برای کمک به رشد و نمو اطفال از چه روش هایی می توانیم کمک بگیریم چه راه حل هایی به والدین در تقویت رشد شیرخوارشان کمک می کند مراقبت از نوزاد و شیوه های مختلف و موثر برای نگهداری بهتر از وی چگونه اند راهنمایی های لازم را در ادامه برایتان آورده ایم
یکی از عوامل مهم و مؤثر بر رشد و نمو کودکان ، تغذیه می باشد . رعایت نکاتی که در این مقاله آمده است ٬
می تواند صحیح بودن تغذیه کودک شما را تضمین کند .
تغذیه کودک در هر دوره از زندگی چطور باید باشد ؟
تغذیه کودک از تولد تا 4 ماهگی
هر چقدر کودک میل دارد ٬ باید شیر مادر بخورد . ( حداقل 8 بار در 24 ساعت ) هیچ غذا یا مایعات دیگری به او ندهید .
نحوه صحیح بغل کردن و پستان گرفتن شیرخوار :
بدن و سر کودک در امتداد هم و مقابل بدن مادر باشد ، تمام بدن شیرخوار توسط مادر حمایت شود ، صورت شیرخوار مقابل پستان مادر باشد ، چانه به پستان چسبیده ، دهان کاملاً باز ، لب پایین به بیرون برگشته ، نوک سینه و قسمت بیشتر هاله پستان در دهان کودک باشد .
تغذیه کودک از 4 تا 6 ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد شیر مادر بخورد . ( حداقل 8 بار در 24 ساعت ) اگر کودک اضافه وزن نداشت دفعات شیردهی را افزایش دهید و یک تا دو بار در روز بعد از تغذیه با شیر مادر به او غذای کمکی بدهید . مهمترین معیار کفایت یا عدم کفایت شیر مادر ، سِیر منحنی رشد کودک میباشد .
تغذیه کودک از 6 تا 12 ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد او را با شیر مادر تغذیه کنید و غذای کافی نیز به او بدهید . ( سه بار در روز اگر شیر مادر می خورد ، 5 بار در روز اگر شیر مادر نمی خورد )
برای این که بدانید چه غذایی به کودک بدهید ، می توانید از راهنمای موجود در پشت کارت مراقبت کودک استفاده کنید .
در تهیه غذای کودک به نکات زیر توجه کنید :
- قبل از تهیه غذا و قبل از تغذیه ی کودک دستان خود را با آب و صابون بشویید .
- همیشه از مواد غذایی تازه و سالم برای تهیه ی غذای کودک استفاده کنید .
- هر روز برای کودک غذای تازه درست کنید .
- هر ماده غذایی جدید را با یک هفته فاصله با غذاهای قبلی به غذای کودک اضافه کنید .
- هر ماده غذایی را از مقدار کم شروع کرده و مرور اضافه کنید .
- برای مقوی کردن ( افزایش کیفیت ) غذای کودک ؛ می توانید مقداری کره به غذا اضافه کنید .
- برای مغذی کردن ( افزایش کیفیت ) غذای کودک ؛ می توانید مقداری گوشت ، شیر ، تخم مرغ ، سبزیجات تازه ، عصاره قلم و یا پودر جوانه غلات به غذا اضافه کنید .
- به کودک با ظرف و قاشق خودش غذا بدهید .
- از غذاهای نرم ، متنوع ، و اشتها آور و غذاهایی که کودک دوست دارد استفاده کنید .
- همزمان با شروع تغذیه ی تکمیلی ، به کودک آب سالم و بهداشتی بدهید .
- مصرف برخی مواد غذایی در کودکان زیر یک سال ممنوع می باشد این موارد عبارتند از : توت فرنگی ، گیلاس ، آلبالو ، کیوی ، خربزه ، اسفناج ، سفیده تخم مرغ ، شیر گاو ، عسل و بادام زمینی .
تغذیه کودک از 1 تا 2 سالگی
کودک را با شیر مادر تغذیه کنید و 5 بار در روز به او غذا بدهید ( سه وعده غذای خانواده و دو بار میان وعده ) و به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید :
- در سال دوم زندگی شیر مادر باید بعد از مصرف غذا به کودک داده شود .
- مصرف مکمل های کودکان را هرگز فراموش نکنید .
- قطره آهن : از پایان شش ماهگی تا دو سالگی ( با نظر پزشک )
- قطره مولتی ویتامین یا AD : از پانزده روزگی تا یک سالگی ( با نظر پزشک )
خوراکی های ممنوع برای کودکان زیر یک سال
نتایج مطالعات نشان داده است ، میوه های دانه دار همچون کیوی و توت فرنگی و نیز سفیده تخم مرغ به دلیل ایجاد حساسیت و آلرژی و خوردن عسل به دلیل ایجاد مسمویت برای کودکان زیر یک سال ممنوع است .
علت بروز حساسیت یا آلرژی توسط مواد غذایی همچون سفیده تخم مرغ و میوه هایی مانند گیلاس ، کیوی و … تولید ایمونو گلوبین E و چگونگی بروز علائم حساسیت در کودکان نیز به صورت کهیر و قرمزی پوست است .
حساسیت به پروتئین شیر گاو نیز از جمله حساسیت های غذایی کودکان می باشد حساسیت به شیر گاو ، ناشی از حساسیت به کازئین شیر است و از آنجایی که این نوع پروتئین در اثر حرارت بالا و جوشاندن تغییر می کند ، اغلب افراد به ویژه کودکان با مصرف شیر جوشانده و استریلیزه ی شیر خشک دیگر به آلرژی دچار نمی شوند .
کارشناسان تغذیه در خصوص ممنوعیت مصرف عسل در نوزادان زیر یک سال گفته اند : به دلیل نارس بودن دستگاه گوارش نوزادان زیر یک سال ، باکتری کلستریدیوم بوتولینوم موجود در عسل نمی تواند توسط ترشحات معده به طور کامل غیر فعال شود ، بنابر این سم بوتولیسم در دستگاه گوارش نوزاد تولید و نوزاد دچار مسمومیت شدید غذایی می شود . گاهی این سم با فلج کردن عضله تنفسی نوزاد می تواند منجر به مرگ وی شود .
بنابراین این باور عمومی که ترکیب غذای کمکی نوزاد زیر یک سال با عسل باعث مقوی شدن آن می شود ، کاملاً نادرست است .
چند نکته مهم در تهیه سوپ برای کودک
هر سه روز یک بار یک نوع سبزی به سوپ اضافه کنید مانند جعفری ، گشنیز ، لوبیا سبز ، کدو سبز ، کرفس ، هویج ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، کدو حلوایی .
به سوپ کودک نباید نمک ، شکر یا چاشنی اضافه کرد .
بهتر است کدو ، کرفس ، لوبیا سبز را اول پخته و بعد به سوپ کودک اضافه نمود .
سبزی ها باید در آخرین لحظات پخت سوپ اضافه شود . در ظرف نیز باید بسته باشد تا ویتامین های آن از بین نرود .
استفاده از اسفناج تا یک سالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیر خوار اضافه شود .
سیب زمینی را هم می توانید به سوپ کودک اضافه کنید . برای این کار ، ابتدا سیب زمینی را بشویید و با پوست آن را بپزید . سپس پوست آن را جدا کرده و سیب زمینی پخته شده را به سوپ کودک اضافه کنید دقت کنید اگر بعد از پوست کندن سیب زمینی ، بخش از آن سبز رنگ بود باید آن را جدا کرده و دور بریزید .
همراه با سوپ می توانید به کودک ماست بدهید . بهتر است ماست با سوپ مخلوط نشود تا کودک با طعم ماست آشنا شود . ولی اگر کودک مخلوط ماست با سوپ را دوست دارد این کار بلامانع است . برای تنوع بخشیدن به سوپ کودک ، می توانید هر بار یک ماده غذایی جدید مثل جو ، بلغور گندم و یا رشته فرنگی را که قبلاً پخته و نرم شده است به اندازه یک قاشق مربا خوری به سوپ اضافه کنید .
رابطه بین مواد غذایی و شب ادراری کودکان :
مواد غذایی تحریک کننده ٬ شب ادراری کودکان را تشدید می کند ٬ مواد خوراکی تشدید کننده شامل :
- کافئین
- نوشیدنی های گاز دار
- مرکبات
هر کودکی به دلایل مختلف ممکن است شب ادراری داشته باشد اما والدین با رعایت نکاتی می توانند به کودکشان کمک کنند تا بسترشان خشک باقی بماند .
کافئین باعث تولید ادرار می شود و نوشیدنی های کافئین دار مانند چای ، قهوه یا کوکا کولا قبل از خواب به کودک ندهید .
والدین نباید اجازه دهند که کودک ، شب ها مایعات زیادی را مصرف کند .
اگر با رعایت این نکات شب ادراری کودک باز هم ادامه داشت ٬ باید با متخصص اطفال مشورت شود .
