سلکوکسیب Celecoxib یا سلکسیب یا سلبرکس یک داروی ضد التهاب و ضد درد است که جزو دسته داروهای التهابی غیر استروئیدی nonsteroidal anti-inflammatory drug NSAID است.
سلکوکسیب برای درمان چه بیماری‌هایی مصرف می‌شود
سلکوکسیب برای درمان درد، تورم و خشکی ناشی از آرتروز یا ساییدگی مفصلی (استئوآرتریت)، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت انکیلوزان بکار برده می‌شود.
از سلکوکسیب می‌توان در دردهای ناشی از کشیدگی و کوبیدگی عضلات، رگ به رگ شدن و پیچیدن مفاصل، درد ناشی از التهاب و یا کشیدگی تاندون و لیگامان ها و درد و تورم بورسیت ها استفاده کرد.
سلکوکسیب درد و تورم ناشی از آرتریت یا التهاب مفصل به علل دیگر مانند نقرس را هم کاهش می‌دهد. از این دارو می‌توان برای کاهش دردهای استخوان و درد بعد از جراحی هم استفاده کرد. سلکوکسیب در درمان قاعدگی‌های دردناک و در درمان پولیپ های متعدد روده بزرگ و رکتوم هم بکار برده می‌شود.
سلکوکسیب، موارد مصرف و عوارض جانبی آن
سلکوکسیب به عنوان یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) به ویژه یک مهار کننده COX-2 درد و تورم ناشی از التهاب را تسکین می دهد. برای درمان آرتروز، درد حاد و ناراحتی قاعدگی نیز استفاده می شود.
تسکین درد و کاهش تورم ناشی از مصرف سلکوکسیب به شما در انجام کارهای عادی روزمره خود کمک می کند. اگر تحت درمان بیماری های مزمن مانند آرتروز قرار دارید از پزشک خود در مورد درمان های غیردارویی یا استفاده از داروهای دیگر برای درمان درد خود سوال بپرسید.
به گزارش وب ام دی، به بخش هشدار خوب دقت کنید. سلکوکسیب با جلوگیری از آنزیمی در بدن که پروستاگلاندین ها را تولید می کند کار می کند. کاهش پروستاگلاندین ها در کاهش درد و تورم نقش موثری ایفا می کنند.
نحوه استفاده از سلکوکسیب
قبل از شروع مصرف سلکوکسیب و هر بار که دوباره قصد دارید داروی خود را شارژ کنید بروشور دارو را با دقت مطالعه کنید و در صورت داشتن هر گونه سوالی با پزشک خود یا داروساز صحبت کنید.
این دارو طبق دستور پزشک و به طور معمول یک یا 2 بار در روز به صورت خوراکی مصرف می شود. برای کاهش احتمال بروز ناراحتی معده این دارو بهتر است همراه با غذا مصرف شود.
دوز مصرفی سلکوکسیب بر اساس شرایط جسمانی و پزشک فرد و نحوه پاسخ وی به روند درمان تعیین می شود. این دارو باید بر اساس دوز تجویز شده توسط پزشک و طی دوره زمانی مشخص مصرف شود.
سلکوکسیب را با لیوان آب معادل 8 اونس یا 240 میلی لیتر مصرف کنید مگر اینکه پزشک خلاف این امر را به شما توصیه کرده باشد و دقت داشته باشید حداقل 10 دقیقه بعد از مصرف این دارو دراز نکشید.
برای برخی شرایط مانند آرتروز احتمال می رود مصرف منظم این دارو برای اثربخشی کامل تا دو هفته طول بکشد. اگر این دارو را در صورت نیاز و نه طبق برنامه منظم مصرف می کنید به یاد داشته باشید داروهای مسکن در صورت استفاده با شروع نخستین نشانه های درد بهتر جواب می دهند تا اینکه صبر کنید در صورت تشدید شدن درد آن را مصرف کنید زیرا با این روش کارآیی آن کاسته می شود.
سلکوکسیب چگونه اثر می‌کند
سلکوکسیب نوعی آنزیم به نام سیکلواکسیژناز Cyclo-oxygenase را در بدن مهار می‌کند. آنزیم سیکلواکسیژناز مسئول تهیه ماده شیمیایی به نام پروستاگلاندین است که موجب بروز التهاب و درد در بدن می‌شود.
پس سلکوکسیب با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز موجب می‌شود تا مقدار پروستاگلاندین بدن کم شده و درد و التهاب هم کاهش یابد.
در بدن دو نوع سیکلواکسیژناز وجود دارد و سلکوکسیب فقط نوع دوم آنرا مهار می‌کند و بر روی تولید پروستاگلاندین هایی که موجب محافظت دیواره معده می‌شوند تأثیری ندارد. برای مطالعه بیشتر در مورد مکانیسم اثر سلکوکسیب به مقاله “داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی” مراجعه کنید.
سلکوکسیب را چگونه مصرف کنیم
سلکوکسیب بصورت کپسول‌های 100 و 200 میلی‌گرمی در دسترس است و مصرف آن بصورت روزی یک تا دو وعده و هر وعده 200-100 میلی گرم است.
سلکوکسیب را دقیقا همانطور که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید. دارو را کمتر یا بیشتر از حد لازم یا به مدت طولانی‌تر مصرف نکنید.
سلکوکسیب را همراه با شیر یا بعد از غذا مصرف کنید تا احتمال عوارض گوارشی آن کم شود.
سلکوکسیب را در محل خشک و خنک و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
اگر به مدت طولانی از سلکوکسیب استفاده می‌کنید باید هر چند وقت یک‌بار آزمایش خون بدهید. پس تحت نظر پزشک باشید.
اگر ساعتی را که لازم است کپسول سلکوکسیب را مصرف کنید فراموش کردید به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید ولی اگر زمان به یاد آوری موقع مصرف دوز بعدی دارو بود فقط یک کپسول مصرف کنید و دوز مصرفی را دو برابر نکنید.
همراه با سلکوکسیب الکل مصرف نکنید
همراه با سلکوکسیب دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را مصرف نکنید.
قبل از مصرف داروهای ضد درد، داروهای ضد آلرژی و داروهای ضد سرماخوردگی حتماً با داروساز مشورت کنید. بعضی از این داروها حاوی انواعی از ترکیبات ضد التهابی غیر استروئیدی هستند که مصرف همزمان آنها با سلکوکسیب می‌تواند خطرناک باشد.
اگر سلکوکسیب مصرف می‌کنید از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب اجتناب کنید. سلکوکسیب پوست را به تابش نور آفتاب حساس می‌کند. پس از کلاه و لباس پوشیده و کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید.
بیشتر بخوانید:لیدوکائین چیست و در چه مواردی استفاده می شود
عوارض احتمالی مصرف سلکوکسیب چیست
سلکوکسیب برای درمان بیماری از طرف پزشک برای بیمار تجویز می‌شود ولی مانند هر داروی دیگر مصرف آن ممکن است با بروز عوارض احتمالی همراه باشد.
سلکوکسیب ممکن است احتمال بروز سکته قلبی و یا سکته مغزی را بیشتر کند بخصوص اگر بمدت طولانی مصرف شود. از این دارو قبل و یا بعد از اعمال جراحی بای پس کرونر استفاده نکنید.
اگر بعد از مصرف سلکوکسیب دچار علائمی مانند درد قفسه سینه، ضعف، تنگی نفس، اختلال در تکلم و یا اختلال در دید و یا حفظ تعادل شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سلکوکسیب می‌تواند موجب زخم معده و دوازدهه و به دنبال آن خونریزی گوارشی شود. این عوارض ممکن است بطور ناگهانی و بدون هیچ علائمی از قبل ایجاد شوند. عوارض گوارشی سلکوکسیب در افراد مسن شایع‌تر است. اگر مدفوع به رنگ سیاه درآمد یا خون در مدفوع یا در استفراغ دیده شد باید فوراً با پزشک مشورت کرد.
اگر سلکوکسیب مصرف می‌کنید از الکل استفاده نکنید چون احتمال بروز عوارض گوارشی آن را بیشتر می‌کند. تهوع، درد معده، سوزش سر دل، کاهش اشتها، نفخ شکم، اسهال و یا یبوست از دیگر عوارض احتمالی گوارشی مصرف سلکوکسیب است.
گاهی اوقات گیجی، اضطراب و سردرد بعد از مصرف سلکوکسیب ایجاد می‌شود.
سلکوکسیب ممکن است موجب اختلال در عملکرد کلیه و به دنبال آن کاهش حجم ادرار، تیره شدن ادرار، بالا رفتن فشار خون و افزایش ناگهانی وزن شود.
سلکوکسیب می‌تواند در مواردی موجب سرخی پوست، کبودی، تب، گلو درد، تورم صورت و زبان، سوزش چشم، درد پوست و یا تاول پوستی شود.
از هر 100 نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در 10-1 نفر آنها دیده می‌شود.
• سوء هاضمه، اسهال با یا بدون درد شکم
• تورم ساق و یا مچ پا به علت افزایش تجمع آب در بدن
• التهاب سینوس
• گلو درد
• التهاب مخاط بینی و به دنبال آن آبریزش از بینی
• علائم شبیه آنفلوانزا مثل درد بدن
• عفونت ادراری
• اختلال خواب
• گیجی
• سرفه
• خارش یا قرمزی پوست
از هر 1000 نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در 10-1 نفر آنها دیده می‌شود
• کم خونی
• خستگی، اضطراب و افسردگی
• تاری دید
• احساس گزگز در اندام
• سوت زدن گوش
• طپش قلب
• نارسایی قلبی
• یبوست
• فشار خون بالا
• التهاب معده
• درد ساق
از هر 10000 نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در 10-1 نفر آنها دیده می‌شود
• زخم معده
• گیجی
• اختلال حس چشایی
• اختلال تعادل
• افزایش حساسیت به نور خورشید
از هر 100000 نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در 10-1 نفر آنها دیده می‌شود
• خونریزی معده
• نارسایی کبدی
• نارسایی کلیوی
قبل از مصرف سلکوکسیب اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید
سابقه سکته قلبی یا سکته مغزی
فشار خون بالا یا نارسایی قلبی
سابقه زخم معده یا خونریزی گوارشی
بیماری کبدی یا کلیوی
تشنج
آسم
پولیپ بینی
بیماری انعقادی
سابقه حساسیت به دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
ابتلا به بیماری لوپوس
ابتلا به بیماری‌های التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسرو
استفاده از سلکوکسیب در دوران بارداری بخصوص سه ماهه آخر بارداری خطرناک بوده و ممکن است موجب بروز ناهنجاری‌های قلبی در جنین شود. سلکوکسیب در شیر مادر شیرده هم ترشح می‌شود پس اگر به بچه شیر می‌دهید قبل از مصرف سلکوکسیب با پزشک مشورت کنید.
سلکوکسیب و دیگر داروها
سلکوکسیب ممکن است با دیگر داروها تداخل اثر داشته باشد به این معنی که مصرف همزمان آن با داروهای دیگر می‌تواند موجب بروز عوارض خطرناکی شود. اگر از داروهای زیر استفاده می‌کنید قبل از شروع مصرف سلکوکسیب حتماً با پزشک خود مشورت کنید
بعضی داروهای ضد افسردگی
داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
بعضی داروهای ادرار آور
لیتیم
بعضی داروهای ضد فشار خون
اثرات جانبی مصرف سلکوکسیب
از عوارض جانبی مصرف سلکوکسیب می توان به ناراحتی معده یا گاز اشاره کرد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض بلافاصله به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
در نظر داشته باشید پزشک این دارو را با علم بروز عوارض جانبی آن برای شما تجویز کرده، بنابراین وی تشخیص داده منفعت آن بیش از ضررش است. البته برخی افرادی هم که این دارو را مصرف می کنند هیچ گونه عارضه جانبی را تجربه نمی کنند.
سلکوکسیب احتمال می رود باعث افزایش فشار خون شود، بنابراین به طور مرتب فشارخون خود را چک کرده و در صورت بالا بودن آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی از جمله سردرد شدید، درد / تورم/ احساسا گرما در کشاله ران/ ساق پا، بروز علائم مشکلات کلیوی مانند تغییر در مقدار ادرار، بلع دشوار و دردناک، علائم نارسایی قلبی مانند تورم مچ پا، خستگی غیرمعمول، افزایش وزن غیرمعمول و ناگهانی به پزشک مراجعه کنید.
این دارو به ندرت باعث بروز بیماری جدی به احتمال زیاد کشنده کبدی می شود، بنابراین در صورت مشاهده علائم آسیب کبدی از جمله ادرار تیره رنگ، تهوع مداوم/ استفراغ / از دست دادن اشتها، درد شدید معده/ شکم و زردی چشم / پوست بلافاصله از کمک پزشکی استفاده کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به مصرف سلکوکسیب امری نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم جدی واکنش آلرژیک از جمله تب، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی، خارش / تورم به ویژه در ناحیه صورت/ زبان/ گلو، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
دقت داشته باشید این فهرست کاملی از عوارض جانبی مصرف سلکوکسیب نیست، بنابراین در صورت تجربه هر گونه عارضه جانبی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.
بیشتر بخوانید:داروي فشار خون، نجات بخش افراد از ابتلا به سكته
موارد احتیاط درباره مصرف سلکوکسیب
قبل از مصرف سلکوکسیب در صورت داشت حساسیت نسبت به آن یا حساسیت نسبت به آسپرین، سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ها مانند ایبوپروفن، سایر مهارکننده های COX-2 یا داشتن هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
این دارو حاوی مواد غیرفعالی است که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود، بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی سابقه پزشکی خود را به ویژه در صورت ابتلا به آسم (شامل سابقه بدتر شدن تنفس پس از مصرف آسپیرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ها)، بیماری کبدی، مشکلات معده/ روده/ مری (مانند خونریزی، زخم، عود مکرر و سوزش معده)، بیماری قلبی مانند آنژین و حمله قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی، اختلالات خونی (مانند کم خونی، مشکلات خونریزی و لخته شدن) و رشد در بینی (پولیپ بینی) به پزشک اطلاع دهید.
مشکلات کلیوی احتمال می رود با استفاده از داروهای داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی از جمله سلکوکسیب ایجاد شوند. در صورت کمبود آب بدن، نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی، افراد مسن یا استفاده از داروهای خاص به احتمال زیاد ایت مشکلات به وجود می آیند (به بخش تداخلات دارویی نیز مراجعه کنید).
برای جلوگیری از کمبود آب بدن طبق دستور پزشک مایعات زیادی بنوشید و در صورت تغییر در مقدار ادرار بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
سلکوکسیب احتمال می رود باعث خونریزی معده شود، بنابراین استفاده روزانه از الکل و تنباکو به ویژه در صورت ترکیب با این دارو خطر خونریزی معده را افزایش می دهد. در طول درمان با این دارو مصرف الکل و سیگار را محدود یا به طور کامل قطع کنید و برای کسب اطلاعات بیشتر با دکتر یا داروساز خود مشورت کنید.
قبل از انجام هر گونه جراحی یا حتی کارهای مربوط به دندانپزشکی تمام محصولات مورد استفاده خود از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه، مکمل ها و حتی محصولات گیاهی را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.
افراد مسن هنگام استفاده از این دارو بیشتر در معرض خونریزی معده/ روده، مشکلات کلیوی، حمله قلبی و سکته قرار دارند.
هنگام استفاده از سلکوکسیب برای کودکان مبتلا به نوع خاصی از آرتریت (آرتریت روماتوئید نوجوانان با شروع سیستمیک) احتیاط توصیه می شود زیرا خطر افزایش خونریزی/ لخته شدن خون (انعقاد داخل عروقی منتشر) وجود دارد.
اگر رنگ انگشتان دست و پای کودک به رنگ قرمز یا آبی مایل به کبودی تغییر رنگ یابد بلافاصله کمک پزشکی دریافت کنید.
قبل از استفاده از این دارو زنان در سنین باروری باید با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات مصرف آن صحبت کنند. در صورت بارداری یا قصد انجام آن باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید زیرا احتمال می رود به نوزاد متولد شده آسیب وارد کند یا باعث بروز مشکلاتی در زایمان طبیعی شود.
مصرف سلکوکسیب در دوران بارداری از 20 هفتگی تا زمان زایمان توصیه نمی شود. در صورتی که پزشک تصمیم بگیرد بین هفته های 20 تا 30 بارداری این دارو را تجویز کند باید کمترین دوز موثر را برای کمترین زمان ممکن تجویز کند. دقت داشته باشید بعد از 30 هفته بارداری مصرف سلکوکسیب ممنوع است.
سلکوکسیب به شیر مادر منتقل می شود، در حالی که تاکنون گزارشی مبنی بر آسیب رساندن به نوزادان شیرده گزارش نشده، اما بهتر است قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
فعل و انفعالات سلکوکسیب
تداخلات دارویی نحوه عملکرد داروها را تغییر یا خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. این سند شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست، بنابراین فهرستی از تمام محصولا ت مورد استفاده خود از جمله داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. علاوه بر این، بدون تایید پزشک دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.
تمام برچسب های داروهای تجویزی و بدون نسخه را به دقت مطالعه کنید زیرا بسیاری از داروها حاوی تسکین دهنده درد/ کاهش دهنده تب (آسپرین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ها مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن) هستند. این داروهای مشابه سلکوکسیب در صورت مصرف همزمان خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهند.
با این حال، اگر پزشک برای شما مصرف دوز پایین آسپرین را جهت جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (به طور معمول 81 تا 162 میلی گرم در روز) تجویز کرده مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه وی خلاف این امر را برای شما توصیه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد سلکوکسیب
در صورت مصرف بیش از حد سلکوکسیب و بروز علائم جدی مانند از دست دادن یا مشکل تنفسی با اورژانس تماس بگیرید. از دیگر علائم مصرف بیش از حد سلکوکسیب می توان به درد شدید معده استفراغ، تغییر مقدار ادرار، تنفس کند یا کم عمق، سردرد شدید یا از دست دادن هوشیاری اشاره کرد.
دقت داشته باشید این دارو برای شما تجویز شده، بنابراین از به اشتراک گذاشتن آن با دیگران خودداری کنید. انجام آزمایش های دوره ای مانند کنترل فشار خون، شمارش کامل خون، آزمایش های عملکرد کبد و کلیه برای کنترل پیشرفت بیماری یا بروز عوارض جانبی توسط پزشک تجویز می شود البته بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
درمان غیر دارویی مورد تایید و تجویز شده توسط پزشک برای آرتروز مانند کاهش وزن در صورت نیاز، ورزش های تقویت کننده و تهویه) می تواند به بهبود انعطاف پذیری، دامنه حرکت و عملکرد مفصلی نیز کمک کند. برای دریافت راهنمایی های خاص و مناسب شرایط خود با پزشک مشورت کنید.
دوز از دست رفته سلکوکسیب
در صورت مصرف یک دوز دارو به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما در صورت نزدیک بودن به زمان مصرف دوز بعدی از خوردن دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید و جبران دوز فراموش شده میزان دارو را افزایش ندهید زیرا باعث بروز عوارض جانبی می شود.
نحوه نگهداری سلکوکسیب
سلکوکسیب در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود و از نگهداری آن در مکان های مرطوب مانند حمام خودداری کنید. در نظر داشته باشید همه داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل چاه توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه در محل زندگی شما این کار مجاز باشد. در صورت عدم نیاز به سلکوکسیب آن را به درستی منقضی کنید یا با داروساز یا شرکت محلی دفع زباله درباره نحوه صحیح آن مشورت کنید.
مترجم: الهه زارعی
سلام مادر من دیسکمر پادرد رماتیسم داره این دارو برای مادرمن خوبه لطفا پیامبدین از زنجان پیام میدهم