انتقال بیماری های عفونی در مطب های دندانپزشکی

دکتر علیرضا فیروزه؛ جراح، دندانپزشک

راه‌های انتقال عفونت در دنداپزشکی 

انتقال عفونت به صورت‌های زیر امکان پذیر است.

1- از بیمار به شاغلین دندانپزشکی

2- از شاغلین دندانپزشکی به بیمار

3- از بیمار به بیمار

4- از مطب دندانپزشکی به جامعه (از جمله خانواده کارکنان دندانپزشکی)

5- از جامعه به مطب دندانپزشکی و بیمار

1- انتقال عفونت از بیمار به تیم دندانپزشکی

به طور کلی بیمار از سه طریق می‌تواند باعث آلودگی تیم دندانپزشکی شود:

الف) شایع‌ترین راه «تماس مستقیم» با خون و بزاق و ترشحات دهان بیمار است. اگر دندانپزشک یا دستیار دارای خراش یا بریدگی باشد و دستکش مناسب هم استفاده نشود راه ورود برای میکروارگانیسم‌ها فراهم خواهد بود.

ب) پاشیده شدن «قطرات آلوده» به دهان، بینی یا ملتحمه چشم راه دیگر انتقال آلودگی به تیم دندانپزشکی می‌باشد. تنفس ذرات معلق در هوا در اثر تراوش خون و ترشحات دهان (که از ذرات میکروبی و غیرقابل رویت بالقوه عفونی هستند) نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

ج) تماس غیرمستقیم (تماس با وسایل و تجهیزات آلوده): زمانی رخ می‌دهد که دندانپزشک یا دستیار به سطوح آلوده دست می‌زند یا وسایل نوک تیز آلوده وارد دست می‌شوند.

2-  انتقال عفونت از شاغلین دندانپزشکی به بیمار

خوشبختانه انتقال آلودگی از تیم دندانپزشکی به بیمار بسیار نادر است. طی چند سال گذشته تنها چند مورد انتقال بیماری گزارش شده است.

این انتقال زمانی روی می‌دهد که دست دندانپزشک یا دستیار دارای ضایعات پوستی قابل انتقال باشد یا اینکه دست دندانپزشک در حین کار بریده شود و خون در دهان بیمار بریزد یا وسایل آلوده به خون دندانپزشک به مخاط خراشیده بیمار دسترسی پیدا کنند. انتقال سرماخوردگی از دندانپزشک به بیمار از مواردی است که در اثر عطسه و پخش ذرات معلق صورت می‌گیرد.

3- انتقال عفونت از بیمار به بیمار

این انتقال بیشتر در حیطه کار پزشکی اتفاق می افتد و هنوز موردی در دندانپزشکی از آن گزارش نشده است ولی این انتقال زمانی محتمل به نظر می‌رسد که وسایل آلوده یک بیمار برای بیمار دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

4-  انتقال عفونت از مطب دندانپزشکی به جامعه

راه‌های مختلفی برای این‌گونه انتقال وجود دارد، به عنوان مثال ارسال قالب آلوده به لابراتوار دندانسازی، همچنین ممکن است کارکنان دندانپزشکی با لباس آلوده وارد اجتماع شوند.

5- انتقال عفونت از جامعه به مطب دندانپزشکی و بیمار

این انتقال زمانی رخ می‌دهد که آلودگی از طریق آب شهر وارد سیستم یونیت گردیده و متعاقبا از راه وسایل دوار دندانپزشکی به بیمار منتقل شود. میکروارگانیسم‌های موجود در آب می‌توانند در جدار لوله‌های آب یونیت دندانپزشکی، کلونی میکروبی تشکیل دهند که اصطلاحا به آن بیوفیلم می‌گویند.

کارکنان و مراجعین دندانپزشکی در معرض ابتلای به بیماری‌های مختلفی از قبیل هپاتیت، ایدز، تبخال، عفونت‌های دستگاه تنفسی و … قرار دارند که کلا به 2 نوع عفونت‌های ویروسی و باکتریایی تقسیم بندی می‌شوند…