حین مصرف مکمل ورزشی بخوانید

علاوه بر ترکیبات، درصد پروتئین موجود در یک فرآورده نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. مکمل‌های پروتئینی با درصد کمتر از 50 درصد را می‌توان برای اغلب ورزشکاران و در شرایطی که تامین نیاز به پروتئین در آنان با اختلال مواجه است، بکار برد.

اما محصولات با درصد پروتئین بیش از 50 درصد تنها در دوره خاصی از تمرینات رشته ورزشی پرورش اندام و در برخی افراد محدود قابل توصیه می‌باشند. توجه داشته باشید که افزایش درصد پروتئین و پروتئین دریافتی به معنای افزایش فشار کاری بافت‌های حساسی نظیر کبد و کلیه می‌باشد و می‌تواند با بروز برخی عوارض در فرد همراه باشد.

 مکمل‌های آمینواسیدی

علاوه بر مکمل‌های پروتئینی، گروه دیگری از مکمل‌ها تحت عنوان مکمل‌های آمینواسیدی در بازار مصرف عرضه می‌شوند. این گروه مکمل‌ها تنها در شرایط خاص و با اثبات نیاز ورزشکار به مصرف آنها قابل مصرف می‌باشند. به عنوان مثال برای تسریع بازتوانی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی ورزشکاران خاص، به نظر می‌رسد مصرف مکمل گلوتامین اثربخش باشد.

اما باید توجه داشت که مصرف بی‌رویه و غیر لازم این مکمل‌ها با بروز برخی عوارض همراه خواهد بود که مهم‌ترین آنها احتمال بر هم خوردن تعادل در میزان کل آمینواسیدهای موجود در بدن و گردش خون می‌باشد. لازم به ذکر است در چنین شرایطی بدن قادر به تنظیم نسبت مناسب آمینواسیدها برای سنتز و ساخت پروتئین‌ها در بدن نخواهد بود.

از آن جا که تهیه این مکمل‌ها با صرف هزینه زیاد همراه می‌باشد، قبل از انتخاب یا تهیه این فرآورده‌ها، لزوم استفاده از این مکمل‌ها را در بدن خود مورد بررسی قرار داده و برای این کار باید با یک متخصص تغذیه ورزشی و یا طب ورزشی مشورت کنید. از مهم‌ترین عوارضی که با مصرف غیراصولی این فرآورده‌ها ممکن است بروز کند، بروز برخی علائم گوارشی، افزایش فشار بر کلیه‌ها و کبد و افزایش دفع ادراری مایعات بدن می‌باشد.

نیاز پروتئین در ورزشکاران قدرتی

در ورزشکاران قدرتی نیاز به پروتئین بیش از مقادیر توصیه شده برای افراد عادی است. این افزایش پروتئین دریافتی برای تامین آمینواسیدهای مورد نیاز برای رشد عضلانی ضروری می‌باشد. این افزایش نیاز به ویژه در آغاز تمرینات ورزشی قدرتی که بالاترین سرعت رشد عضلانی را ایجاد می‌کنند، قابل توجه و با اهمیت می‌باشد.

بر این اساس در این گروه ورزشکاران دریافت روزانه 1/2 تا 1/7 گرم پروتئین به ازای کیلوگرم وزن بدن توصیه می‌شود.

البته علاوه بر میزان دریافت پروتئین، کیفیت آن را نیز باید در نظر داشت. لازم به ذکر است پروتئین‌های با کیفیت دارای آمینواسیدهای ضروری بیشتری می‌باشند، بنابراین توصیه می‌شود حداقل نیمی از میزان پروتئین مصرفی در برنامه غذایی روزانه ورزشکاران از انواع با کیفیت (پروتئین سفیده تخم مرغ، انواع گوشت‌ها و لبنیات) تامین شود.

مکمل‌های پروتئینی، آری یا خیر؟

مکمل‌های پروتئینی از رایج‌ترین فرآورده‌ها در بین مکمل‌های ورزشی می‌باشند. این فرآورده‌ها در انواع پودرهای آماده مصرف، شکلات بارها، نوشیدنی‌ها، قرص‌ها و یا کپسول‌ها با فرمول و ترکیبات متفاوت به بازار مصرف عرضه می‌شوند. با توجه به انواع مختلف پروتئین‌ها و نحوه فرآیند آن‌ها، تنوع این فرآورده‌ها بسیار چشمگیر و قابل توجه می‌باشد، به گونه‌ای که در برخی موارد حتی متخصصین علوم پزشکی و طب ورزشی را نیز به چالش می‌کشاند.

بر اساس بررسی در کشور عزیزمان، حدود یک چهارم کل ورزشکاران سابقه مصرف مکمل‌های پروتئینی را دارند که اگر مکمل آمینواسیدها و برخی ترکیبات ازته را نیز به آن اضافه کنیم، این عدد تا بیش از نیمی از ورزشکاران افزایش خواهد یافت.

علیرغم این اقبال عمومی و مصرف مقادیر قابل توجه مکمل‌های پروتئینی در سطح کشور و جهان، هنوز در مورد ضرورت و اثرات مصرف این مکمل‌ها در بین متخصصین و محققین اتفاق نظر کامل وجود ندارد.

در حالی که برخی مطالعات گواه تاثیر مصرف این مکمل‌ها بر افزایش توده عضلانی، افزایش بازتوانی، کاهش شاخص‌های مربوط به آسیب‌های عضلانی در مرحله پس از ورزش و حتی افزایش توان ورزشی در ورزشکاران می‌باشند، برخی دیگر از مطالعات هنوز به اثربخشی این مکمل‌ها به دیده ابهام می‌نگرند و نتایج آن‌ها تاثیر قابل توجهی از مصرف این مکمل‌ها را گزارش نکرده است.

جمع بندی

اگرچه نیاز به پروتئین در ورزشکاران بیش از افراد عادی جامعه است، اما این افزایش نیاز به معنی نیاز به مصرف مکمل‌های پروتئینی نیست. برای مصرف یک مکمل پروتئینی نخست با مشورت یک متخصص تغذیه ورزشی، نیاز خود را به مصرف این گروه مکمل‌ها ارزیابی کنید.

در صورتی که نیاز به مصرف این مکمل‌ها داشتید، نوع و ترکیب آن را نیز با دقت انتخاب کرده و از انواع مکمل‌های مجاز استفاده کنید. در هنگام مصرف این مکمل‌ها، بدن شما برای متابولیسم پروتئین، نیاز به مقادیر بیشتری آب دارد.  فراموش نکنید مصرف بی‌رویه مکمل‌های پروتئینی نیز می‌تواند با بروز برخی عوارض همراه باشد.