و پاها نسبت به حالت طبیعی رشد بیشتری داشته باشند که به آن آکرومگالی گفته میشود.

هورمون رشد باعث آزاد شدن مواد دیگری میشود که بر رشد و متابولیسم تأثیر دارند. یکی از این عوامل فاکتور رشد 1 شبه-انسولین (IGF-1) است.زمانی که مقدار GH خیلی بالا باشد، سطح IGF-1 نیز بالا خواهد بود. آزمایشی برای IGF-1 نیز ممکن است برای تأیید سطح بالای IGF-1 انجام شود.

 

آزمایش مربوط به هورمون رشد به چه منظور انجام میشود ؟

• بررسی شود که آیا کودکی که رشد غیرطبیعی دارد، مبتلا به کوتولگی است یا بلندقدی.
• بررسی شود که آیا فرد بزرگسالی که آکرومگالی دارد یا نه. این شرایط را نوعی تومور در غده ی هیپوفیز ایجاد میکند.
• درمانی را بررسی کنید که از هرمون رشد استفاده میکند.

 

 

 

آزمایش مربوط به هورمون رشد چگونه انجام میشود ؟

نحوه آمادگی

معمولاً آمادگی خاصی قبل از انجام این آزمایش نیاز نیست. مطمئن شوید که درباره همه داروهای تجویزی و غیرتجویزی که استفاده میکنید، پزشک خود را مطلع کردهاید.

نحوه انجام این آزمایش

میزان هورمون رشد در خون میتواند به سرعت تغییر کند، بنابراین لازم است در روزهای مختلفی بیش از یک نمونه خون گرفته شود. میزان فاکتور رشد 1 شبه-انسولین (IGF-1) کمتر تغییر میکند؛ بنابراین نخستین آزمایش میتوان بر روی آن انجام گیرد.

کارشناس خونگیری چه کار هایی انجام میدهد ؟

• یک نوار پلاستیکی را دور بازوی شما میبندد تا از جریان خون جلوگیری کند. این کار باعث بزرگتر شدن رگ های پایین نوار میشود، بنابراین وارد کردن آمپول درون رگ آسانتر میشود.
• جای سوزن را با الکل تمیز خواهد کرد.
• سوزن را وارد رگ خواهد کرد. ممکن است بیش از یک سوزن نیاز باشد.
• لوله ای به سوزن متصل میشود تا خون وارد آن شود.
• زمانی که به اندازه کافی خون در لوله جمع شد، نوار پلاستیکی را باز میکند.
• بعد از خارج کردن سوزن از رگ، با نوار گاز یا پنبه محل سوزن را میپوشاند.
• محل سوزن را فشار خواهد داد و سپس باندپیچی خواهد کرد.

 

این عمل چه احساسی دارد

نمونه خون از رگ بازوی شما گرفته میشود. یک نوار پلاستیکی اطراف بازوی فرد بسته میشود. این نوار ممکن است سفت باشد. ممکن است سوزن هیچ احساسی برای فرد نداشته باشد یا ممکن است شما احساس نیشی یا نیشگونی سریع را داشته باشید.

 

خطرات

در یک نمونه خونی گرفته شده از یک رگ، احتمال خیلی کمی برای وجود مشکل، وجود دارد با این حال مشکلات احتمالی را برایتان لیست میکنیم :

• ممکن است جای سوزن کبود شود. شما میتوانید احتمال کبودی را با چند دقیقه فشار روی نقطه مورد نظر کاهش دهید.
• در موارد نادر، رگ ممکن است بعد از گرفتن نمونه، متورم شود. این مشکل، التهاب رگ نامیده میشود. کمپرس گرم میتواند به عنوان درمانی برای این مشکل، چندین بار در طی روز انجام شود.
• برای افرادی که مشکلات خونریزی دارند، خونریزی مداوم میتواند یک مشکل باشد. داروهایی مانند آسپرین، وارفارین (کامادین) و سایر داروهای رقیق کننده خون، میتواند موجب افزایش احتمال خونریزی شود. اگر فرد مشکلات خونریزی یا لختگی داشته باشد، یا اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده کند، باید قبل از نمونه گیری با پزشک خود مشورت کند.

 

نتایج

آزمایش هورمون رشد، میزان هورمون رشد را در خون اندازه گیری میکند ٬ در زیر نتایج آزمایش را بررسی میکنیم :

 

نرمال

مقادیر نرمال فهرست شده در اینجا (که محدوده ارجاع نامیده میشوند) تنها به عنوان یک راهنما هستند. این دامنه ها از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت هستند و آزمایشگاه شما ممکن است دامنه متفاوتی برای محدوده نرمال داشته باشد. گزارش آزمایشگاه شما باید شامل محدوده ای باشد که آزمایشگاهتان از آن استفاده میکند. همچنین پزشک شما باید نتایج شما را بر اساس سلامتی و سایر عوامل، ارزیابی کند. یعنی مقداری که خارج از مقادیر نرمال فهرست شده در اینجا قرار میگیرد ممکن است برای شما یا آزمایشگاه شما نرمال باشد.

 

 

مقادیر بالا

• مقادیر هورمون رشد بالا ممکن است به معنای وجود قدبلندی یا آکرومگالی باشد. این شرایط توسط توموری غیر سرطانی در غده هیپوفیز (آدنوما) ایجاد میشود. سطوح فاکتور رشد 1 شبه انسولین (IGF-1) نیز ممکن است بالا باشد.
• سطوح بالای هورمون رشد ممکن است به علت دیابت، بیماری کلیه یا گرسنگی باشد. این شرایط باعث سطوح IGF-1 بالا نمیشود.

 

آنچه بر آزمایش تأثیر دارد ؟

دلایل ناتوانی فرد برای آزمایش دادن یا کمک کننده نبودن نتایج عبارتند از :

• مصرف داروهایی مانند آمفتامین ها، کورتیکو استروئیدها، انسولین یا استروژن ها.
• داشتن قند خون پایین (هیپوگلیسمی).
• چاقی
• مصرف مخمر گیاه سنتجونز

 

آنچه باید درباره اش فکر کنید

• سطوح نرمال هورمون رشد طی روز تغییر میکند، بنابراین سایر آزمایشها میتوانند برای تأیید نتایج این آزمایش به کار روند. سایر آزمایش ها میتوانند نشان دهند که آیا سطوح پایین هورمون رشد به معنای کارکرد نامناسب غده هیپوفیز است.
• اغلب سطوح IGF-1 خون نیز به عنوان یک آزمایش هورمون رشد انجام میشود. سطح بالای IGF-1 با سطح بالای هورمون رشد عموماً به معنای وجود آکرومگالیست. در این مورد تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای دیدن غده هیپوفیز استفاده میشود. برای یادگیری بیشتر، در آینده مقاله ای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) مربوط به سر را که در سایت پزشکی راستینه قرار میدهیم ببینید.
• آزمایش سرکوب هورمون رشد (آزمایش بارگذاری گلوکز) سطح هورمون رشد را در خون، قبل و بعد از اینکه فرد مایعاتی با میزان قند زیاد مصرف میکند، اندازه میگیرد. به طور طبیعی بعد از مصرف گلوکز مقدار هورمون رشد به کمتر از 1 ng/mL افت میکند. سطوح GH بالا به معنای وجود آکرومگالی است.
• آزمایش شبیه سازی هورمون رشد، سطح GH را در خون قبل و بعد از تزریق انسولین یا آرژنین به رگ بازو (داخل وریدی) اندازه گیری میکند. برای افرادی که عملکرد هیپوفیز نرمال دارند، هیچ هورمون رشدی یافت نمیشود. آزمایش شبیه سازی هورمون رشد ممکن است برای کشف کمبود GH در فرد استفاده شود. به طور طبیعی میزان هورمون رشد بعد از انسولین یا آرژنین افزایش مییابد. عدم افزایش سطح هورمون رشد بعد از تزریق انسولین یا آرژنین به معنای این است که فرد هورمون رشد ندارد.